Bezienswaardigheden in Mali top-10

Mali is een intrigerend land in het westen van Afrika, ingeklemd tussen de glooiende Sahel en de eindeloze zandduinen van de Sahara-woestijn. Mali is doordrenkt van cultuur, tradities en geschiedenis, zoals je ook terugziet in de bezienswaardigheden van het land. Eeuwen geleden ontstonden hier legendarische karavaansteden als Djenné en Timboektoe, die nog steeds een inspiratie vormen voor fantasierijke verhalen.

In Mali zie je de opmerkelijke overblijfselen van oude koninkrijkjes, eigenaardige dorpjes die in kliffen zijn gehouwen en enkele van de oudste moskeeën van West-Afrika. Niet te missen is de Grote Moskee van Djenné, het grootste bouwwerk ter wereld dat van modder is gemaakt. Reizend door de uitgestrekte woestijn kun je bijzondere natuurwonderen tegenkomen, terwijl je voor levendigheid nooit verder hoeft te gaan dan de oevers van de Niger-rivier. De hoofdstad Bamako is de plek voor een bezoek aan voortreffelijke musea en een koel biertje in een bar.

Helaas is het lastig om alle bezienswaardigheden te ontdekken. Terroristische groeperingen en politieke onrust teisteren al jaren de stabiliteit van het land. Vooral het noorden is gevaarlijk, terwijl hier juist trekpleisters te vinden zijn als Gao en Timboektoe. Enkele tour operators bieden echter nog steeds reizen aan naar Mali, en er zijn zelfs avonturiers die het land op eigen houtje ontdekken. Wil je wachten tot de tijd rijp is of nu al de geur opsnuiven van kamelenkaravanen, mysterieuze woestijnsteden en Malinese bluesmuziek? Hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Mali!

Grote Moskee van Djenné

Een van de indrukwekkendste bezienswaardigheden van Mali is de Grote Moskee van Djenné (Grande Mosquée), het grootste lemen bouwwerk ter wereld. De hele moskee van vijf verdiepingen hoog is gebouwd van modder, van de minaretten tot de drie torenspitsen. Uit het bouwwerk steken stokken om te voorkomen dat het niet in elkaar valt. De moskee is gebouwd in 1906, maar elk jaar na het regenseizoen krijgen de muren een nieuwe laag klei.

Moderne fratsen als elektriciteit heeft de Grote Moskee niet, met uitzondering van een luidsprekersysteem om de gelovigen op te roepen te gaan bidden. De moskee staat bekend als het architectonische hoogtepunt van de Sahel, maar is niet het enige lemen bouwwerk in Djenné. Ook veel andere huizen in dit stadje zijn gebouwd van gedroogde modder. Djenné is een historisch 14e-eeuws stadje in het midden van Mali, dat tot bloei kwam door de oude karavaanroutes in de Sahel en de Sahara. Helaas kun je de Grote Moskee niet bezoeken als niet-moslim.

Timboektoe

Timboektoe moet toch tot de verbeelding spreken, een exotische stad die in sprookjes en verhalen wordt afgeschilderd als ‘het einde van de wereld’. Deze legendarische stad is echter een van de meest fascinerendste plaatsen van Mali, die een mythische sfeer combineert met een eeuwenoude geschiedenis. Gelegen op een belangrijke handelsroute in de Sahara kwam Timboektoe enorm tot bloei in de 14e eeuw. In de straten vond een levendige handel plaats in specerijen, zout, goud, ivoor en slaven. In Europa stond het bekend als ‘de stad van goud’, al had men amper enig idee waar het lag.

Na het verschuiven van de handelsroute verloor Timboektoe zijn glorie, maar nog steeds zijn hier enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden te vinden van het land. Zo heeft de stad drie van de oudste moskeeën van West-Afrika, waaronder de beroemde Djinguereber-moskee. Deze moskee is al gebouwd in 1327 en bestaat bijna volledig uit modder, hout en stro. Ook heeft Timboektoe verschillende bibliotheken waar eeuwenoude islamitische manuscripten worden bewaard. Sommige zijn verstopt in kelders of tussen lemen muren.

