Bezienswaardigheden in Iran top-10

Iran is een bestemming die boekdelen spreekt voor elke nieuwsgierige reiziger. Dit immense land in het Midden-Oosten staat bekend om de oude beschavingen, eeuwenoude bezienswaardigheden en enkele van de vriendelijkste mensen ter wereld. In Iran draait alles om cultuur, kunst, architectuur, geschiedenis en natuur. Het is een land vol fabelachtige moskeeën, paleizen en tuinen, met liefst 26 locaties die prijken op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Iran is een land waar je niet uitgekeken raakt op het glorieuze verleden. Je vindt er overblijfselen van het eens zo grootse Perzische Rijk, maar ook van koninklijke dynastieën en de Arabieren die de islam in de 7e eeuw introduceerden. Verwonder je over de schoonheid van kalligrafische teksten, kleurrijke mozaïeken tegelvloeren en levendige bazaars met de bedwelmende geur van specerijen. Je kunt binnenlopen bij moderne kunstgalerieën in de hoofdstad Teheran, maar ook uitstapjes maken naar besneeuwde bergpieken of snikhete woestijnen.

En net zoals veel andere landen in het Midden-Oosten heeft Iran twee gezichten. Nieuws over politieke spanningen, nucleaire deals en fanatieke moslims domineert de adembenemende architectuur en historische schatten. Het maakt de schoonheid van het land er niet minder om. De hartverwarmende bevolking wil je nog steeds inwijden in hun islamitische kunst en trotse Perzische cultuur. Hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Iran!

Isfahan

Een bezoek aan Isfahan is ongetwijfeld een hoogtepunt tijdens elke rondreis in Iran. Als je foto’s ziet van bezienswaardigheden in Iran, is de kans groot dat Isfahan erop staat. De tweede stad van het land is een juweeltje om te zien met de prachtige Perzische en islamitische architectuur, moskeeën, paleizen, tuinen, bruggen en bazaars. De Perzen hebben een gezegde: Isfahan nesf-e jahan, oftewel ‘Isfahan is de halve wereld’. Een van de mooiste steden ter wereld is het in ieder geval. Dat Isfahan drie noteringen heeft op de Werelderfgoedlijst van Unesco, zegt al genoeg.

De gouden eeuw van Isfahan was onder sjah Abbas I de Grote, die in 1587 aan de macht kwam en van Isfahan zijn hoofdstad maakte. Hij was afkomstig van de dynastie van de Safawiden, die tot 1736 over Iran regeerde. Onder zijn bewind verrezen monumentale bouwwerken in de stad. Het hart van Isfahan is het Plein van de Imam (Meidan Emam) uit het begin van de 17e eeuw. Dit is een van de grootste stadspleinen ter wereld, zelfs groter dan het Rode Plein in Moskou. Bij zonsondergang en in de avond komen hier veel Iraanse gezinnen om te genieten van alle pracht.

Het kolossale plein is omringd door 17e-eeuwse gebouwen uit de tijd van de Safawiden. Aan de zuidkant vind je de Moskee van de Sjah, ook bekend als de Koningsmoskee. Dit is een meesterwerk van Perzische architectuur met kleurrijke mozaïeken en kalligrafie. Aan de oostkant bevindt zich de Sjeik Lutfallahmoskee, ooit gebouwd als privémoskee voor de sjahs en nu beschouwd als de mooiste van Iran. Aan de westkant blinkt het Ali Qapu-paleis, een magnifiek bouwwerk met zes verdiepingen en elegante zuilen. Drink een kop thee in een theehuis voor een onvergetelijk uitzicht over het plein.

Shiraz

Shiraz is een van de mooiste steden van Iran, doordrenkt van geschiedenis en Perzische cultuur. Dit is de stad van de liefde en poëzie, door de eeuwen heen geliefd bij dichters, reizigers en romantici. Shiraz zette zichzelf op de kaart na de Arabische verovering van Iran en in de 13e eeuw was het zelfs een van de grootste islamitische steden ter wereld. Korte tijd, van 1750 tot 1800, was Shiraz even de hoofdstad van Iran. Daarnaast was Shiraz ooit beroemd om de wijngaarden, hoewel die nu allemaal zijn opgedroogd. Bovendien is wijn momenteel taboe in het land.

Je treft nu een aantrekkelijke moderne stad, met tuinen, heiligdommen, brede met bomen omzoomde lanen en moskeeën. Tot de beroemdste bezienswaardigheden behoort de Nasir al Molkmoskee, die je versteld doet staan met de schitterende Iraans-islamitische architectuur. Door de vele roze gekleurde tegels staat het gebedshuis ook bekend als de ‘roze moskee’. Niet te missen is de Tombe van Hafez, waar de grootste 14e-eeuwse dichter ter wereld ligt begraven. En maak een wandeling door de Eramtuin, een typisch Perzische tuin met rozen, tulpen, fruitbomen en dennen die een hemelse sfeer oproept.

