Vakantie op Spitsbergen, Noorwegen: 15 tips!

Een vakantie op Spitsbergen beleef je op de noordelijkste bestemming ter wereld, een ongerepte Arctische wildernis met gletsjers, kale besneeuwde vlaktes en meer dan 3000 ijsberen. Spitsbergen ligt tussen Noorwegen en de noordpool en is een van de koudste plekken op aarde waar je de toerist kunt uithangen. Een spectaculaire vakantie in deze afgelegen uithoek is gegarandeerd, of je nou één wilt zijn met de natuur of je dagelijkse stress wilt vergeten.

Spitsbergen werd in 1596 ontdekt door de Nederlandse zeevaarder Willem Barentsz, die deze Arctische archipel van negen eilanden Het Nieuwe Land doopte. De afgelopen eeuw trokken Noren, Zweden en Russen naar Spitsbergen om kolenmijnen te ontginnen. Het leidde tot een paar nederzettingen, waarvan enkele alweer zijn verlaten. Nu wonen er zo’n 2500 mensen op Spitsbergen, die zich zó aangetrokken voelen tot de ongetemde natuur dat ze de ontberingen voor lief nemen.

In de winter is het maandenlang pikdonker, in de zomer ervaar je een eindeloze middernachtzon. Tijdens winterse poolnachten is het geen uitzondering dat de temperatuur -30 °C aantikt. Spitsbergen – of Svalbard in het Noors – ligt dan ook ‘slechts’ 1000 kilometer onder de noordpool. Ondanks de extreme weersomstandigheden is de moderne beschaving gewoon geland op de eilandengroep. De hoofdstad Longyearbyen is best levendig met de bars en restaurants, er zijn verschillende hotels en wifi is overal aanwezig.

Je bent dan ook zeker niet de enige toerist die hier vakantie viert, want Spitsbergen prijkt steeds vaker op de bucketlist. De inwoners leven nu vooral van het toerisme en er is van alles te zien en te doen. Je kunt de poolwoestijn verkennen met een sneeuwscooter of een hondenslee, je kunt spookachtige mijnbouwdorpen bezoeken en je kunt er zelfs uitstekend dineren. Spitsbergen is een vreemde plek met een adembenemende schoonheid dat zowel in de winter als in de zomer een onvergetelijke ervaring oplevert. Wil je een trip maken naar dit ‘koninkrijk van de ijsbeer’? Hier vind je 15 leuke tips voor een vakantie op Spitsbergen!

Wat te doen en te zien op Spitsbergen

Verken de hoofdstad Longyearbyen

Vrijwel iedereen zal zijn vakantie beginnen in Longyearbyen, de noordelijkste stad ter wereld en de grootste nederzetting op Spitsbergen. Met ruim 2000 geharde inwoners kun je het eigenlijk niet echt een ‘stad’ noemen, maar het strekt zich wel uit over een groot gebied. Je kunt er wandelen langs de kleurrijke huizen, die in schril contrast staan met de witte bergen op de achtergrond. Longyearbyen heeft cafés, restaurants en talloze winkels. Winkelen op Spitsbergen is belastingvrij, dus het is een geweldige plek om Noorse souvenirs als wollen truien en knuffel-ijsberen te scoren.

Longyearbyen heeft verschillende plekken die een bezoek waard zijn, zoals de Svalbard Kirke (www.kirken.no). Dit is – ook weer – de noordelijkste kerk ter wereld, gelegen op een heuvel met een gezellige houten binnenkant en een mooi uitzicht over de stad. In het Svalbard Museum (www.svalbardmuseum.no) kom je meer te weten over de cultuur en de geschiedenis van Spitsbergen, vanaf de ontdekking door de Nederlanders aan het einde van de 16e eeuw. Ook interessant is het North Pole Museum (www.northpolemuseum.com), met verhalen over de expedities naar de noordpool.

