Bezienswaardigheden in Guinee-Bissau top-10

Guinee-Bissau blinkt uit in coups, corruptie en chaos, maar wat een verrassende natuur heeft dit West-Afrikaanse land! Voor de bezienswaardigheden moet je het vooral buiten de steden zoeken, al maakt de gebrekkige infrastructuur een rondreis op zijn minst ‘avontuurlijk’. Maar als je even doorzet, stuit je in Guinee-Bissau op glooiende savannes, regenwouden, kronkelende rivieren, hemelse eilanden en weelderige kusten met hagelwitte stranden.

Voor de kust in de Atlantische Oceaan schittert de Bijagós-archipel, een trits vredige eilandjes met exotische namen als Orango en Poilão. Je kunt er op zoek naar zeeschildpadden, dolfijnen en de beroemde zoutwaternijlpaarden, die van de zee hun thuis hebben gemaakt. In het binnenland van Guinee-Bissau vind je natuurreservaten met chimpansees, krokodillen en luipaarden. In de steden zie je de koloniale architectuur van de Portugezen, die tot 1973 de scepter zwaaiden in het land. De herenhuizen en overheidsgebouwen zijn sterk verwaarloosd, maar wel fotogeniek.

Guinee-Bissau is net iets kleiner dan Nederland en bijna net zo plat, maar streeft ons ver voorbij als het gaat om politieke instabiliteit. Sinds 1980 was het land het decor van vier militaire staatsgrepen, een burgeroorlog en een moordaanslag op een president. Nog altijd verkeert Guinee-Bissau in roerig vaarwater, dus check het laatste reisadvies voordat je gaat. Wil je een rondreis maken in dit ondergeschoven kindje van West-Afrika? Hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Guinee-Bissau!

Bijagós eilanden

De paradijselijke Bijagós eilanden (Arquipélago dos Bijagós) prijken zonder twijfel bovenaan het lijstje van bezienswaardigheden in Guinee-Bissau. Het is een tropische archipel van 88 eilanden en eilandjes voor de kust, verspreid over een oppervlakte van 2500 vierkante kilometer in de Atlantische Oceaan. Slechts 20 eilanden zijn permanent bewoond en hebben meestal maar één dorp. Locals geloven dat de andere eilanden worden bewoond door boze geesten. Door de geïsoleerde ligging houden de eilandbewoners nog vast aan hun eigen tradities en ceremonies.

Qua natuur zijn de eilanden een magische plek, bedekt met palmbomen, mangrovebossen, kustbossen, savannes, lagunes en stranden. Het is een toevluchtsoord voor iconische fauna, zoals zeeschildpadden, zeekoeien, krokodillen, talloze trekvogels en de zeldzame dwergnijlpaard, die niet vies is van zout water.

De archipel is de belangrijkste broedplaats in Afrika voor de soepschildpad (of groene zeeschildpad). Jaarlijks leggen zo’n 10.000 vrouwtjes hier hun eieren. Vanwege de biodiversiteit heeft Unesco de Bijagós eilanden uitgeroepen tot biosfeerreservaat. Verderop in dit artikel lees je meer over enkele bijzondere eilanden van de archipel. Website: www.seaturtles-guineabissau.org

Ilha de Orango

Een van de juweeltjes van de Bijagós-archipel is het eiland Orango (Ilha de Orango), iets ten westen van het eiland Bubaque. Dit eiland is de thuisbasis van Orango National Park (Parque Natural do Grupo das Ilhas de Orango), bekend van de zeldzame zoutwater nijlpaarden die hier leven. Lokale gidsen kunnen je van oktober tot begin februari meenemen langs mangroves en moerassige lagunes om deze unieke dieren te spotten.

Ilha de Orango zou de grootste populatie mariene nijlpaarden hebben van heel West-Afrika. Maar op het eiland kun je ook relaxen op sprankelend witte stranden, kajaktochten maken en kennismaken met lokale stammen. De inwoners hebben een interessante huwelijkstraditie: alleen vrouwen mogen mannen ten huwelijk vragen. Je kunt slapen in één van de bungalows van het prachtige Orango Parque Hotel (www.orangohotel.com), die ook safari’s en excursies voor je regelt.