Helaas hebben moslimextremisten tijdens een aanval in 2012 een groot aantal islamitische heiligdommen verwoest in de stad. Franse troepen hebben deze opstandelingen in 2013 verjaagd, maar nog steeds is Timboektoe gevaarlijk om te bezoeken.

Tombe van Askia

In het oosten van Mali aan de Niger-rivier ligt de stad Gao, dat zijn hoogtijdagen beleefde in de 15e eeuw. Gao was toen de hoofdstad van het Songhai-rijk, een islamitisch koninkrijk dat zich uitstrekte tot de Atlantische Oceaan. Een overblijfsel uit die tijd is de Tombe van Askia, een van de bezienswaardigheden in Mali die op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat.

De tombe is volledig gebouwd van modder en klei en bevat het lichaam van Askia Mohammed I, de eerste keizer van het Songhai-rijk. Hij was een vrome en veel bewonderde leider die een efficiënt leger en overheidsapparaat opzette. De 17 meter hoge tombe ziet eruit als een stekelige piramide, met stokken die het lemen bouwwerk moeten verstevigen. Zoals veel andere lemen bouwwerken in Mali heeft de tombe elk jaar een nieuwe laag klei nodig. Naast de tombe bestaat het complex uit twee moskeeën en een begraafplaats voor moslims.

Bamako

Bamako is de hoofdstad van Mali en het culturele centrum van het land, met genoeg bezienswaardigheden om er een paar dagen door te brengen. Ook proef je het Malinese leven in deze uitgestrekte metropool met bijna 3 miljoen inwoners aan de Niger-rivier. Met hectische markten, een bruisend nachtleven en chaotisch verkeer is het typisch zo’n Afrikaanse stad die vlak na aankomst nogal overweldigend kan zijn. Na een paar dagen ben je gewend aan de sissende bakbananen op grillplaten en de muziek die uit barretjes schalt.

Een hoogtepunt is het Nationaal Museum van Mali (Musée National du Mali), dat beschouwd wordt als een van de beste musea in West-Afrika. Het museum is opgericht in 1953 door de koloniale Fransen en geeft een goed beeld van de verschillende etnische groepen in Mali. De collectie omvat onder meer oude kostuums, traditionele muziekinstrumenten, rituele kunstobjecten en archeologische vondsten. Website: www.musee-national-mali.org

Ontspanning vind je in Mali National Park, een populair stadspark met een botanische tuin en een dierentuin. Het is een opvallend groen gebied in dit droge land met bossen, open grasvelden, bloementuinen en een geneeskrachtige tuin. Een andere opmerkelijke attractie is de oranjekleurige BCEAO Tower, met 20 verdiepingen het hoogste gebouw van Mali.

Ségou

Aan de rechteroever van de Niger-rivier ligt de kleurrijke en relaxte stad Ségou. Dit was van 1640 tot 1862 de hoofdstad van het Bambara-rijk, dat regeerde over een groot deel van Mali. Door toedoen van de Fransen ging het rijk ten onder. In de stad bevindt zich nog het graf van Biton Mamary Coulibaly, de stichter van de dynastie. Ook zie je er nog wat restanten van Bambara-gebouwen, afgewisseld met Franse koloniale architectuur en drie oude moskeeën.

Ségou is ook de plek om Malinese souvenirs te scoren. Beroemd zijn het aardewerk en de Bogolan-doeken. Deze katoenen doeken worden beschilderd met modder en staan dan ook bekend als ‘modderdoeken’. Swingen kan ook in Ségou! Aan het begin van het jaar is de stad het decor van het Segou’Art Festival, het grootste culturele evenement van Mali. Drie dagen lang bruist het in Ségou van muziek, dans en theater, waarvoor de beste Malinese en Afrikaanse artiesten langskomen.

Mopti

Mopti is een aantrekkelijk stadje in het oosten van Mali, gelegen op drie eilanden aan de oevers van de Bani- en Niger-rivier. Hierdoor staat het ook wel bekend als het ‘Venetië van West-Afrika’, hoewel het natuurlijk totaal niet te vergelijken is met deze Italiaanse stad. Hier vind je een van de drukste rivierhavens van het land waar het altijd bruist van het leven. De hele dag meren boten aan om zout, vis, hout, kippen en geiten te lossen.