Bewonder het noorderlicht

Het zal je niet verbazen, maar Spitsbergen is een van de beste plekken in de wereld om het noorderlicht te zien. Het is zelfs de enige bewoonde plek op aarde waar je de Aurora Borealis ook overdag kunt aanschouwen, door de duisternis tijdens de wintermaanden. Het is een unieke ervaring om de groene gloed door de lucht te zien dansen, hoog boven de Arctische Archipel. Voor het spotten van het noorderlicht kun je het beste een zo donker mogelijke plek uitzoeken, weg van de kunstmatige verlichting in Longyearbyen. De beste periode voor dit natuurfenomeen is van oktober tot eind februari.

Bekijk de Wereldzadenbank

Vlakbij het vliegveld ligt de Wereldzadenbank (Global Seed Vault), een gigantische ondergrondse kluis waarin de zaden van alle gewassen en planten ter wereld worden bewaard. Bij wereldwijde natuurrampen of zelfvernietiging door de mensheid kunnen we hier zaadjes uit halen en de gewassen opnieuw verbouwen, zodat we verzekerd zijn van voortplanting. De zaadbunker bevindt zich 120 meter diep in een berg en is omgeven door permafrost, waardoor de zaden goed moeten blijven.

In 2020 bevatte de kluis de zaadjes van meer dan 4000 plantensoorten, waaronder essentiële gewassen als tarwe, bonen en rijst. Je mag de Wereldzadenbank niet bezoeken, maar het is evengoed indrukwekkend om de ingang van de bunker van buiten te bewonderen. Het is verlicht met een kunstwerk, waardoor het net lijkt alsof er een discotheek in het poollandschap oprijst. Website: www.regjeringen.no

Maak een uitstapje naar Barentsburg

Een uitstapje naar het oude Russische mijnbouwstadje Barentsburg is een must tijdens je vakantie op Spitsbergen. Het is een bizarre plek, met de Russische charme en overblijfselen uit het communistische Sovjet-tijdperk. Het stadje, vernoemd naar de Nederlandse ontdekkingsreiziger Willem Barentsz, was begin jaren negentig nog behoorlijk levendig toen de Russen er kolenmijnen begonnen te exploiteren. Er woonden toen ruim 1500 mensen, waarvan nu nog zo’n 450 Russen en Oekraïners zijn overgebleven.

Je kunt er een Russische orthodoxe kerk, appartementen in Sovjet-stijl en het standbeeld van Lenin bewonderen. Drink een glas wodka in een bar en verwonder je over de faciliteiten die de Russen er in het mijnwerkersstadje hebben gebouwd, waaronder een school, een ziekenhuis en een cultureel centrum. Barentsburg ligt ongeveer 60 kilometer ten westen van Longyearbyen en kun je bereiken per sneeuwscooter of boot (in de zomer). Overnachten kan in Hotel Barentsburg (www.barentsburg.net).

Ontdek Spitsbergen met een sneeuwscooter

Wegen zijn er amper en Spitsbergen is het grootste deel van het jaar bedekt met sneeuw, dus een sneeuwscooter is het meest gangbare vervoersmiddel op de eilanden. Elke inwoner heeft er wel minstens een voor de deur staan. Om Spitsbergen als een local te ervaren, is het leuk om zelf ook eens een sneeuwscooter te besturen. Het is eigenlijk de enige manier om het landschap buiten Longyearbyen te ontdekken als je buiten de zomermaanden vakantie viert op Spitsbergen.

Je kunt beter een gids meenemen voor een tocht door het barre landschap, al is het maar omdat hij een wapen heeft om ijsberen tegen te houden. Je kunt desnoods een ijsbeertrip maken om deze pluizige (en levensgevaarlijke) dieren te spotten. Het beste seizoen hiervoor is maart en april, wanneer veel ijsberen aan de rand van het pakijs bivakkeren.

Voor het besturen van een sneeuwscooter heb je een geldig rijbewijs nodig. Achter de bestuurder kan een medepassagier plaatsnemen. Je krijgt speciale uitrusting en kleding, maar vooral in het gezicht is het erg koud als je hard rijdt. Sneeuwscooters gaan best snel, met een maximumsnelheid van zo’n 60 kilometer per uur.

