Bezienswaardigheden in Helsinki top-15

Helsinki is de koudste hoofdstad van Scandinavië, maar dat is geen reden de Finse hoofdstad links te laten liggen. Er is juist verrassend veel te zien en te doen in deze havenstad aan de Baltische Zee, ongeacht de temperatuur en de tijd van het jaar. En elk seizoen werpt weer een ander (natuurlijk) licht op de vele bezienswaardigheden die Helsinki rijk is.

De hoofdstad van Finland kan bogen op design, architectuur en de restanten van een bonte geschiedenis. Op verschillende plekken in Helsinki zie je de invloed terug van het Russische tsarenrijk, dat Finland lange tijd had ingelijfd. De stad heeft de grootste orthodoxe kerk van West-Europa en fraaie neoklassieke gebouwen die in Sint-Petersburg niet hadden misstaan. Aan de andere kant zie je hier bouwwerken die je alleen in Finland tegen kunt komen. Wat dacht je van een grotkerk en een naakte zeemeermin?

Bezoek een van de vele musea en duik een sauna in als de kou (of de warmte) je even teveel wordt. Het centrum van Helsinki is bovendien lekker compact, zodat je de meeste hoogtepunten te voet of op de fiets kunt bereiken. Dankzij uitstekende bootverbindingen ben je met een ferry zo op een van de 300 eilanden van de archipel die de stad omringt. Laat je niet afschrikken door donkere dagen of een frisse zeewind, hoewel het in de zomer best aangenaam kan zijn. Hier vind je de 15 beste bezienswaardigheden in Helsinki!

Senaatsplein

Bij een stedentrip naar Helsinki is het Senaatsplein in het oude centrum een goed beginpunt. Het huidige Senaatsplein vormde in de 17ee eeuw al het hart van de stad, met een stadhuis, een kerk en een begraafplaats. Na een grote brand werd het plein tussen 1822 en 1855 compleet herbouwd en opnieuw ingericht door de Duitse architect Carl Ludvig Engel. In opdracht van de Russische tsaren zette hij het plein vol met monumentale en neoklassieke gebouwen.

Het Senaatsplein is nu het bekendste plein van Finland en is van de bekendste bezienswaardigheden in het oude centrum van Helsinki. Als er een demonstratie is, gebeurt dat hier. Ook het nabijgelegen Marktplein is al eeuwenlang het decor van drukte en levendigheid. Op beide pleinen kun je gemakkelijk een paar uur spenderen.

Kathedraal van Helsinki

De kathedraal van Helsinki is waarschijnlijk het meest gefotografeerde en bekendste gebouw in de hoofdstad van Finland. Deze witte kerk met de 62 meter hoge groene koepel werd in 1852 in gebruik genomen als eerbetoon aan de Russische tsaar Nicolaas I. De kathedraal is gebouwd op een verhoging en was goed zichtbaar voor de zeevaarders die de haven van Helsinki naderden.

De neoklassieke kerk valt op door zes Korintische zuilen aan de voorkant. Boven de vier ingangen staan zinken sculpturen van de twaalf apostelen, waarmee dit één van de grootste zinken beeldhouwwerken ter wereld is.

De kathedraal domineert het Senaatsplein in het centrum van Helsinki en is een bezienswaardigheid die je bijna niet kunt missen. De parochie exploiteert in de crypte Café Krypta, waar ook tentoonstellingen worden georganiseerd. Adres: Unioninkatu 29, 00170 Helsinki, Finland. Website: www.helsinginseurakunnat.fi

Markt op het Marktplein

Het Marktplein, dat lokaal bekendstaat als Kauppatori, is de thuisbasis van de grootste en beroemdste markt van Finland. Van maandag tot en met zaterdag kun je hier bij de vele marktkraampjes terecht voor verse vis, vers fruit, traditioneel Fins vlees als rendier en andere voedselwaren. Ook zijn er marktkraampjes waar souvenirs en handgemaakte spullen worden verkocht. De markt is het hele jaar open, ook in de winter.

