Wat te doen in Diksmuide, België: 10 tips!

Diksmuide is een stad in het zuidwesten van Vlaanderen die getekend is door de Eerste Wereldoorlog. De stad aan de rivier de IJzer lag van 1914 tot 1918 midden in de frontlinie tussen Belgische, Britse en Franse troepen aan de ene kant en de aanvallende Duitsers aan de andere kant. Diksmuide is dan ook van de steden in België voor ‘WWI toerisme’. Overal zie je de sporen van de gevechten die hier begin vorige eeuw plaatsvonden.

Aan de rand van de stad zie je de onthutsende Dodengang, de laatste loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog die in België bewaard zijn gebleven. Als je gefascineerd bent door de geschiedenis, moet je hier zeker een kijkje nemen. Tot de bekendste bezienswaardigheden behoort ook de nabijgelegen IJzertoren, die ooit werd gebouwd als eerbetoon aan omgekomen soldaten. Nu zit hier een vredesmuseum, maar ook het uitzicht van bovenaf is fenomenaal.

De historische binnenstad van Diksmuide is tijdens de oorlog compleet verwoest, maar daar nu zie je nu niks meer van. Het stadhuis, de belforttoren en de kerk zijn allemaal prachtig gerestaureerd. Vanuit Diksmuide kun je fietstochten en wandelingen maken in de omringende natuur en de Westhoek verkennen, het verste hoekje van Vlaanderen. Bovendien ben je zo bij de stranden en badplaatsen aan de Vlaamse kust. Wil je op vakantie in deze streek? Hier vind je 10 tips wat te doen in Diksmuide!

Bezoek de IJzertoren

Hét symbool van Diksmuide is de 84 meter hoge IJzertoren, die je al overal bovenuit ziet steken als je het stadje nadert. Deze toren is een belangrijk symbool in de Vlaamse geschiedenis en cultuur en herbergt nu een museum over oorlog en vrede. De IJzertoren werd aanvankelijk in 1930 gebouwd als monument voor gesneuvelde frontsoldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Die was toen nog 50 meter hoog.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog misbruikten de Duitse nazi’s de toren als bedevaartsoord. In 1946 werd daarom een aanslag gepleegd met dynamiet, waardoor het bouwwerk in puin kwam te liggen. Van 1951 tot 1965 werd een nieuwe toren gebouwd, maar dan een maatje groter.

Bovenop staan de letters AVV-VVK, dat staat voor ‘Alles voor Vlaanderen’ en ‘Vlaanderen voor Kristus’. De IJzertoren wordt daarom wel geassocieerd met extreemrechts, maar daar wil het huidige museum niks mee te maken hebben.

Bij een bezoek aan Museum aan de IJzer neem je eerst de lift naar de 22e verdieping bovenin, waar je de trap kunt nemen naar een dakterras. Hier vandaan heb je een adembenemend uitzicht over Diksmuide en de hele omgeving. Je ziet de frontstreek waar soldaten ooit vochten. Via verschillende tentoonstellingen daal je vervolgens af naar de begane grond.

Exposities geven een beeld van de soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog, met uniformen, geweren, gasmaskers en andere militaire uitrusting. Er zijn honderden granaathulzen die gebruikt werden als urnen voor het as van gesneuvelde soldaten. Je loopt door donkere gereconstrueerde loopgraven en schuilkelders, inclusief angstaanjagende geluiden. Van augustus 2023 tot september 2025 staat de IJzertoren in de steigers vanwege een grote renovatie. Adres: IJzerdijk 49, 8600 Diksmuide, België. Website: www.museumaandeijzer.be

Wandel door de Dodengang

De Dodengang is een van de meest aangrijpende bezienswaardigheden van Diksmuide. Dit zijn de laatste overgebleven loopgraven in België uit de Eerste Wereldoorlog. Het loopgravenstelsel werd in 1915 aangelegd toen de Belgen en Duitsers met elkaar streden om het terrein langs de IJzerdijk. Elke meter werd bevochten, waarvoor Belgische soldaten zich tot oktober 1918 in deze loopgraven verschansten.

