Bezienswaardigheden in Sofia top-15

Sofia is de ontluikende hoofdstad van Bulgarije, een stad met ruim 1 miljoen inwoners die steeds meer in de belangstelling komt te staan. Terecht, want het etiket ‘kleurloos’ heeft Sofia al lang van zich afgeworpen. Er zijn verrassend te zien en te doen in de Bulgaarse hoofdstad, met een geschiedenis die zo’n 7000 jaar teruggaat. Daarmee is het zelfs een van de oudste steden van Europa.

Je kunt er overblijfselen zien uit de Romeinse tijd, toen Sofia bekendstond als Serdica. De stad heeft enkele monumenten uit de Ottomaanse periode van de 14e tot en met de 19e eeuw. Maar de meeste bezienswaardigheden dateren van de periode ná 1878, toen Bulgarije zich wist te bevrijden van de Turken. Sofia leefde opnieuw op en huurde de beste architecten in voor de bouw van paleizen, kerken, badhuizen en theaters. In die tijd verrees ook de grootste orthodoxe kerk van de Balkan, een van de topattracties van de stad.

De communistische periode kreeg Sofia er enkele ietwat wanstaltige bouwwerken bij, al valt over smaak te twisten. Niettemin is dit minstens zo fascinerend als je een trip maakt naar de stad. En de natuur is nooit ver weg. Pal ten zuiden van Sofia ligt de 2292 meter hoge Vitosha-berg, waar je met de bus gewoon naartoe kunt. Er is Unesco-erfgoed te vinden, maar je kunt er ook wandelen of skiën. Wil je weten wat je allemaal kunt doen in deze opkomende parel op de Balkan? Hier vind je de 15 beste bezienswaardigheden in Sofia!

Alexander Nevski-kathedraal

De Alexander Nevski-kathedraal is een van de top bezienswaardigheden die je niet mag missen tijdens een bezoek aan Sofia. Het gebedshuis is een van de mooiste en grootste oostelijke orthodoxe kathedralen in de wereld en uitgegroeid tot een symbool van de Bulgaarse hoofdstad. De kathedraal is de zetel van de patriarch van Bulgarije en biedt ruimte aan meer dan 10.000 mensen.

Blikvanger is de grote vergulde gouden koepel van 45 meter hoog. De Russen hebben het bladgoud hiervoor geschonken. Het interieur is gedecoreerd met Italiaans marmer in verschillende kleuren en houtsnijwerk van Bulgaarse en Russische ambachtslieden. In de crypte is een museum met de grootste collectie orthodoxe iconen van Europa. ► Lees hier meer over de Alexander Nevski-kathedraal

Boyana kerk

Aan de zuidelijke rand van Sofia vind je de Boyana kerk, een van de weinige christelijke middeleeuwse monumenten die bewaard is gebleven in Bulgarije. De orthodoxe kerk is in drie fases gebouwd. Het oudste deel verrees in de 10e eeuw, met latere toevoegingen in de 13e en 19e eeuw. De kerk is vooral beroemd om de prachtige muurschilderingen die in 1259 zijn aangebracht, door een onbekende kunstenaar.

Op de fresco’s zijn meer dan 240 Bijbelse en historische figuren afgebeeld, waarmee de Europese renaissance werd ingeluid. Vanwege de muurschilderingen is de Boyana kerk in 1979 opgenomen op de Werelderfgoedlijst. Volgens Unesco gaat het hier om een van de meest complete en best bewaarde voorbeelden van middeleeuwse kunst in Oost-Europa. Dit is dus zeker iets wat je moet doen als in Sofia bent.