Bezoek een oude kolenmijn

In de recente geschiedenis waar de steenkolenmijnen het ‘zwarte goud’ waar Spitsbergen op dreef. Alleen al in en rond Longyearbyen waren zeven kolenmijnen. De meeste daarvan zijn gesloten en niet meer in gebruik, maar er is één mijn opengesteld voor bezoekers. In Coal Mine 3 kun je zien hoe het leven van mijnwerkers er vroeger uitzag en hoe gevaarlijk hun werk was (de gangen waren niet hoger dan 60 tot 90 centimeter!). Om dat te beleven, kun je door een replica van een mijnschacht kruipen. Er staan machines en apparaten uit 1996, het jaar dat deze kolenmijn werd gesloten.

Maak een tocht met een hondenslee

Een wit besneeuwd landschap is onlosmakelijk verbonden met hondensleeën, dat voor de komst van de sneeuwscooter het traditionele vervoersmiddel was op Spitsbergen. Nu is het maken van een hondensledetocht een van de populairste attracties voor toeristen en een leuke manier om het uitgestrekte Arctische landschap te ervaren. Er zijn verschillende aanbieders van deze tours en je kunt een hondenslee ook zelf besturen. Je krijgt dan een training om het trekken door die schattige kwispelende husky’s  onder de knie te krijgen. Een tocht met een hondenslee is trouwens ook mogelijk in de zomer. De honden trekken een speciaal gemaakte slee op wieltjes.

Drink een biertje in de noordelijkste brouwerij

Voor liefhebbers van ambachtelijk gebrouwen bier zal een vakantie op Spitsbergen niet teleurstellen. In de hoofdstad Longyearbyen kun je er een bezoek brengen aan Svalbard Bryggeri, de noordelijkste bierbrouwerij ter wereld. Het bier wordt gebrouwen met 2000 jaar oud water van een nabijgelegen gletsjer: hoe bijzonder is dat! Door hun liefde voor het eiland besloot het echtpaar Robert en Anne Grete Johansen in 2011 een lokale brouwerij op Spitsbergen te beginnen. Tijdens een rondleiding en proeverij kun je de verschillende biertjes proberen, van witbier en blond bier tot IPA en het donkere stout. Website: www.svalbardbryggeri.com

Bezoek de spookstad Pyramiden

Nog een kant van het fascinerende Sovjet-verleden zie je in de spookstad Pyramiden, een verlaten mijnbouwdorp een flink stuk ten noorden van Longyearbyen. Pyramiden werd in 1910 gesticht door de Zweden en in 1927 verkocht aan de Sovjet-Unie, die er jarenlang steenkool uit mijnen haalde. In 1998 werden alle mijnen gesloten en vertrokken de bewoners, waarna het stadje het domein werd van meeuwen, ijsberen en poolvossen.

De gebouwen en flats in Pyramiden zijn echter goed bewaard gebleven. Tijdens een bezoek lijkt het alsof je een tijdreis maakt en even terugkeert in de tijd van de Sovjet-Unie, vooral omdat de bewoners tijdens hun haastige vertrek veel spullen hebben achtergelaten. Bekijk het prachtige binnenzwembad en cultureel centrum die getuigen van de hoogtijdagen van de nederzetting. In de hoofdstraat waakt een standbeeld van Lenin over de laten verlaten stad. De enige mensen die er nu nog wonen, zijn werknemers van het Pyramiden Hotel (www.goarctica.com). Dit hotel is open van maart tot en met oktober om toeristen te ontvangen.