Ondanks de beruchte naam vielen er relatief weinig doden. Ongeveer 250 soldaten lieten het leven in de Dodengang. Maar als je rondloopt in de smalle loopgraven kun je je wel voorstellen dat de toch al vermoeide soldaten het zwaar te verduren hadden. Voorzieningen waren er bijna niet, ze leefden in kou, regen en modder en moesten de hele tijd wegduiken voor nachtelijke beschietingen van de Duitsers. Van slapen kwam weinig terecht.

Een verblijf in de loopgraven leek niet ver verwijderd van de hel, zo leer je op de tentoonstelling in het museumgebouw bij de Dodengang. Hier wordt met films, foto’s en attributen het verhaal verteld van de ontberingen die de frontsoldaten moesten doormaken.

Na de expositie loop je door het netwerk van loopgraven en bunkers van ongeveer één kilometer lang, gebouwd van zandzakken die met cement zijn gevuld. Op 50 meter afstand ligt een voormalige Duitse bunker die nu onderdeel is van het terrein. Van november tot en met maart is de Dodengang beperkt geopend. Bij regenachtig weer is het aan te raden rubberlaarzen te dragen. Adres: IJzerdijk 65, 8600 Diksmuide, België. Website: www.dodengang.be

Provinciedomein IJzerboomgaard

Meteen naast de IJzertoren ligt Provinciedomein IJzerboomgaard, een groen polderlandschap met wandelpaden, grasweides en vijvers. Je kunt er wandelingen maken over houten vlonderpaden door een moerasgebied en voor kinderen is er een avontuurlijke natuur speelzone waarbij ze via touwen en drijvende vlonders slootjes kunnen oversteken.

Pluk je eigen fruit in een pluktuin in ‘t Land van Vlierbos (www.tlandvanvlierbos.be). Van juni tot en met september kun je hier terecht. Je pakt een bakje, vult het met aardbeien, frambozen of bessen, en je betaalt via een ‘betaalbrievenbus’. Of schuif aan voor lunch, een biertje of koffie met wat lekkers bij Café IJzerboomgaard. Hier kun je ook een potje jam of honing van ‘t Vlierbos meenemen als souvenir voor thuis.

Op het terrein is verder een kinderboerderij als je wat met de kids wilt doen. In de stallen vind je onder meer koeien, schapen, geitjes, varkens, konijnen en cavia’s. Handig om te weten: in een van de gebouwen zitten gratis toiletten. Adres: IJzerdijk 41, 8600 Diksmuide, België.

Grote Markt

De Grote Markt is het hart van de historische binnenstad van Diksmuide. Dit is een van de grootste marktpleinen van Vlaanderen dat al in de 13e eeuw werd aangelegd. Het voelt inderdaad leeg aan als er geen markt of evenement is. Rondom het plein vind je bezienswaardigheden als de Sint-Niklaaskerk en het stadhuis met de klokkentoren en de fraaie gotische gevel. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het hele marktplein compleet verwoest, maar daarna is alles zorgvuldig weer opgebouwd.

Op het plein staat het standbeeld ‘t Manneke uit de Mane, dat symbool staat voor West-Vlaamse humor. Het is een beeldje van een mannetje dat voor de maan een boekje omhoog houdt. Dat boekje is de Vlaamse almanak ‘t Manneke uit de Mane dat al sinds 1881 verschijnt en volstaat met grappige verhalen. Er is ook een vereniging met ‘ridders’ aan verbonden dat elk jaar de nieuwste editie in ontvangst neemt.

Je kunt een terrasje pakken bij een van de cafés en restaurants op de Grote Markt en ook vinden er regelmatig evenementen en festiviteiten plaats. Op maandag is er een levendige markt waar je van alles vindt, van verse etenswaren tot kleding en ambachtelijke producten. Op zaterdagmiddag is er een boerenmarkt.