In de wintermaanden is er een verwarmde tent waar je terechtkunt voor een warme kop koffie, terwijl in de zonnige zomermaanden tafels en stoelen buiten worden neergezet waar je kunt eten en drinken. Extra gezellig is het rond Kerstmis met een kerstmarkt en een enorme kerstboom. In de zomermaanden is er ook op zondag een markt.

Op doordeweekse dagen stallen de handelaren hun waar al uit vanaf 06.30 uur in de ochtend. Mis ook niet de eerste vrijdag van de maand. Dan komen de eigenaren van meer dan honderd oude Amerikaanse auto’s bijeen op het plein.

Havis Amanda

Havis Amanda is het beroemdste standbeeld van Helsinki en uitgegroeid tot een symbool van de Finse hoofdstad. Het is een bronzen sculptuur van een naakte zeemeermin, die opstijgt uit het water. Ze is omringd door vier zeeleeuwen en staat bovenop een fontein met vier vissen die water spuiten. Het is in 1906 ontworpen door de Finse beeldhouwer Ville Vallgren, die toen in Parijs woonde.

In 1908 vond de onthulling plaats op het Marktplein in het centrum van Helsinki. Vanwege de ‘obsceniteit’ van het beeld leidde dit meteen tot grote verontwaardiging bij de inwoners van de hoofdstad en feministische organisaties. Inmiddels hebben de Finnen het beeld in hun armen gesloten en noemen ze het liefkozend Manta. Elk jaar in de lente krijgt ze een grondige wasbeurt door universiteitsstudenten aan de vooravond van de viering van 1 mei. Adres: Kauppatori, 00130 Helsinki, Finland.

Presidentieel Paleis

Het grootste gebouw aan het Marktplein in Helsinki is het Presidentieel Paleis. Op de plek stond eerst een pakhuis voor zout, maar begin 19e eeuw kochten rijke kooplieden de grond om er een statige woning te laten bouwen. Tussen 1837 en 1845 werd het complex omgebouwd tot een keizerlijk paleis voor de Russische tsaren. Er kwam een nieuwe vleugel bij, met een bibliotheek, een ballroom, een feestzaal en een enorme keuken.

Na de verdrijving van de tsaren werd het enorme gebouw in 1921 het presidentieel paleis. Het gebouw met een oppervlakte van 3000 vierkante meter wordt nu vooral gebruikt voor officiële ontvangsten. De Finse president heeft er een kantoor, maar woont er niet. Incidenteel worden er rondleidingen gegeven, maar het presidentieel paleis is meestal gesloten voor publiek. Adres: Mariankatu 2, 00170 Helsinki, Finland. Website: www.presidentti.fi

Suomenlinna Fort

Suomenlinna is een van de grootste zeeforten ter wereld. De vesting is gebouwd in 1748 door de Zweden om de Russen tegen te houden (zonder succes overigens). Het fort ligt op zes met elkaar verbonden eilandjes net ten zuiden van het centrum van Helsinki. Je vindt er liefst zes musea, waarvan het belangrijkste Suomenlinna Museum het hele jaar open is. Hier ontdek je alles over de geschiedenis van de vesting en de mensen die er leefden en woonden.

Er is verder onder meer een speelgoedmuseum en een onderzeeboot uit de Tweede Wereldoorlog die je kunt bezoeken. Ook zijn er verschillende cafés, restaurants en winkels en is er een brouwerij. Een voormalig schoolgebouw doet nu dienst als hostel (met 40 bedden), waar je het hele jaar terecht kunt.