Persepolis

Een van de belangrijkste archeologische bezienswaardigheden van Iran is Persepolis, een indrukwekkend ruïnecomplex ten noorden van de stad Shiraz. Van de 5e eeuw tot de 3e eeuw voor Christus was dit de hoofdstad van het machtige Perzische Rijk, dat zich uitstrekte van India tot Oost-Europa. In dit paleiscomplex zetelden de Achaemenidische koningen die met pracht en praal hun macht wilden uitstralen.

In 330 voor Christus maakte de Griekse veroveraar Alexander de Grote een einde aan ‘de stad van de Perzen’. Rond 1930 ontdekten archeologen onder het woestijnzand de ruïnes van de verwoeste stad. Overigens stuitte de Nederlandse ontdekkingsreiziger, schrijver en schilder Cornelis de Bruijn (1652-1727) in 1704 bij toeval op resten van Persepolis tijdens een rondreis in het gebied.

Je kunt er nog zijn handtekening zien, die hij heeft achtergelaten tussen de overgebleven marmeren zuilen, pilaren en muren van het eens zo machtige Rijk. Persepolis is makkelijk te bezoeken tijdens een dagtrip vanuit Shiraz. De monumentale ruïnestad staat sinds 1979 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Teheran

Teheran is de levendige en chaotische hoofdstad van Iran, en al ruim twee eeuwen het politieke, culturele en economische centrum van het land. Dit is echter geen klassieke toeristische bestemming met oogverblindende moskeeën, eeuwenoude monumenten en een open dubbeldekkerbus waarmee je door de stad kunt toeren. Verstopte wegen en luchtvervuiling spelen deze metropool van 14 miljoen inwoners elke dag parten.

Wél biedt Teheran een fascinerend inkijkje in het hedendaagse Iran. Het is een stad met lange boulevards, drukke bazaars en Perzische tuinen waar in jeans geklede Iraanse vrouwen flirten en de grens opzoeken van hun hoofddoekplicht. Teheran is de thuisbasis van de beste musea en galerieën van het land, waar je je kunt vergapen aan oude artefacten of moderne kunst. Een must is een bezoek aan het Golestanpaleis, de voormalige residentie van de sjah van Perzië. Maar je kunt ook de lift nemen naar het observatieplatform van de 435 meter hoge Milad Tower. ► Lees hier meer over de bezienswaardigheden in Teheran

Yazd

Yazd ligt midden in de woestijn van Iran en is een van de oudste steden ter wereld, gesticht in de 5e eeuw voor Christus.  De stad was ook het centrum van het zoroastrisme, de belangrijkste religie op het Iraanse plateau totdat de Arabieren in de 7e eeuw de islam kwamen verspreiden. Yazd is uitgeroepen tot Unesco-erfgoed door de bijzondere manier waarop de inwoners al vele eeuwen op deze droge en hete zandvlakte weten te overleven. Via een ondergronds netwerk van kanalen – qanats geheten – halen ze water uit een nabijgelegen berg.

Het oude centrum van Yazd voelt aan als een Arabisch sprookje met de traditionele lemen huizen, bazaars, hamams, verborgen binnenplaatsen, prachtige moskeeën en Zoroastrische tempels. Overal zie je hoge torentjes met openingen om wind op te vangen, die zorgen voor een natuurlijke airconditioning tijdens de hete zomermaanden. Uit cafés komt de geur van wierook en muntthee en soeks pronken met zijden textiel. De topattractie is de Jameh Moskee (Vrijdagmoskee) uit de 12e eeuw. De moskee heeft de hoogste minaretten van Iran en staat afgebeeld op van het bankbiljet van 200 Iraanse rial.

Mashhad

Kleed je conservatief voor een bezoek aan Mashhad, de meest heilige plaats van Iran. Midden in de stad ligt het heiligdom van Imam Reza, de achtste kleinzoon van de profeet Mohammed. Hij werd hier in 817 vermoord en sindsdien is Mashhad een bedevaartsoord voor sjiitische moslims. Mashhad betekent dan ook letterlijk ‘plaats van het martelaarschap’.

Het heiligdom is een gigantisch complex van 600.000 vierkante meter met een mausoleum, binnenplaatsen, fonteinen, met goud beklede minaretten en een grote moskee. Qua oppervlakte is dit de grootste moskee ter wereld. Het graf van Imam Reza bevindt zich onder een gouden koepel, dat is uitgegroeid tot het symbool van Mashhad. Naast het heiligdom heeft de stad enkele islamitische musea en markten waar je terechtkunt voor tapijten en saffraan. Mashhad ligt in het uiterste noordoosten van Iran, niet ver van de grens van Turkmenistan. Website: www.razavi.ir

Damavand

In het noorden van Iran ligt de Damavand, met zijn 5609 meter de hoogste berg van het hele Midden-Oosten. Het is eigenlijk een vulkaan, hoewel de laatste uitbarsting 5300 jaar voor Christus plaatsvond. Wel komen er af en toe nog zwaveldampen vrij (voor het laatst in 2007). Op de flanken van de vulkaan zijn verschillende warmwaterbronnen te vinden. Op heldere dagen kun je de besneeuwde bergtop zien vanuit de hoofdstad Teheran, maar ook vanaf de zuidelijke Kaspische Zee.