Stadhuis van Diksmuide

Het mooiste gebouw aan de Grote Markt is het stadhuis met de prachtige neogotische gevel en de aangebouwde belforttoren die op de Unesco-lijst staat (net als 55 andere belforts in België en Frankrijk). Het eerste stadhuis op deze plek werd al gebouwd in 1428, maar daarna vond drie keer een herbouw plaats. De laatste keer gebeurde dat in 1923, na een verwoesting van het gebouw tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Via de toegangspoort kom je om het binnenplein waar je de imposante achtergevel ziet van de 37 meter hoge klokkentoren. Midden in het plein kun je afdalen via de trap naar het stadsarchief van Diksmuide. In een bijgebouw zit het VVV-kantoor van Diksmuide. Hier vandaan kun je afdalen naar de kelder voor een tentoonstelling van schilderijen en gebruiksvoorwerpen die het leven van de inwoners van Diksmuide laten zien. IAdres: Grote Markt 6, 8600 Diksmuide, België.

Sint-Niklaaskerk

Direct achter het stadhuis staat de imposante Sint-Niklaaskerk, de oudste en belangrijkste kerk van Diksmuide. Het gebedshuis werd al ingewijd in 1144. In de eeuwen daarna is de kerk regelmatig uitgebreid en opnieuw opgebouwd, onder meer door de vele branden die het monumentale gebouw teisterden. Helaas heeft ook hier de Eerste Wereldoorlog haar tol geëist en is de Sint-Niklaaskerk volledig verwoest. Ook van het oorspronkelijke interieur bleef niets meer over.

In de naoorlogse jaren van 1923 tot 1925 vond de wederopbouw plaats als gotische hallenkerk. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog in mei 1940 brandde de kerk wederom volledig af, waarna in de jaren ’50 de klus opnieuw begon. Ondanks alle rampspoed is het nog steeds de moeite waard het interieur te bewonderen met de natuurstenen zuilen en glas-in-loodramen. Aan de zijkant zie je enkele religieuze kunstwerken die na de Eerste Wereldoorlog uit ruïnes zijn gered. Adres: Kiekenstraat, 8600 Diksmuide.

Natuurreservaat De Blankaart

Wil je wat actiefs doen? Ga wandelen of fietsen in natuurgebied De Blankaart zo’n 6 kilometer ten zuiden van Diksmuide. Het is een waterrijk gebied met in het midden de grote Blankaartvijver. In het polderlandschap hier omheen liggen drassige weiden, rietlanden, bossen en kleinere plassen. Door het vele water komen hier vele watervogels om te broeden of te rusten. Vaak gespot zijn steltkluten, aalscholvers, lepelaars, grutto’s, bruine kiekendieven en de zangvogel ‘snor’.

Er zijn volop mogelijkheden om te wandelen, want in het gebied is liefst 105 kilometer aan wandelpaden uitgezet. Populair is de Blankaartwandelroute van 10 kilometer. Onderweg vind je vogelkijkhutten en torens om vogels te spotten. Plankenpaden zorgen ervoor dat je geen natte voeten krijgt als je moerassig gebied moet doorkruisen. Je kunt ook kiezen voor de fietsroute Met Jaek en Nink naar De Blankaart van 23 kilometer, die vertrekt vanaf de Grote Markt in Diksmuide. Je doet dan een rondje De Blankaart op de fiets.