Bubaque eiland

Bubaque is de toegangspoort tot de Bijagós-eilanden en het hoofdeiland van de archipel. Hier vind je de enige ‘stad’ van betekenis binnen de eilandengroep, al wonen er amper 4300 mensen. Bubaque heeft een haven waar de boten aankomen vanaf het vasteland van Guinee-Bissau en er is zelfs een vliegveld. Het dorp heeft wat vervallen koloniale gebouwen en er zijn enkele hotels.

Vanuit het dorp kun je de rest van het eiland (Ilha de Bubaque) verkennen, dat voor het grootste deel uit bossen bestaat. Fanatieke vissers kunnen een vissersbootje charteren om te gaan diepzeevissen, dat een populaire activiteit is op Bubaque. Of huur een gids om op zoek te gaan naar wilde dieren, zoals dolfijnen en nijlpaarden. Tegenover Bubaque ligt het idyllische eiland Rubane, met palmbomen, bossen en ivoorwitte stranden. Ponta Anchana (www.pontaanchaca.net) is een eco-lodge met houten bungalows aan de kust.

Bissau

Bissau is de relatief bescheiden hoofdstad van het land, gelegen aan de Atlantische Oceaan bij de monding van de Geba-rivier. Er wonen ongeveer een half miljoen mensen in Bissau, en dat is niet veel voor Afrikaanse begrippen. De Portugezen hebben de stad al in 1687 gesticht als centrum voor de slavenhandel en sinds 1941 is het de officiële hoofdstad van Guinee-Bissau.

Stoffig en met hectisch verkeer is het geen plek om lang te blijven, al er zijn enkele bezienswaardigheden die een verblijf de moeite waard maken. Maak een wandeling langs afbladderende koloniale architectuur in Bissau-Velho, de oude Portugese wijk. Bekijk het sierlijke rozekleurige Presidentieel Paleis, dat zwaar beschadigd raakte tijdens de burgeroorlog in 1998 en 1999 maar inmiddels is gerenoveerd.

Een attractie is het Amura Fort (Fortaleza de Amura) dat door de Portugezen is gebouwd in 1753. En stop even bij het indrukwekkende Pidjiguiti Monument. Dit zijn drie afzonderlijke monumenten die zijn opgericht voor de martelaren van het bloedbad in 1959. Minstens 25 havenarbeiders werden toen gedood door de Portugese koloniale politie omdat ze staakten voor een hoger loon.

Cantanhez National Park

In het zuidwesten van Guinee-Bissau ligt Cantanhez National Park, dat ooit is opgezet als een gemeenschapsproject om de lokale natuur te beschermen. Het park bestaat uit bossen, mangroven en savanne en is vooral bekend om de vele soorten apen, waaronder chimpansees, rode franjeapen en Guinese bavianen. Ontbossing voor landbouw vormt een serieuze bedreiging voor de natuur, waardoor initiatieven zijn gestart om boeren in contact te brengen met chimpansees.

Inmiddels zijn de inwoners zo’n 110 dorpen in het park betrokken bij het natuurbehoud. Je bereikt het reservaat via Jemberem, 250 kilometer ten zuiden van Bissau. Hier is een kampement met houten bungalows waar je kunt overnachten (Campamento Ecoturismo Cantanhez).

Bolama

Bolama was tot 1941 de koloniale hoofdstad van Guinee-Bissau en ligt op het gelijknamige eiland Ilha de Bolama, niet ver van het vasteland. Dit eiland hoort ook bij de Bijagós-archipel, al is het maar 3 uur varen vanuit de huidige hoofdstad Bissau. In 1792 settelden Britse kolonisten zich op Bolama, maar in 1830 claimden de Portugezen het eiland als hun ‘grondgebied’. Verspreid in de stad vind je een mengelmoes van herenhuizen uit het koloniale tijdperk, al verkeren de meeste in ernstige vervallen staat. Een van de bezienswaardigheden is de ruïne van het voormalige gouverneurspaleis.

Bolama is bijna volledig omringd door mangrovemoerassen en staat ook bekend om zijn cashewnoten. De grootste aantrekkingskracht is echter de ongerepte zuidelijke kust van het eiland. Die bestaat uit prachtige lagunebaaien, dromerige witte zandstranden en helder ondiep water dat perfect is om te snorkelen. Dit is zo’n plek die nog volledig onontdekt is door het massatoerisme, al bestaan er wel plannen voor toeristische ontwikkeling. Hopelijk komen er geen lelijke resorts… Voor een slaapplek moet je nu in de stad zijn, waar een handvol hotels te vinden is. Website: www.zonafrancabolama.com

João Vieira en Poilão Marine National Park

Beroemd om de zeeschildpadden is João Vieira en Poilão Marine National Park. Dit is een zeereservaat in het zuidoosten van de Bijagós-archipel. Het bestaat uit de vier eilanden João Vieira, Cavalos, Meio en Poilão en nog wat kleinere eilandjes. Minstens vier soorten (bedreigde) zeeschildpadden klauteren hier over zandbanken, stranden en schelpen om hun eieren te leggen. Het eilandje Poilão is het belangrijkste broedgebied voor de groene zeeschildpad in de oostelijke Atlantische Oceaan.