Radiostation Isfjord

Spitsbergen voelt al aan als de meest afgelegen plek op aarde, maar voor nóg meer uitgestorvenheid kun je een dagtrip maken naar Radiostation Isfjord. Dit geïsoleerde radiostation uit 1933 ligt aan de westkant van het eiland, 90 kilometer van de beschaving in Longyearbyen. In de tijd vóór moderne glasvezelkabels en satelliettelefoons werden hier de telefoonverbindingen verzorgd tussen de inwoners van Spitsbergen en het Noorse vasteland.

Nu zit hier het Isfjord Radio Hotel (www.basecampexplorer.com) waar je eventueel één of twee nachten kunt doorbrengen om de stille pracht van de natuur te ervaren. Het is een unieke accommodatie in de wildernis, waar regelmatig ijsberen komen rondneuzen. Je kunt het radiostation van juni tot half september via het water bezoeken met de Isfjord Express. Tijdens de boottocht zie je onderweg walrussen, zeehonden en papegaaiduikers. In het restaurant van het radiostation kun je opwarmen met een lunch. Buiten de zomermaanden is een sneeuwscooter de enige manier om er te komen.

Praktische tips voor een vakantie naar Spitsbergen

Reizen naar Spitsbergen

Het vliegtuig is de makkelijkste en goedkoopste manier om naar Spitsbergen te reizen. Je kunt van Amsterdam Schiphol naar de Noorse hoofdstad Oslo vliegen en daar een vlucht nemen naar Spitsbergen. KLM vliegt meerdere keren per dag van Amsterdam naar Oslo, een vlucht van een kleine 2 uur.

Luchtvaartmaatschappijen Scandinavian Airlines en Norwegian Air vliegen van Oslo naar Spitsbergen, een vlucht van 3 uur. Je kunt met SAS ook vanuit Tromsø naar Spitsbergen vliegen (1 uur en 40 minuten). Spitsbergen ligt buiten het Schengengebied, dus iedereen moet bij aankomst zijn paspoort of identiteitskaart laten zien.

Alle vluchten komen aan op Svalbard Longyear Airport (LYR), ‘s werelds meest noordelijke luchthaven voor passagiersvluchten. Het vliegveld ligt ongeveer 6 kilometer ten westen van de hoofdstad Longyearbyen. De kleine passagiersterminal beschikt over enkele winkels en een cafetaria. Wifi is gratis voor passagiers. Voor het vervoer van de luchthaven naar het centrum van Longyearbyen kun je een taxi of luchthavenbus nemen, die onderweg stopt bij meerdere hotels. Website van de luchthaven: www.avinor.no

Als je meer tijd en geld hebt, kun je ook een cruise maken naar Spitsbergen. Bij sommige cruisemaatschappijen kun je een vakantie naar Spitsbergen combineren met een cruise langs de Noorse fjorden of Groenland.

Overnachten op Spitsbergen

De meeste accommodatie op Spitsbergen vind je in de hoofdstad Longyearbyen. Hier kun je terecht in verschillende hotels, guesthouses en appartementen. Er is één camping als je dichtbij de natuur wilt zijn, al kan dit ‘s nachts best fris zijn. Je kunt ook overnachten in de kleinere nederzettingen Barentsburg, Pyramiden en Isfjord. Hier is de keuze beperkt tot één hotel (of hostel).

Veel hotels bevinden zich in voormalige gebouwen van mijnwerkers, dat je verblijf een authentiek tintje geeft. Hotels op Spitsbergen zijn vrij duur, maar dat is niet zo vreemd door de afgelegen ligging. Reserveren wordt dringend aangeraden, vooral als je in de zomer vakantie viert op Spitsbergen.

Een van de meest bijzondere plekken om te verblijven, is het Basecamp Hotel. Het bevindt zich in een traditioneel koetshuis in het stadscentrum van Longyearbyen en roept de sfeer op van pelsjagers die vroeger het noordpoolgebied trotseerden. De 16 kamers zijn allemaal verschillend ingericht met meubels van drijfhout, dierenhuiden en oude foto’s, kaarten en attributen. Een guesthouse met goede reviews is Gjestehuset 102, op een halfuur lopen van het centrum. De voormalige kazernes voor mijnwerkers zijn omgetoverd tot kamers voor twee tot vier personen.