Wil je het liever rustig aan doen, dan kun je tussen april en september een boottochtje maken door het natuurgebied met een fluisterbootje. Je vaart geruisloos langs de oevers en geniet van de flora en fauna. Reserveren is verplicht. De Blankaart heeft een bezoekerscentrum in een kasteel waar je terecht kunt voor wandel- en fietskaarten. Ook is er een shop en kun je er drankjes kopen. Adres: Iepersteenweg 56, 8600 Diksmuide – Woumen, België. Website: www.west-vlaanderen.be

Maak een fietstocht in de Westhoek

Wil je wat actiefs doen in Diksmuide? Stap op de fiets! In de regio Westhoek is liefst 2500 kilometer aan bewegwijzerde fietspaden aangelegd. Je kunt fietsen langs de rivier de IJzer, maar ook door beboste natuurgebieden en langs graslanden, polders en lieflijke dorpjes. Je kunt de Grote Markt in Diksmuide als begin- en eindpunt gebruiken, want veel fietstochten hebben de vorm van een lus die door deze stad loopt.

Leuk is de IJzerhoevenroute van 36 kilometer langs 14 hoeves en boerderijen, waarbij je onderweg kunt stoppen voor het proeven van streeklekkernijen. De fietsroute IJzer 14-18 van 43 kilometer neemt je mee langs de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. In Diksmuide kun je op verschillende plekken een (elektrische) fiets huren, onder meer bij Huur-fiets (www.huur-fiets.be) op de Grote Markt. Beschrijvingen van alle fietsroutes vind je op de website van VVV Diksmuide: www.bezoekdiksmuide.be

Het Begijnhof

Tot de historische bezienswaardigheden van Diksmuide behoort ook het Begijnhof, een serene oase ten noorden van het centrum. Weinig steden in Vlaanderen hebben zo’n begijnhof, alleen in Brugge en Kortrijk vind je nog zo’n woongemeenschap. Het Begijnhof in Diksmuide is gebouwd in de 13e eeuw en was lange tijd een woonplek voor alleenstaande vrouwen – oftewel begijnen.

Na verwoestingen tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn de schattige witte huisjes rondom een tuin prachtig gerestaureerd. Ook de kapel met mooie glaskunst is gerestaureerd. Hier kun je een kaarsje branden. Sinds 1990 wonen er 35 verstandelijk gehandicapten in de woningen en studio’s. Er is een winkeltje, Huis van Juffrouw Sybille, waar je souvenirs en snuisterijen kunt kopen die door de bewoners zijn gemaakt. Adres: Begijnhofstraat 2, 8600 Diksmuide, België.

Wandel over de Western Front Way

Als je van een echte uitdaging houdt, trek je meerdere dagen uit voor de Western Front Way. Dit is een 1000 kilometer lange wandelroute die de hele frontlijn volgt van de Eerste Wereldoorlog, van Nieuwpoort aan de Belgische kust tot Pfetterhouse aan de Zwitsers-Franse grens. De eerste 100 kilometer loopt door Vlaanderen en komt onder meer door Ieper en Diksmuide. De Vlaamse steden hebben de route helemaal bewegwijzerd in de vorm van schildjes.

Onderweg passeer je plekken waar hevig werd gevochten tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar je komt ook langs gedenktekens en militaire begraafplaatsen. In Zonnebeke zie je de Tyne Cot Cemetery, de grootste Britse militaire begraafplaats ter wereld. Uiteraard kun je een klein stukje lopen als je vakantie viert in Diksmuide. Het is handig om een app te installeren. Meer informatie vind je op: www.thewesternfrontway.com

Wat te doen in Diksmuide: praktische tips

Overnachten in Diksmuide

Veel vakantiegangers bezoeken Diksmuide vanuit populaire nabijgelegen badplaatsen als De Panne, Koksijde en Nieuwpoort. Het stadje heeft zelf echter ook genoeg accommodatie. Je kunt Diksmuide gebruiken als uitvalsbasis voor het verkennen van de Westhoek-regio en de frontstreken van de Eerste Wereldoorlog. Na een halfuurtje rijden ben je bij het strand. Hotels en bed & breakfasts in Diksmuide zijn goedkoper dan die in de kustplaatsen.