Suomenlinna staat sinds 1991 op de Werelderfgoedlijst van Unesco en een van de populairste bezienswaardigheden van Helsinki. Ook Finnen gaan er graag een dagje heen. Er wonen nog altijd zo’n 800 mensen op de eilandjes. Je kunt Suomenlinna bezoeken door de veerpont te nemen vanaf het Marktplein (tegenover het Presidentieel Paleis). Kaartjes kun je kopen bij een automaat op de pier. De toegang tot de eilanden is gratis, al moet je wel voor de individuele musea een kaartje kopen. Website: www.suomenlinna.fi

Temppeliaukio-kerk

Een van de meest markante bezienswaardigheden van Helsinki is de Temppeliaukio-kerk, die compleet anders is dan traditionele kerken die je meestal in de wereld tegenkomt. Van bovenaf lijkt het op een vliegende schotel die op de aarde is neergedaald. Het ontwerp is dan ook bijzonder origineel, want de kerk is uitgehouwen uit een massieve rotsformatie. Met explosieven is eerst een groot gat in de rotsen gemaakt.

De binnenmuren van de cirkelvormige kerk bestaan uit ruwe rotswanden waar soms nog water naar binnen sijpelt. Een grote koepel van glas en koper bedekt de gebedsruimte. Vlak onder de dakrand is een rij ramen waar rond het middaguur het licht het altaar beschijnt. De Temppeliaukio-kerk staat ook bekend als de ‘Kerk van de Rots’ en is het winnende ontwerp van een architectuurwedstrijd in 1961. De broers Timo en Tuomo Suomalainen mochten hun uitzonderlijke idee gaan uitvoeren.

Stap deze aparte kerk binnen om de serene sfeer te ervaren. De rotswanden zorgen voor een bijzondere akoestiek waardoor er ook regelmatig concerten plaatsvinden. Voor interessante feitjes over de architectuur sluit je je aan bij een rondleiding. Entree is € 5. De kerk bevindt zich in de wijk Etu-Töölö, ten noorden van het centrum. Adres: Lutherinkatu 3, 00100 Helsinki, Finland. Website: www.temppeliaukionkirkko.fi

Helsinki City Museum

Het Helsinki City Museum belicht de geschiedenis van de Finse hoofdstad, tot zo’n vijf eeuwen terug. Het verhaal wordt verteld aan de hand van persoonlijke ervaringen en het dagelijks leven van de inwoners van Helsinki. De collectie bestaat uit meer dan een miljoen foto’s en talloze gebruiksvoorwerpen, variërend van snoeppapiertjes tot piano’s en van telefoonkaarten tot oude buskaartjes.

Sinds mei 2016 zit het stadsmuseum op een nieuwe locatie, in een hoek van het Senaatsplein. Het nieuwe museum heeft dan ook een Kinderstad en een tijdmachine waarmee je het Helsinki van vroeger kunt beleven. De toegang tot het museum is gratis. Adres: Aleksanterinkatu 16-18, 00170 Helsinki, Finland. Website: www.helsinginkaupunginmuseo.fi

Seurasaari Openluchtmuseum

Via een charmante houten loopbrug bereik je het eilandje Seurasaari, ten oosten van het stadscentrum van Helsinki. Sinds 1890 is dit een openbaar park waar de lokale bevolking graag komt om te wandelen, te picknicken en wat zon mee te pakken. Op het eiland vind je een van de twee naaktstranden van Helsinki, met een apart deel voor mannen en vrouwen. De grootste trekpleister is echter het Seurasaari Openluchtmuseum, dat al sinds 1909 bestaat.

In dit museum maak je een reis terug in de tijd en beleef je het traditionele leven op het Finse platteland van de 18e tot en met de 20e eeuw. Hiervoor zijn huisjes, boerderijen en landhuizen uit de afgelopen vier eeuwen vanuit heel Finland naar dit bosrijke eiland verplaatst.