De Damavand wordt genoemd in talloze Perzische legendes. Zo zou de berg de laatste rustplaats zijn van de Ark van Noach. Maar naast een mythische status is de vulkaan ook een uitdaging voor bergbeklimmers. Er zijn minstens 16 routes naar de top, met verschillende moeilijkheidsgraden. Reken op extreme kou, in de winter is het bovenop min 60°C! Aan de zuidkant van de Damavand is een unieke en bevroren waterval die nooit smelt (althans, als we de opwarming van de aarde beperkt weten te houden…).

Pasargadae

De ruïnestad Pasargadae ligt vlakbij Shiraz en is een van de oudste archeologisch vindplaatsen van Iran. Pasargadae werd gesticht in de 6e eeuw voor Christus door Cyrus de Grote en was de eerste hoofdstad van het vroegere Perzische Rijk (ook bekend als het Achaemenidische Rijk). Dat rijk strekte zich enorm uit, van de oostelijke Middellandse Zee tot India.

Pasargadae was ook het eerste rijk ooit dat de culturele diversiteit van verschillende volkeren respecteerde. De stad bestond uit paleizen, poorten en tuinen die zelfs waterleidingen hadden om de bomen, bloemen en planten te besproeien. Het belangrijkste overgebleven monument is de graftombe van Cyrus de Grote, de stichter van het Perzische Rijk. In het mausoleum lagen ooit juwelen en een gouden sarcofaag, maar die zijn al lang spoorloos. Unesco heeft Pasargadae in 2004 op de erfgoedlijst geplaatst.

Kerman

Midden in de woestijnen in het zuidoosten van Iran ligt de oude karavaanstad Kerman. Eeuwen geleden lag het op een belangrijke handelsroute van het Arabische schiereiland naar India. Dat was ook de reden waarom de Italiaanse ontdekkingsreiziger Marco Polo hier eind 13e eeuw een tussenstop maakte. Veel van het glorieuze handelsverleden is nu vervaagd in deze uitgestrekte en stoffige stad, maar er zijn nog steeds genoeg bezienswaardigheden om je een paar dagen te kunnen vermaken.

Bezoek de oude bazaar in het centrum van de stad, met gewelfde plafonds en vriendelijke verkopers die het niet erg vinden als je een foto neemt. Wandel door de Fat’h Abad-tuin met de feeërieke spiegelende vijver. Ook zijn er paar musea en historische moskeeën. Het 17e-eeuwse Ganj-Ali-badhuis is nu een museum over de hamam-badcultuur in Iran. Vanuit Kerman kun je een uitstapje maken naar de Lut-woestijn, een van de heetste en droogste plekken op aarde. In deze griezelig kale woestenij vind je spectaculaire zandduinen die tussen juni en oktober door sterke wind worden gevormd.

Kashan

Halverwege Teheran en Isfahan ligt de oasestad Kashan, die door reizigers vaak over het hoofd wordt gezien. Toch is Kashan een tussenstop waard vanwege de roemrijke geschiedenis en enkele historische bezienswaardigheden. Archeologische vondsten wijzen uit dat hier al in de 6e eeuw voor Christus een nederzetting werd gesticht. In de 11e eeuw was Kashan een vestingstad, waar je nu nog een paar muren van overeind ziet staan. De stad was eeuwenlang het centrum van Perzische keramiek. Het gedecoreerde aardewerk en de geglazuurde tegels vonden hun weg naar het hele Midden-Oosten.

Van 1501 tot 1736 trokken de Safawiden-vorsten zich terug in Kashan. Uit die tijd stamt de beroemde Bagh-e Fin Garden die in 1590 is aangelegd. Het is de oudste nog bestaande tuin van Iran. Voor de waterfonteinen maakten de koningen gebruik van de zwaartekracht, in een tijd zonder elektriciteit en technologie. Ook kun je in Kashan verschillende oude koopmanshuizen bezoeken. Het bekendst is het Tabatabai-huis met prachtige muurschilderingen, elegante glas-in-loodramen en meerdere binnenplaatsen. Midden in het centrum ligt de Agha Bozorg Moskee uit de 18e eeuw.

Voor het laatst bijgewerkt op 29 augustus 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Iran, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Wereldreizigersclub.