Openbaar vervoer en taxi in Belgrado

Tijdens een stedentrip naar Belgrado zal je af en toe gebruik willen maken van het openbaar vervoer. In het centrum bevinden zich veel bezienswaardigheden op loopafstand, maar Belgrado is een uitgestrekte stad met ruim 1½ miljoen inwoners met attracties die ook wat verder weg liggen. Ook voor het treinstation en het vliegveld in de hoofdstad van Servië biedt het openbaar vervoer uitkomst.

In tegenstelling tot veel andere Europese hoofdsteden heeft Belgrado géén metro. Wel kun je gebruikmaken van bussen, trams en trolleybussen. Belgrado heeft een uitgebreid en goed georganiseerd ov-netwerk waarmee je zowat alle plekken in de Servische hoofdstad kunt bereiken. Overigens wordt er wel gebouwd aan een metrolijn, die naar verwachting in 2028 gereed is.

Reizen met het openbaar vervoer is véél goedkoper dan het nemen van een taxi, maar je hebt bovendien niet te maken met afzetpraktijken. Belgrado is berucht om de vele malafide taxichauffeurs die toeristen uitknijpen met belachelijk hoge ritprijzen (verderop in dit artikel lees je daar meer over).

De stad heeft één vervoersbedrijf, GSP Belgrade (Gradsko Saobraćajno Preduzeće), dat al  sinds 1892 het openbaar vervoer in Belgrado exploiteert. In de beginjaren was dat een paardentramlijn. Er is een website (www.gsp.rs) waarop je alle lijnen kunt raadplegen. Vanuit Belgrado kun je ook een trein nemen naar dichtbij gelegen steden, maar daarvoor moet je bij de nationale spoorwegmaatschappij Serbian Railways zijn.

Kopen van kaartjes voor het openbaar vervoer

Voor het gebruik van het openbaar vervoer in Belgrado hoef je maar één kaartje te kopen, dat je zowel kunt gebruiken in een bus, een tram of een trolleybus. Er zijn twee soorten tickets: een papieren kaartje en een kaartje gekocht per sms of smartphone.

Het makkelijkste voor toeristen is gewoon een papieren kaartje te kopen – althans, dat is onze eigen ervaring. Een papieren ticket koop je bij één van de verkooppunten van GSP in Belgrado of bij een kiosk. Het aantal verkooppunten is echter schaars, want in en rond de oude stad zijn het er maar drie: op Trg Republike (Plein van de Republiek), op Deligradska 10 en op Skenderbegova 47. Bovendien zijn die op zondag gesloten.

Kiosken vind je overal in de stad, dus hier loop je zo heen vanaf je hotel. Alleen: er zijn ook kiosken waar je géén tickets kunt kopen. Het is een beetje onduidelijk, maar bij een kiosk bij een bushalte of busstation is de kans het grootst.

Het belangrijkste busstation is Železnička 4, iets ten zuiden van het centrum. Nabij de binnenstad is Zeleni Venac een belangrijk knooppunt voor bussen. Alle kiosken hier verkopen kaartjes. Ben je ouder dan 65 jaar? Dan is het openbaar vervoer helemaal gratis in Belgrado.

Koop een dagkaart

Onze tip: koop meteen een dagkaart, want het openbaar vervoer in Belgrado is belachelijk goedkoop. De prijs van een dagkaart (dnevna karta) is slechts 120 RSD (anno 2024), omgerekend slechts € 1. Je kunt dan de hele dag reizen met bussen en trams. Een kaartje voor één enkele rit kost 50 RSD (circa € 0,43) en is 90 minuten geldig. Je kunt ook een enkeltje kopen bij de chauffeur of de conducteur, dan betaal je 150 RSD (€ 1,28). Dit is dus duurder dan een dagkaart.

Dit zijn de prijzen voor zone A, het stadscentrum en het hele noordelijke deel van Belgrado. Voor het openbaar vervoer heeft de stad ook nog zone B, dat het zuidelijke deel betreft. Hier kom je waarschijnlijk niet eens, dus een kaartje voor zone A volstaat in de meeste gevallen voor toeristen. Een ticket voor zone A en B samen kost 150 RSD. Meer informatie over de tarieven vind je op de website van de transportdienst van Belgrado: www.bgnaplata.rs

Controles en boetes

Je ziet eigenlijk nooit Serviërs die een kaartje kopen, want die hebben waarschijnlijk allemaal een abonnement. Dat is een optie als je langere tijd in Belgrado verblijft en veel gebruikmaakt van het openbaar vervoer. Een kaartje kopen per sms is niet echt handig voor toeristen, omdat je hiervoor een lokale (Servische) simkaart nodig hebt. Je kunt wel de app Beograd Plus proberen te installeren op je smartphone, die net nieuw is.

Een ticket hoef je niet te valideren bij een automaat bij het in- en uitstappen en hoef je ook niet aan de chauffeur te laten zien. Je houdt het kaartje gewoon bij je voor het geval er een controle is. Er vinden regelmatig controles plaats door controleurs die in gewone kleding lopen en hun controleapparaat onder hun jas of in hun tas verstopt hebben. Laat je dus niet verrassen en koop altijd een kaartje om boetes en ongemakkelijke situaties te voorkomen.