In totaal staan er 87 gebouwen, met Karuna-kerk als oudste gebouw in het museum. Deze houten kerk met het steile puntdak is gebouwd in 1685. Vanaf half juni tot eind augustus zijn er dagelijks rondleidingen waarbij je meer te weten komt over de Finse architectuur. Een oude schuur uit 1890 biedt onderdak aan een café en restaurant. In de gerenoveerde pastorie is de museumwinkel gevestigd, waar je onder meer ouderwets snoep kunt scoren. Adres: Seurasaari, 00250 Helsinki, Finland. Website: www.kansallismuseo.fi

Uspenski-kathedraal

De Russische invloed in Helsinki zie je terug in de Uspenski-kathedraal (Oespenski-kathedraal), de grootste Russisch-orthodoxe kerk van West-Europa. De kathedraal werd voltooid in 1868 op de hoogste heuvel van de wijk Katajanokka, ten oosten van het centrum. In die tijd was Finland een autonoom groothertogdom van het Russische tsarenrijk. Met de bouw wilde Rusland zijn aanwezigheid in Finland benadrukken en de orthodoxe religie bevorderen.

Ook al kun je twijfels hebben over het motief, de Uspenski-kathedraal is een bijzonder kerkgebouw waarvan de centrale koepel hoog boven de stad uittorent. Het is een indrukwekkend voorbeeld van Russisch-Byzantijnse architectuur met de opvallende rode bakstenen buitenkant, dertien torens met vergulde koepels en een klokkentoren van vijf verdiepingen hoog.

Binnenin wordt je begroet door kleurrijke fresco’s op de muren, marmeren zuilen en iconen die Bijbelse verhalen en orthodoxe heiligen uitbeelden. De kerk herbergt een paar zeldzame iconen, waaronder eentje van Sinterklaas die wonderbaarlijke genezende krachten zou bezitten. In 2007 werd dit relikwie gestolen en nog altijd is het spoorloos. Jaarlijks bezoeken een half miljoen mensen de kathedraal, waarmee het een van de populairste bezienswaardigheden is van Helsinki. Er vinden ook regelmatig concerten plaats. Adres: Kanavakatu 1, 00160 Helsinki, Finland. Website: www.hos.fi

Kiasma – Museum voor Moderne Kunst

Kiasma is het belangrijkste museum voor hedendaagse kunst in Helsinki met een collectie van zo’n 9000 werken. De verzameling omvat vooral schilderijen, sculpturen, foto’s en installaties van Finse kunstenaars, maar het museum heeft ook werken uit Scandinavië en de Baltische Staten. Via wisselende tijdelijke exposities worden de hoogtepunten eruit gelicht, in combinatie met bruiklenen van andere musea. Check dus vooral de tentoonstellingsagenda als je in Helsinki bent.

Het museum is gehuisvest in een ultramodern gebouw dat is ontworpen door de Amerikaanse architect Steven Holl. Hij was gefascineerd door het Finse natuurlijke licht, waardoor de lichtinval een belangrijke rol speelt in het museumgebouw. Dat verandert continu met de seizoen en het tijdstip van de dag. Je betreedt het museum via een grote lobby met glazen plafond, dat als startpunt dient voor de trappen, hellingen en liften naar de vijf verdiepingen van het gebouw. Bij Kiasma is ook een winkel en een museumcafé gevestigd. Maandag gesloten. Adres: Mannerheiminaukio 2, 00100 Helsinki, Finland. Website: www.kiasma.fi

Park Esplanadi

Ben je toe aan wat ontspanning tijdens je stedentrip? Zoek de rust én het vertier op in Esplanadi, het bekendste stadspark van Helsinki. Dit is een geliefde groene oase onder de locals, die hier komen om te picknicken, naar muziek te luisteren, met elkaar af te spreken of in het gras te liggen. De hele dwarsdoorsnede van de lokale bevolking is te vinden in ‘Espa’,  zoals het park liefkozend wordt genoemd.

Dit is de ideale plek om mensen te kijken, maar je kunt er ook genieten van straatartiesten of optredens op het openluchtpodium. Van begin mei tot eind augustus worden hier concerten gegeven. In de winter ziet het park er sprookjesachtig uit als de bomen zijn gehuld in kerstverlichting.