Andere soorten zijn onder meer de karetschildpad en lederschildpad. In de wateren rond de eilandjes zwemmen bultrugdolfijnen en tuimelaars rond. Dit mariene reservaat is een exotisch toevluchtsoord dat zich kenmerkt door pure schoonheid. Met een piragua – een traditionele houten kano – kun je langs inhammen en stranden peddelen om een glimp op te vangen van de zeezoogdieren. Je bent een van de zeldzame toeristen als je dit kunt afstrepen van je lijstje bezienswaardigheden in Guinee-Bissau.

Cacheu

De kleine havenstad Cacheu is een van de oudste Europese nederzettingen van Afrika, ten zuiden van de Sahara. Gelegen aan de Cacheu-rivier in het noordwesten van Guinee-Bissau kreeg het al in 1588 een officiële Portugese gouverneur. In de 17e en 18e eeuw gebruikten de Portugezen deze nederzetting vooral voor de slavenhandel.

Enkele grimmige overblijfselen getuigen van die donkere bladzijden uit de geschiedenis, zoals het vierkante fort dat de Portugezen al in de 16e eeuw hadden gebouwd. Vanuit de vesting vertrokken slaven naar Amerika. De muren zijn 4 meter hoog, waardoor ontsnappen nagenoeg onmogelijk was. Tegenwoordig zijn er enkele kanonnen en bronzen beelden te bezichtigen in het fort. In 2004 werd het bouwwerk met Portugees geld gerestaureerd.

Cufada Lagoons Natural Park

Voor een Afrikaanse safari met wilde dieren komt het natuurpark Cufada Lagoons (Parque Natural das Lagoas de Cufada) het dichtste in de buurt. Pas opgericht in 2000 is dit een van de grootste nationale parken van Guinee-Bissau. Het gebied ligt tussen twee rivieren, de Rio Grande de Buba in het zuiden en de brede Corubal in het noorden, en bestaat voor een groot deel uit lagunes en moerassen. Ook het grootste zoetwaterreservoir van Guinee-Bissau is hier te vinden.

In dit natuurlijke waterparadijs leven dieren als buffels, waterbokken, nijlpaarden, krokodillen, hyena’s en luipaarden. Onderdompelen in de rauwe natuur doe je met een kajaktocht, in stilte luisterend naar het gefluit van de vele vogels. Tour operators in Bissau kun dit soort tochtjes voor je organiseren. Uitvalsbasis is het stadje Buba aan de zuidkant van het park, gelegen aan de oever van een rivier. Hier is wat accommodatie te vinden. Een van de tour operators is Kalmasoul: www.kalmasoul.com

Varela

Ben je toe aan een strandvakantie? Een stukje ongerepte kust vind je in Varela helemaal in het noorden van Guinee-Bissau, niet ver van de grens met Senegal. Het is een vredig stukje paradijs dat alles in zich heeft om een paar dagen te ontspannen. Denk aan stranden met fijn wit zand, een kalme zee met warm water, aardbeirode zonsondergangen en weinig toeristen. In de buurt zijn een paar dorpjes van het Djola-volk en de natuur is nooit ver weg.

De stranden zijn broedplaatsen van bedreigde zeeschildpadden en de lagunes en omringende bossen leven honderd verschillende soorten vogels. Mangrovebossen en savannes met nijlpaarden, krokodillen gazellen dragen bij aan het unieke ecosysteem. Om Varela te bereiken, met je vanuit Bissau eerst de bus pakken naar het kleine marktstadje São Domingos. Daarna volgt een hobbelige en onverharde weg van 53 kilometer naar de Atlantische Oceaan. Eenmaal aangekomen heb je de keuze uit een stuk of drie hotels.

Voor het laatst bijgewerkt op 11 november 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Guinee-Bissau, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com.