De kerk ligt in een rustige buitenwijk aan de voet van het Vitosha-gebergte, omgeven door hoge naaldbomen. Vanwege de grote belangstelling is het aan te raden een bezoek te reserveren. Adres: ul. “Boyansko ezero” 3, 1616 Bojana, Sofia, Bulgarije. Website: www.boyanachurch.org

Nationaal Kunstmuseum – Het Paleis

De National Art Gallery is het grootste kunstmuseum van Bulgarije met een verzameling van meer dan 50.000 kunstwerken. De hoogtepunten en belangrijkste werken zijn op verschillende locaties in Sofia te zien, waaronder het okergele The Palace. Dit is het vroegere koninklijk paleis, dat gebouwd werd na de bevrijding van Bulgarije van de Ottomanen in 1878 en het uitroepen van Sofia als hoofdstad in 1879.

Franse en Weense paleizen vormden de inspiratiebron, dus ook het paleis in Sofia kreeg balzalen, ontvangstzalen, een troonzaal en wintertuinen. Sinds 1953 is het middelste deel en een vleugel in gebruik als museum. In de zalen kun je terecht voor tijdelijke tentoonstellingen van Bulgaarse en buitenlandse kunstenaars. Het museum is gesloten op maandag. Adres: ploshtad “Knyaz Aleksandar I” 1, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.nationalgallery.bg

Ivan Vazov Nationaal Theater

Voor een stijlvol avondje uit bezoek je het Ivan Vazov Nationaal Theater, het oudste en meest prominente theater van Bulgarije. Het theater heeft drie zalen waar je het hele jaar terecht kunt voor concerten, balletten, opera’s en toneelvoorstellingen. Topartiesten staan op het podium in de grote zaal met 780 stoelen en twee balkons. Los van de programmering is het theater ook een van de belangrijkste culturele bezienswaardigheden van Sofia, met een rijke geschiedenis.

Het theater in art nouveau-stijl is ontworpen door twee Weense architecten en geopend in 1907. Later werd het vernoemd naar Ivan Vazov, de ‘vader’ van de Bulgaarse literatuur. Twee keer sloeg het onheil toe: door een grote brand in 1923 en door een Amerikaans bombardement tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1944. Al in 1949 vond de heropening plaats en kunnen inwoners weer terecht voor de beste producties van het land.

Koop niet alleen een kaartje voor een voorstelling, maar ook om het grandioze interieur te bewonderen. Kijk ook even op het biljet van 50 Bulgaarse lev waarop het theater staat afgebeeld. Adres: ul. “Dyakon Ignatiy” 5, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.nationaltheatre.bg

Nationaal Natuurhistorisch Museum

Direct naast het gele kunstpaleis vind je het Nationaal Natuurhistorisch Museum, het grootste van zijn soort op de Balkan. De deuren gingen al open in 1889, waarmee dit tevens het oudste museum van Bulgarije is. In 15 zalen verdeeld over vier etages loop je hier langs eindeloos veel opgezette zoogdieren, vogels, vissen, amfibieën en insecten. Je ziet er enkele zeldzame exemplaren, zoals de uitgestorven Carolinaparkiet. Deze parkiet werd voor het laatst gezien in 1910.

In diorama’s is de natuur in andere werelddelen uitgebeeld, met ijsberen en zeehonden in het noordpoolgebied of tijgers in Azië. Ook heeft het museum een grote collectie mineralen en fossielen. Veel opgezette dieren bevinden zich in ouderwetse vitrines. Het is sowieso een beetje stoffig museum dat nodig aan modernisering toe is, maar voor kinderen is het een van de leukere bezienswaardigheden in Sofia. Elke dag geopend. Adres: bul. “Tsar Osvoboditel” 1, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.nmnhs.com

Stadsmuseum van Sofia

Een van de mooiste en meest karakteristieke gebouwen van de Bulgaarse hoofdstad biedt onderdak aan het Sofia Regional History Museum. Het stadsmuseum is gevestigd in een voormalig Turks badhuis uit 1913, dat er sprookjesachtig uitziet met de gestreepte gevel en de keramische decoraties. De architect haalde zijn inspiratie onder meer uit de Jugendstil en combineerde dat met Byzantijnse en oosterse elementen.