Wil je midden in het centrum van Diksmuide overnachten? Boek dan een kamer bij Bed & Breakfast ‘t Withuis, ideaal gelegen aan de Grote Markt. Een meer centrale locatie krijg je bijna niet, en bovendien heeft deze B&B goede reviews van reizigers. De bed & breakfast heeft een ruime tuin met een bunker uit de Tweede Wereldoorlog. Sommige kamers hebben een terras en kijken uit op de tuin. Parkeren kan gratis op het terrein.

Exclusief overnachten doe je bij Notarishuys Pure Hotel, rustig gelegen ten zuiden van het centrum van Diksmuide. In dit sfeervolle pand hebben vier generaties notarissen gewoond. Hier moet je zijn als je gastronomisch wilt tafelen, want het restaurant biedt fine dining met meerdere gangen. In een paviljoen in de grote tuin bevinden zich vier kamers, waar je zo het prachtige tuinterras oploopt met een 200 jaar oude beuk. Op warme dagen kun je ontspannen in het zwembad.

Eten en drinken in Diksmuide

Voor een relatief kleine stad heeft Diksmuide verrassend veel streekproducten. Vanouds stond Diksmuide bekend als de ‘Boterstad’ door de vele boeren die hier boter maakten en verkochten, maar na de Eerste Wereldoorlog zakte de zuivelproductie flink in. Er zijn nog wel een paar hoeves in de omgeving die boter en kaas maken en elke Pinkstermaandag is het centrum van Diksmuide het toneel van de Boter- en Kaasfeesten met proeverijen en spelletjes.

Diksmuide heeft meerdere brouwerijen (zoals ook veel andere Belgische steden), maar de bekendste is De Dolle Brouwers (www.oerbier.be). Specialiteit van de ambachtelijke bierbrouwerij is het zogeheten Oerbier, gemaakt van verschillende soorten mout. In de Oerbar kun je de bieren proeven en groepen kunnen een rondleiding volgen.

Een van de beste restaurants is Bistro Père & Mère (www.pere-et-mere.be) aan de Grote Markt in Diksmuide. Op de kaart staan verfijnde klassiekers en het restaurant maak zelfs zijn eigen gin. Restaurantgidsen Michelin en Gault & Millau hebben beide een aanbeveling voor de bistro. Ook in het restaurant van hotel Notarishuys kun je goed (en stijlvol) dineren.

Reizen naar Diksmuide

Diksmuide ligt in de Vlaamse regio Westhoek in het zuidwesten van België en is goed bereikbaar per auto en trein. Vanuit Amsterdam is het circa 3½ uur rijden, via Antwerpen en Gent. Het centrum van Diksmuide geldt als een blauwe zone, waar je 2 uur gratis kunt parkeren. Aan de randen van de stad zijn enkele parkeerplaatsen waar je langer kunt parkeren, zoals bij de  IJzertoren, het station en Centrumparking Beerstblote, op 5 minuten lopen vanaf de Grote Markt.

Met de trein kun je Diksmuide bereiken in zo’n 4½ uur als je vertrekt vanaf Amsterdam CS, waarbij je twee keer moet overstappen Je neemt eerst de Thalys naar Antwerpen (1 uur en 15 minuten). Daar stap je over op de trein naar Gent en hier neem je de trein naar Diksmuide voor het laatste traject. Vanaf het station is het 5 minuten lopen naar de Grote Markt.

Wil je Diksmuide bezoeken met het openbaar vervoer vanuit de kustplaatsen? Vanuit De Panne rijdt een trein naar Diksmuide, die er 20 minuten over doet. Vanuit Nieuwpoort rijdt een rechtstreekse bus (26 minuten) van busmaatschappij De Lijn (www.delijn.be).

Voor meer informatie over wat te doen in Diksmuide kun je kijken op de officiële website van het toeristenbureau: www.bezoekdiksmuide.be

Voor het laatst bijgewerkt op 2 mei 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen in Diksmuide, België, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Wereldreizigersclub; Shutterstock.com; Booking.com.