Een van de bezienswaardigheden is de Grote Moskee van Mopti, een lemen moskee die tussen 1936 en 1943 is gebouwd. In de jaren zeventig is er nog een laag beton aan toegevoegd om het bouwwerk te verstevigen. De moskee is een geroemd voorbeeld van traditionele Sahel-architectuur. Ook de markt bij de moskee is een bezoek waard. Vanuit Mopti kun je een boottocht maken over de rivier de Niger of een tour boeken naar het ruige achterland van Mali.

Klif van Bandiagara

Een uniek verschijnsel is de Klif van Bandiagara in het hart van Mali. De klif is zelf al een natuurwonder, die zich als een 160 kilometer lange ‘muur’ uitstrekt in de hete en stoffige Sahel. De kliffen rijzen op sommige plekken meer dan 450 meter uit de woestijn. Extra bijzonder zijn de huizen en dorpen die in de roze zandstenen kliffen zijn gehouwen. Dit is een traditionele manier van bouwen van het Dogon-volk, dat al meer dan 600 jaar in deze regio woont. De Dogon hebben altijd vastgehouden aan hun eigen cultuur. Ze zijn beroemd om hun gemaskerde dansen en kleurrijke ceremonies.

In de hele helling zijn maar liefst 30 Dogon-dorpen uitgehouwen. Het gaat niet alleen om huizen, maar ook om graanschuren van klei, begraafplaatsen en moskeeën. Zoals in de rest van Mali zijn de meeste bouwwerken gemaakt van gedroogd modder. Beneden langs de kliffen loopt een pad waar een lokale gids je mee naartoe kan nemen. De Klif van Bandiagara staat sinds 1989 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Boucle du Baoulé National Park

Voor een safari moet je naar Boucle du Baoulé National Park in het westen van Mali. Dit is het oudste natuurreservaat van het land, opgericht in 1982. Het landschap bestaat vooral uit savanne, rivierbossen en woestijn. In het park leefden vroeger veel wilde dieren, maar de populatie is erg uitgedund door stroperij en illegale landbouw. Er zijn verschillende initiatieven geweest om het aantal zoogdieren omhoog te krikken, waardoor je er nu mogelijk olifanten, leeuwen, giraffen, apen en hyena’s kunt spotten. Daarnaast staat het park bekend om de prehistorische rotstekeningen en graven. De beste tijd voor een safari zijn de maanden februari tot en met juni.

Mount Hombori

Midden in de Sahel duikt opeens een grote okerkleurige berg uit het landschap op: de Mount Hombori. Met zijn 1155 meter is het de hoogste berg van Mali. De berg met de steile rotswanden is spectaculair om te zien en lijkt een beetje op de Uluru (Ayers Rock) in het midden van Australië. Bovenop is een ontoegankelijk plateau van zo’n 2 vierkante kilometer (het is niet echt een berg om te beklimmen). Op de berg zijn meer dan 150 verschillende soorten planten te vinden, waardoor het een bijzonder stukje natuur is in het midden van de woestijn. Beneden zijn grotten gevonden die meer dan 2000 jaar geleden werden bewoond. Website: www.hombori.org

Gouina watervallen

In de Sénégal-rivier in het westen van het land vind je de Gouina watervallen (Chutes de Gouina), die ook wel de ‘Niagara watervallen van Mali’ worden genoemd. Ze zijn een stuk een minder breed en hoog, maar wel schilderachtig genoeg om te bekijken als je in de buurt bent. De waterval is ongeveer 500 meter breed en het water dendert zo’n 16 meter naar beneden. In het regenseizoen (juni tot en met oktober) is het watervolume 200 keer groter dan in de droge periode, dus dat is ook de beste tijd voor een bezoek. Deze prachtige watervallen liggen ongeveer 75 kilometer ten zuidoosten van de stad Kayes.

Voor het laatst bijgewerkt op 20 december 2021. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Mali, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Watch The World/Shutterstock.com; Claudiovidri/Shutterstock.com; Torsten Pursche/Shutterstock.com.