Mensen konden hier nog baden tot 1986, totdat het dak bijna instortte. Na een ingrijpende renovatie zit hier sinds 2015 het museum van de stad Sofia, waar je in acht zalen de hele geschiedenis van de hoofdstad doorloopt. De oudste archeologische vondsten zijn 6000 jaar oud. Aantrekkelijk zijn de tentoonstellingen over het koninklijk huis, met het rijtuig van de Bulgaarse koning Ferdinand I.

Tot de tentoongestelde voorwerpen behoren verder een antieke kiosk, een oude paardenkoets, traditionele kleding en een met goud verzegelde akte uit 1378 waarin voor het eerst de naam ‘Sofia’ wordt genoemd. Het museum is maandag gesloten. Adres: Platno.„Banski” 1, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.sofiahistorymuseum.bg

Sveta Nedelyakathedraal

Op het oudste kruispunt van Sofia staat de Sveta Nedelyakathedraal, een oosters-orthodoxe koepelkerk die in 1867 werd ingewijd. Op dezelfde plek stonden echter al eerder kerken waarvan de oudste resten dateren uit de 10e eeuw. De huidige kerk werd flink verwoest tijdens een bomaanslag op tsaar Boris III in 1925. Hierbij bliezen communistische terroristen het dak op van de kerk, waarbij meer dan 150 mensen om het leven kwamen. De jaren daarna werd de kathedraal weer in oude luister hersteld.

Hoogtepunt binnen is de prachtig uit hout gesneden wand met iconen uit 1865, die de bomexplosie wonderlijk genoeg heeft overleefd. Ook zie je er Byzantijnse muurschilderingen die pas in 1976 werden toegevoegd. In de kerk worden de overblijfselen bewaard van de Servische koning Stefan Milutin (1253-1321), een van de meest prominente Europese vorsten in de middeleeuwen. In het weekend is het vaak druk in de Sveta Nedelyakathedraal met trouwerijen en doopfeesten. Adres: pl. “Sveta Nedelya” 20, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.sveta-nedelia.org

Nationaal Cultuurpaleis

Het Nationaal Cultuurpaleis is een van de overgebleven megalomane bezienswaardigheden in Sofia uit het communistische tijdperk. Dit is het grootste congres- en tentoonstellingscentrum van Zuidoost-Europa dat in 1981 werd geopend ter gelegenheid van de 1300e verjaardag van Bulgarije. Het gebouw – dat ook bekendstaat als het ‘NDK’, heeft een oppervlakte van liefst 123.000 vierkante meter. Er zijn acht verdiepingen, drie ondergrondse verdiepingen en vier panoramische terrassen.

Voor de inrichting van 15 hallen en 55 zalen werden de beste Bulgaarse kunstenaars ingehuurd die heldere muurschilderingen met historische figuren achterlieten. Ook kwamen in de zalen en foyers 80 monumentale kunstwerken te staan. Momenteel is het Cultuurpaleis het decor van grote festivals, evenementen, concerten en sportactiviteiten. Als er internationale artiesten naar Sofia komen, treden ze vaak hier op. Onder anderen Sting, Anastacia en Joe Cocker hebben er op het podium gestaan. Je kunt ook een tour boeken als je een kijkje wil nemen in dit modernistische complex. Adres: Bulgaria Blvd, 1463 Ndk, Sofia, Bulgarije. Website: www.ndk.bg

St. George rotondekerk

Verscholen op een binnenplaats tussen regeringsgebouwen staat de rotondekerk St. George (Sint-Joriskerk), het oudste gebouw van Sofia. Historici menen dat de Romeinen de kerk hebben gebouwd in de 4e eeuw in opdracht van keizer Constantijn de Grote. Oorspronkelijk zou het een tempel zijn geweest. In die tijd stond Sofia nog bekend als Serdika en was het een van de grootste Romeinse steden op de Balkan.