Bussen in Belgrado

Bussen rijden echt overal in Belgrado, dus dat is een handige manier om van A naar B te komen. Ook op koude of regenachtige dagen is het fijn om te weten dat je altijd de bus kunt pakken. Vervoersbedrijf GSP exploiteert ruim 150 buslijnen in de Servische hoofdstad, die allemaal een eigen nummer hebben. De website van GSP heeft een overzichtskaart waarop alle lijnen staan aangegeven. Een handige buslijn is nummer 72, van de luchthaven Nikola Tesla Airport naar het busknooppunt Zeleni Venac nabij de binnenstad.

De rode stadsbussen van GSP rijden ongeveer van 04.30 uur in de ochtend tot middernacht. Uiteraard is het druk tijdens de ochtend- en avondspits, als locals naar hun werk gaan of klaar zijn met werken. In drukke bussen is het raadzaam altijd op je bezittingen te letten en alert te zijn op zakkenrollers.

Nachtbussen

Daarnaast zijn er meer dan 20 nachtlijnen, wat handig is voor nachtbrakers en late reizigers. De nachtbussen rijden van middernacht tot circa 04.00 uur en hebben een nummer gevolgd door de letter ‘N’. In april 2023 kondigde de burgemeester van Belgrado aan dat nachtbussen voortaan gratis zouden zijn.

Belgrado heeft acht lijnen met trolleybussen, die vanaf 1947 hun intrede deden om tramlijnen te vervangen. Ook deze buslijnen hebben een eigen nummer. Trolleybussen rijden vooral vanaf de pleinen Studentski trg en Trg Slavija. Verder zijn er nog acht lijnen van minibusjes die door de stad rijden. Deze Express Minibus-lijnen beginnen met de letter ‘E’ en kaartjes zijn wat duurder.

De bus- en tramhaltes hebben nog geen elektronische informatieborden waarop de buslijnen en vertrektijden zijn aangegeven. Zo modern is het openbaar vervoer in Belgrado nog niet. Maak gebruik van navigatie-apps zoals Google Maps om je reis te plannen. Je krijgt real-time informatie over vertrektijden en routes.

Trams in Belgrado

De tram is de oudste vorm van openbaar vervoer in Belgrado, sinds de eerste paardentram in 1892 door de stad hobbelde. Toch is het tramnetwerk vrij bescheiden. Er zijn elf tramlijnen, genummerd van 2 tot en met 14 (er is geen nummer 4 meer). In de Servische hoofdstad rijden moderne trams, maar ook oude exemplaren van tientallen jaren oud die we bij ons ‘vintage’ zouden noemen.

Handig voor toeristen is tramlijn 2, die als een cirkellijn door het centrum van Belgrado rijdt. Het staat bekend als krug dvojke – oftewel in vertaling ‘de cirkel van twee’. Je rijdt dan langs bekende bezienswaardigheden als het park Kalemegdan, de Boheemse wijk Skadarlija en het stadscentrum. Dit is een ontspannen manier om door Belgrado te tuffen.

Taxi in Belgrado

Als je liever niet met het openbaar vervoer reist, zijn taxi’s een betaalbaar alternatief. Althans, als je niet wordt opgelicht! Belgrado is berucht om de vele onbetrouwbare taxichauffeurs die toeristen en buitenlanders maar al te graag een poot uitdraaien. Door gesjoemel met taximeters betaal je vele keren de normale ritprijs.

Het is ons zelf overkomen: voor een ritje van 10 minuten die normaal zo’n € 4 zou moeten kosten, moesten we ruim € 30 betalen. Discussiëren, dreigen met de politie en foto’s maken had geen zin: we zouden en moesten betalen. De taxichauffeur zag eruit als een fors gebouwde Servische crimineel, dus we hebben het maar zo gelaten. Mocht je naar Belgrado gaan: het betrof de taxi met kenteken BG 23134 TX (zie de foto hieronder).

De belangrijkste tip: neem nooit zomaar een taxi van de straat. Belgrado heeft veel verschillende taxicentrales die met elkaar concurreren, maar zelfs bij degelijke centrales kunnen foute chauffeurs aangesloten zijn. Al die taxichauffeurs werken zelfstandig en proberen zoveel mogelijk geld te verdienen. Officiële en gereguleerde taxi’s zijn herkenbaar aan de ‘TX’ aan het eind van de kentekenplaat, maar dat maakt niet uit bij de afzetpraktijken (zie het voorbeeld hierboven, dat was een officiële geregistreerde taxi).

De oplossing? Gebruik een taxi-app. Uber kun je niet gebruiken in Belgrado, maar wij installeerden de app van Pink Taxi (www.pinktaxi.info). Dat leverde geen problemen op en wij betaalden exact de prijs die in de app stond aangegeven. De startprijs is € 2,30 en voor elke kilometer komt er € 0,82 bij. Pink Taxi noemt zichzelf ‘de meest betrouwbare taxiservice in Belgrado voor toeristen en bezoekers’. Onze ervaring was in ieder geval positief.

Voor het laatst bijgewerkt op 5 juli 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over taxi’s en openbaar vervoer in Belgrado, Servië, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Wereldreizigersclub; Shutterstock.com.