Afdingen op reis

Voor sommigen een gruwel, voor anderen een leuke sport: afdingen. Kom je voor het eerst buiten de westerse wereld, dan is het voor de meesten nog even wennen om een deel van de prijs af te troggelen, gewend als je bent in Nederland of België om gewoon de prijs te betalen die op het prijskaartje staat. In derde wereldlanden doen ze niet aan prijskaartjes of prijsstickers (met uitzondering van de aangeboden waar in enkele dure etablissementen), dus daar zal je moeten vragen hoeveel iets kost.

De lokale winkelier ziet elke blanke als iemand met een rijk gevulde portemonnee en zal meestal meer vragen dan het product daadwerkelijk waard is. Daarna begint het proces van afdingen, om tot een meer reële prijs te komen. Je hoeft je niet te schamen om af te dingen, de winkelier rekent erop en noemt daarom ook een hoge beginprijs. Onderhandelen over de prijs is een vaste gewoonte in veel culturen en voor ons zal het in het begin nog wat onnatuurlijk overkomen.

Wat en waar afdingen?

In principe kun je alles afdingen, van hotelkamers tot flessen water, maar vooral voor souvenirs en taxiritten is afdingen gebruikelijk. Souvenirverkopers en taxichauffeurs vragen ook meestal een belachelijk hoge beginprijs die alleen door argeloze rijke Amerikanen klakkeloos op tafel wordt gelegd. Voor kleine dagelijkse levensbehoeften zoals water en eten heeft afdingen veel minder zin, ook omdat deze goederen voor ons al vaak spotgoedkoop zijn.

Op markten is afdingen meer gebruikelijk dan in winkels. Overal voor afdingen vergt heel veel energie, zeker als je in ogenschouw neemt dat verkopers van alledaagse producten jou misschien dezelfde prijs rekenen als voor de lokale bevolking en dat het leven naar onze maatstaven al zo goedkoop is. Ook voor overheidsdiensten heeft afdingen niet zoveel zin, zoals voor treinkaartjes, vliegtickets en entree voor musea. Deze prijzen zijn in de meeste gevallen vast en staan ook wel ergens vermeld.

Hoe werkt het afdingen?

In het begin zal het even zoeken zijn naar de juiste vorm, maar oefening baart kunst. Hier zes tips voor het afdingen op reis.

#1 Wees serieus

Wees er allereerst zeker van dat je het product daadwerkelijk wilt hebben. Als je een bod doet en de winkelier accepteert dit, kun je niet meer zeggen dat het een grapje was. Voordat je gaat afdingen, is het raadzaam van tevoren een aantal prijsvergelijkingen te doen bij andere verkopers. Vraag bij meerdere winkels of kraampjes wat een zelfde soort product kost, en ga dan terug naar de winkel waar je het artikel aantrof dat je wilt hebben. Zo weet je wat iets waard is en kun je zelfverzekerder gaan onderhandelen. Neem voor jezelf een maximumprijs in gedachten dat je wilt uitgeven. Een reële prijs is meestal een derde tot twee derde van de vraagprijs.

#2 Blijf vriendelijk

Blijf altijd vriendelijk en goedlachs, ook als de verkoper een bizarre prijs noemt. In een goede sfeer is de winkelier eerder geneigd meer van de prijs af te halen. Haast, irritatie en zuchten leiden bijna nooit tot een succesvolle afronding van de deal. Onderhandelen is een deel van de cultuur in het land, het hoort bij het leven. Neem de tijd ervoor, ga desnoods in op het aanbod om een kopje thee of kopje koffie te drinken.

#3 Begin met een laag bod

Als je een tegenprijs noemt, ga dan flink lager zitten dan het bedrag dat je bereid bent om te betalen. De verkoper zal meestal met een wegwerpgebaar zeggen dat hij dat een belachelijk lage prijs vindt, maar dat is ook onderdeel van het spel. Terwijl de winkelier geleidelijk iets van de prijs afhaalt, kun jij geleidelijk iets bij de prijs optellen tot het maximum wat je bereid bent te betalen. Ook zelf kun je (lachend) met een wegwerpgebaar aangeven dat je het bedrag onredelijk hoog vindt.

#4 Vergroot je onderhandelingsruimte

Belangstelling tonen voor meerdere producten helpt om een betere prijs te krijgen en vergroot je onderhandelingsruimte. Wil de winkelier niet lager gaan zitten dan een bepaald bedrag dat jij nog te hoog vindt, zoek iets anders kleins uit dat je ook wilt hebben en probeer zo een deal te sluiten. Ga akkoord met de prijs voor die twee dingen. Ook weglopen helpt soms als het bedrag naar jouw zin nog steeds te hoog is. De winkelier ziet dat hij een klant misloopt en roept je achterna dat hij toch akkoord gaat met jouw prijs. Weglopen is ook onderdeel van het toneelstukje.

#5 Mijd drukke plaatsen

Afdingen op hele drukke plaatsen of in een hele drukke winkel heeft geen zin. De winkelier heeft dan al genoeg klanten en zal minder bereid zijn om iets van de prijs af te halen.

#6 Afdingen bij taxi’s

Bij taxiritten: in derdewereldlanden hebben taxi’s geen meters, dus spreek van tevoren de prijs af die je wilt betalen. Hou een taxi op straat aan, noem de plek waar je naartoe wilt en vraag de prijs. Bied je eigen prijs, en gaat de chauffeur niet akkoord, hou dan een andere taxi aan. Taxichauffeurs vragen standaard een veel te hoge prijs, vooral als je net bent aangekomen in een vreemd land.

Wij kennen verhalen van reizigers die maar liefst 25 keer het bedrag voor een taxiritje betaalden als een lokaal iemand. Het helpt om van tevoren, bijvoorbeeld in je reisgids of op internet, te achterhalen van een taxirit ongeveer kost. Zorg ook dat je taxichauffeurs altijd contant kunt betalen. Ze hebben zelden wisselgeld op zak, of dat zeggen ze althans…

Voor het laatst bijgewerkt op 21 januari 2021. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over afdingen op reis, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © ArtWell/Shutterstock.com; depositphotos.com/thanavut; eefoto7806.