Met de komst van het christendom werd de rotonde in de 6e eeuw een doopkapel en de Ottomanen maakten er in de 16e eeuw een moskee van. Na ingrijpende restauratiewerkzaamheden is de ronde kerk van rood baksteen sinds 1998 open voor publiek. Bewonder er de verschillende fresco’s die onder vijf lagen muurschilderingen tevoorschijn zijn gekomen. De oudste zijn afbeeldingen van engelen en dateren uit de 10e eeuw. Elke ochtend en avond zijn er nog oosters-orthodoxe kerkdiensten, maar daarbuiten kun je de kerk bezoeken met een rondleiding. Adres: бул. „Княз Александър Дондуков” 2, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.svgeorgi-rotonda.com

Serdica Archeologisch Complex

Vlakbij de rotondekerk ligt het Serdica Archeologisch Complex, dat je meeneemt naar de Romeinse tijd van Sofia. Tijdens de aanleg van een metrolijn tussen 2010 en 2012 zijn de overblijfselen ontdekt van Serdica, zoals de Bulgaarse hoofdstad bekendstond in de tijd van de Romeinen. De jaren erna is een groot deel van de ruïnes blootgelegd dat zich uitstrekt over een gebied van 9000 vierkante meter.

De resten van de oude Romeinse stad dateren uit de 1e tot en met de 6e eeuw en omvatten onder meer enkele hoofdstraten, een vroegchristelijke basiliek, minerale bronnen, huizen en winkeltjes. Sommige huizen hebben nog rijke decoraties en sierlijke betegelde vloeren. Een hoogtepunt is het Felix-mozaïek dat nog volledig bewaard is gebleven. Serdica ligt deels in de buitenlucht en deels ondergronds, soms beschermd door glazen koepels waardoor je de moderne architectuur van Sofia kunt zien. Adres: pl. “Nezavisimost”, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije.

Vitosha Boulevard

Voor een uurtje shoppen moet je naar de Vitosha Boulevard, de belangrijkste winkelstraat van Sofia. De hele straat is 2,7 kilometer lang, maar je moet vooral in het noordelijke voetgangersvriendelijke deel zijn. Hier vind je talloze boetiekjes, winkelcentra, cafés, bars en restaurants. Op een terrasje kun je even bijkomen van het winkelen of de schaduw opzoeken tijdens warme dagen.

De Vitosha Boulevard staat ook bekend als een van de duurste winkelstraten ter wereld door de aanwezigheid van beroemde modemerken. Op de boulevard en in de aangrenzende straatjes kun je de limiet van je creditcard trotseren bij toonaangevende labels als Armani, Bulgari, Versace en Dolce & Gabbana. Bij de Rosenthal Boutique (www.selma-iv-rosenthal.com) kun je terecht voor chique woonaccessoires die ontworpen zijn door stijliconen als Andy Warhol en Ron Arad.

Heb je wat minder te besteden, dan kun je nieuwe kleding of schoenen scoren bij bekende winkelketens als H&M en Adidas. De Vitosha Boulevard is vernoemd naar de Vitosha-berg. Die kun je ook zien in de verte, als het niet te druk is met winkelend publiek (vooral in de hete zomer op het midden van de dag).

Banya Bashi-moskee

De Banya Bashi-moskee is het belangrijkste monument in Sofia dat is overgebleven uit de tijd van de Ottomanen. Deze bakstenen moskee met de minaret en de imposante koepel is gebouwd in 1566 door de befaamde Ottomaanse architect Mimar Sinan, die ook enkele moskeeën in Turkije had ontworpen. De moskee maakte vroeger deel uit van een groot badhuis, waar de naam aan is ontleend. Banya Bashi is een Turkse verbastering van ‘veel baden’.