Eten en drinken op Spitsbergen

Voor zo’ noordelijke bestemming is er verrassend veel keuze aan restaurants in Longyearbyen. Je kunt er terecht voor traditionele Noorse gerechten, maar ook voor sushi, pizza, hamburgers en Thais. Op de menukaarten zie je veelal gerechten staan met vis, rendieren en verschillende soorten bessen, die typerend zijn voor de Noorse keuken. Hou er rekening mee dat het op Spitsbergen gebruikelijk is om je schoenen uit te doen bij binnenkomst in een restaurant.

Een van de meest toonaangevende restaurants van Spitsbergen (en héél Noorwegen) is Huset (www.huset.com). Het restaurant werkt voornamelijk met ingrediënten die afkomstig zijn uit Spitsbergen en de arctische regio. Je kunt hier onder meer genieten van rendierburger, rendierfilet en rendierstoofpot. De wijnkelder bestaat uit meer dan 15.000 flessen en is een van de grootste in Noord-Europa. Naast het restaurant is er een bistro dat al sinds de jaren vijftig de favoriete ontmoetingsplek is van de locals.

Beste reistijd voor Spitsbergen

Je kunt het hele jaar door vakantie vieren op Spitsbergen, want elk seizoen is even avontuurlijk en bijzonder. In de winter is het natuurlijk donker en koud, daar moet je wel zin in hebben. De poolnacht in Longyearbyen duurt van half november tot eind januari, en in deze tweeënhalve maand is het 24 uur per dag aardedonker. Door de voortdurende duisternis heb je geen idee wat voor tijd van de dag het is. Het enige licht komt van de sterren en het noorderlicht. Tijdens poolnachten in de winter kun je temperaturen verwachten tussen de -11 °C en -30 °C .

De poolzomer strekt zich uit van half mei tot eind september. De zon gaat tot half augustus niet onder, waardoor je ook dan in de war raakt over het tijdstip van de dag. Je biologische klok en slaapritme kunnen danig van slag raken. In juli, de warmste maand op Spitsbergen, zie je een gemiddelde dagelijkse temperatuur van rond de 5 °C. Spitsbergen is een van de plekken op de wereld die het zwaarst getroffen wordt door de klimaatverandering, dus de temperaturen zullen de komende jaren verder gaan stijgen.

Meenemen naar Spitsbergen

Het is koud en het weer is grillig op Spitsbergen, dus je hebt wat andere kleding nodig dan tijdens een standaardvakantie. Voor een winters verblijf in het noordpoolgebied heb je uiteraard meer bagage nodig, met véél warme kleren! Neem bijvoorbeeld winddichte bovenkleding mee, met meerdere wollen of fleece truien.

Verder zijn warme en winddichte wanten geen slecht idee, evenals een bivakmuts, een warme winddichte muts en thermisch ondergoed. Draag warme winterlaarzen waar twee paar wollen sokken in kunt dragen. Schrijf je namen op de laarzen, omdat je ze bij veel hotels en restaurants uit moet doen bij de ingang. Zo voorkom je dat iemand anders er per ongeluk mee vandoor gaat.

In de zomer kun je een waterdichte en winddichte jas meenemen. Stop daarnaast wollen ondergoed, wanten en een muts in je tas. Ook al is de temperatuur overdag boven nul, de sterke wind kan het veel kouder doen aanvoelen. Ongeacht het seizoen heb je stevige en waterdichte wandelschoenen of bergschoenen nodig voor een trip naar Spitsbergen, omdat het terrein oneffen en rotsachtig is.

Voor meer informatie over een vakantie op Spitsbergen kun je kijken op de officiële website van het VVV-kantoor: www.visitsvalbard.com

Voor het laatst bijgewerkt op 1 januari 2021. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over een vakantie op Spitsbergen, Noorwegen, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © ginger_polina_bublik/Shutterstock.com.