Esplanadi is ontworpen als een groene promenade van oost naar west, waardoor er de hele dag zon is. Het begint bij het Marktplein en loopt door tot het Zweeds Theater (Svenska Teatern). Twee belangrijke winkelstraten omklemmen het park aan de noord- en zuidkant. Midden in het park staat een standbeeld van de Finse dichter en schrijver Johan Ludvig Runeberg (1804-1877), gemaakt door zijn zoon. Dit is het eerste standbeeld in de Finse hoofdstad. Vergeet niet een tafeltje te bemachtigen in Kappeli (www.raflaamo.fi) aan de oostkant van het park. Het bestaat al sinds 1867 en is daarmee een van de oudste restaurants van Helsinki.

Design Museum

Dat Finland uitblinkt in design is je waarschijnlijk wel bekend, maar het Design Museum (Designmuseo) toont je echt het neusje van de zalm. Het museum neemt je mee langs de geschiedenis van ontwerpers en industriële kunst in Finland met een omvangrijke collectie van 75.000 objecten. Alle bekende Finse designmerken komen voorbij. Zo zie je er glaswerk van Iittala, keramiek van Arabia en serviesgoed en accessoires van Marimekko.

Het Design Museum bestaat al sinds 1873 en is daarmee een van de oudste musea ter wereld. In tegenstelling tot de verzameling voelt het museumgebouw nogal ‘klassiek’ aan. Het museum bevindt zich in een voormalige school dat ontworpen is in een neogotische stijl. Koffie, taartjes en zelfgebakken zuurdesembrood krijg je in het Taito Café dat bij het museum hoort. Maandag is het museum gesloten. Adres: Korkeavuorenkatu 23, 00130 Helsinki, Finland. Website: www.designmuseum.fi

Kamppi Kapel

Voor een moment van stilte wandel je even binnen bij de Kamppi Kapel (Kampin kappeli), midden in het drukste gebied in het centrum van Helsinki. De kleine houten kapel is geopend in 2012 en helemaal bedoeld om tot rust te komen. Je kunt er plaatsnemen op een van de houten kerkbanken als het lawaai buiten je even teveel wordt. Het plafond van de 11½ meter hoge kapel is daarom geluidsisolerend gemaakt. Soms vinden er concerten plaats of worden korte gebeden uitgesproken.

Maar bewonder ook de vormgeving van de kapel, die van drie soorten hout is gebouwd. De buitengevel is van sparrenhout, de binnenmuren zijn van elzenhout en de binnendeur en het meubilair zijn van essenhout. Vanwege de innovatieve houten architectuur van drie Finse architecten is de kapel ook in de prijzen gevallen tijdens internationale architectuurwedstrijden. Geopend van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur. Adres: Simonkatu 7, 00100 Helsinki, Finland. Website: www.kampinkappeli.fi

Hotel en Restaurant Museum

Misschien ben je al tevreden over je eigen slaapplek, maar in het Hotel en Restaurant Museum kom je nog meer te weten over de Finse culinaire cultuur en gastvrijheid. Het museum neemt bezoekers mee langs de geschiedenis van hotels, restaurants en cafés in Finland. Alle zintuigen passeren de revue, met aandacht voor zaken als Finse sterke drank en de Finse keuken.

Je vindt er een slijterij uit de jaren ’30 en je kunt een avondje uit in de jaren ’60 herbeleven. Het Hotel en Restaurant Museum bevindt zich in de Cable Factory, een groot cultureel complex dichtbij het centrum van Helsinki. Adres: Kaapeliaukio 3, G-porras, 00180 Helsinki, Finland. Website: www.hotellijaravintolamuseo.fi

Voor het laatst bijgewerkt op 3 oktober 2023. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Helsinki, Finland, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Hotellija rivantinomuseo (CC BY-ND 4.0).