Werken op reis en onderweg

Het lijkt ideaal: zonder een cent op zak vertrekken en al werkend de wereld rond. De praktijk is echter een stuk weerbarstiger. Het is vrijwel onmogelijk met een lege portemonnee je deur achter je dicht te slaan, alleen al omdat je geld op zak moet hebben om sowieso op een andere plek te komen.

Eenmaal onderweg is het lastig om werk te vinden. Het makkelijkste is het om aan andere reizigers te vragen hoe zij het hebben aangepakt. Jeugdherbergen en goedkope hotelletjes zijn ideale plaatsen om aan informatie te komen. Het gaat dan meestal om simpel werk, waarvoor je zwart krijgt uitbetaald.

Als buitenlandse reiziger zonder vaste woon- en verblijfplaats zal het je waarschijnlijk niet lukken om op een legale manier aan werk te komen. Je kunt je dan bijvoorbeeld niet inschrijven bij uitzendbureaus of arbeidsbureaus, tenzij je van tevoren in Nederland een working permit van het betreffende land hebt ontvangen. Een working permit is een document waarmee je legaal toestemming hebt om gedurende een bepaalde periode in het land te werken. Dit kan bij de ambassade worden aangevraagd en vereist een hoop papier- en regelwerk.

Bedenk ook dat het werken onderweg je in de meeste landen nauwelijks iets oplevert. Als je rondreist in de derde wereld en je besluit bij een lokaal bedrijf werk te gaan zoeken, kun je net genoeg verdienen om in het dagelijkse levensonderhoud te voorzien. De levensstandaard in de derde wereld ligt een stuk lager dan hier in het westen.

Het zal moeilijk worden om bijvoorbeeld geld te sparen voor een vliegticket om naar de volgende bestemming af te reizen. Bij westerse multinationals en internationale instellingen liggen de lonen weer een stuk hoger, maar hier is het ook veel moeilijker om binnen te komen. Hoe het ook zij, werken in het buitenland kan alleen al voor de ervaring de moeite waard zijn. Al blijft er financieel gezien niet zoveel aan de strijkstok hangen, het is wel de aangewezen manier om met de lokale bevolking in contact te komen en de plaatselijke cultuur te leren kennen.

Schrijven en fotograferen op reis

Met het schrijven van reisverhalen en het maken van foto’s voor kranten, tijdschriften, websites en blogs vermijd je de problemen die hierboven zijn geschetst. Het is legaal, je vermijdt moeilijke bureaucratische toestanden en je krijgt in harde, westerse valuta’s uitbetaald. Het is dan ook niet voor niets dat de meeste reizigers en wereldreizigers dit nastreven. Juist omdat velen dit willen, kunnen kranten, tijdschriften, websites en blogs zeer selectief zijn. Zij kiezen in het algemeen voor kwaliteit en originaliteit. Hoe meer ervaring je hebt met schrijven en fotograferen, des te groter is de kans dat de diverse media bereid zijn je verhalen of foto’s af te nemen.

Hoe ga je te werk? Het is nuttig voordat je op reis gaat, al contacten te leggen met de kranten, tijdschriften, websites en blogs aan wie je je verhalen en foto’s wilt slijten. Schrijf een brief waarin je je reisplannen beschrijft en sluit enkele voorbeelden bij van eerder geschreven verhalen of eerder gemaakte foto’s als bewijs van je vaardigheden. Geef zoveel mogelijk de route op die je wilt afleggen. Soms hebben kranten of tijdschriften een bepaald reisthema (bijvoorbeeld: Afrika, New York, duiken) waardoor ze specifiek materiaal nodig hebben. Hoe meer zij weten over jouw plannen, hoe makkelijker en sneller zij contact met je kunnen opnemen. De kans is klein dat kranten, tijdschriften, websites of blogs zich van tevoren al aan je zullen compromitteren en een contract zullen tekenen waarin zij aangeven jouw verhalen of foto’s af te nemen. Daarvoor kennen ze je niet goed genoeg en ze willen niet de vrijheid opgeven om zelf tekst- en beeldmateriaal te selecteren. Het blijft toch een kwestie van onderweg verhalen schrijven en foto’s maken en die opsturen in de hoop dat je werk wordt geplaatst. Maar als je eenmaal contacten hebt gelegd, kennen ze je iets beter en is de kans groter dat ze je verhalen of foto’s willen kopen.

Hoeveel geld je uiteindelijk overhoudt aan je schrijf- en fotografiekunsten, hangt uiteraard af van de bereidwilligheid van kranten, tijdschriften, websites en blogs om je werk af te nemen. Gezien de grote concurrentie moet je er niet van uitgaan dat je verhaal of je foto’s regelmatig worden geplaatst. Maar al gebeurt het één keer per maand, dan kun je er toch nog een aardig extraatje aan overhouden. Hieronder staan voorbeelden van de tarieven die je kunt berekenen voor een groot reisverhaal, waar je in totaal acht uur aan hebt gewerkt. De tarieven zijn afgeleid van de adviestarieven van de Nederlandse Vereniging van Journalisten voor freelancers, verminderd met 30 procent omdat je als reiziger niet te maken hebt met premies voor bijvoorbeeld pensioen of ziektewet.

• Beginners: 225 euro per verhaal
• Ervaren: 300 euro per verhaal
• Zeer ervaren: 400 euro per verhaal

Voor het laatst bijgewerkt op 26 augustus 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over werken onderweg, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com.