Tijdens de Ottomaanse overheersing zou Sofia meer dan 70 moskeeën hebben, maar de Banya Bashi-moskee is de enige die nog overeind staat en nog in gebruik is bij de moslimgemeenschap van de stad. Binnen is ruimte voor maximaal 700 gelovigen die vijf keer per dag door de muezzin worden opgeroepen tot gebed. Buiten de gebedstijden is de moskee gratis te bezoeken (als je gepast gekleed bent). Dan kun je het interieur bewonderen met het prachtige tegelwerk, de florale motieven en de gekalligrafeerde koranverzen. Adres: “Knyaginya Maria Luiza” Blvd 18, 1000 Sofia Center, Sofia, Bulgarije. Website: www.grandmufti.bg

Nationaal Militair Historisch Museum

Belangrijke veldslagen en oorlogen in Bulgarije komen voorbij in het Nationaal Militair Historisch Museum (National Museum of Military History). Sinds de oprichting in 1916 besteedt het museum aandacht aan overwinningen, de ontwikkeling van het Bulgaarse leger en de strijd voor onafhankelijkheid. Uiteraard komen ook de Balkanoorlogen en de Eerste en Tweede Wereldoorlog aan bod. In de loop der tijd heeft het museum al 1 miljoen militaire objecten verzameld, waarvan zo’n 28.000 worden tentoongesteld.

Binnen is de permanente collectie zien met wapens, uniformen, documenten en militaire onderscheidingen. Daaronder bevinden zich antieke wapens uit de collecties van de keizers en tsaren van Bulgarije. Daarnaast is er een buitententoonstelling met tanks, pantservoertuigen, raketwerpers, gevechtsvliegtuigen, transporthelikopters en andere militaire artillerie die ooit gebruikt is door het Bulgaarse leger. Geopend van woensdag tot en met zondag. Adres: ul. “Cherkovna” 92, 1505 Oborishte, Sofia, Bulgarije. Website: www.militarymuseum.bg

Dragalevski-klooster

Op de lagere hellingen van de Vitosha-berg ten zuiden van Sofia staat het middeleeuwse Dragalevski-klooster. Het werd rond 1341 gesticht door tsaar Ivan Alexander en bleef gelukkig ongeschonden na de invasie van de Ottomanen in 1382. Veel andere Bulgaarse kloosters werden met de grond gelijkgemaakt door de veroveraars. Nog steeds is het klooster in gebruik bij monniken, maar je kunt wel een audiotour maken en meer te weten komen over de fascinerende geschiedenis.

De binnenkant van de kloosterkerk is rijkelijk versierd met fresco’s uit de 15e eeuw, onder meer van Bijbelse taferelen. Ook hangen er schilderijen uit de 16e en 17e eeuw. De bibliotheek staat vol kostbare religieuze boeken en manuscripten. Bij het kloostercomplex horen een boerderij en enkele woningen. Het Dragalevski-klooster ligt in een weelderige bergomgeving omringd door beukenbossen, waar je een mooi uitzicht hebt op Sofia. Reis je op eigen gelegenheid, dan kun je een bezoek aan het klooster combineren met de Boyana-kerk een paar kilometer verderop. Adres: Драгалевски манастир, 1415 Sofia, Bulgarije.

Nationaal Historisch Museum van Bulgarije

Het Nationaal Historisch Museum in Sofia belicht de geschiedenis van Bulgarije, van de prehistorie tot het heden. Het museum is in 1973 opgericht en bracht sindsdien een imposante verzameling bijeen van ruim 650.000 objecten op het gebied van archeologie, geschiedenis, kunst, cultuur en etnografie. Hiermee is dit het grootste museum van Bulgarije en een van de grootste geschiedkundige musea van de Balkan. Sinds 2000 is het museum gehuisvest in het voormalige presidentieel paleis van de laatste communistische leider en dictator van Bulgarije. ► Lees hier meer over het Nationaal Historisch Museum

Voor het laatst bijgewerkt op 20 juli 2023. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen en de beste bezienswaardigheden in Sofia, Bulgarije, dan kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Wereldreizigersclub.