Bezienswaardigheden in Zuid-Soedan top-10

Zuid-Soedan is een nieuw stukje land op de wereldbol, nadat het zich wist te ontworstelen aan het grote buurland Soedan. Er waren eindeloze burgeroorlogen voor nodig, maar in juli 2011 konden de nieuwe machthebbers officieel de onafhankelijkheid uitroepen. De eerste jaren leek Zuid-Soedan op te stomen in de vaart der volkeren, vol goede moed van de bevolking om er (samen met internationale expats) een stabiel en welvarend land van te maken.

Dat gaf avontuurlijke reizigers eindelijk de kans de imponerende bezienswaardigheden van Zuid-Soedan te verkennen. Het is bij weinig mensen bekend, maar het land blinkt uit in geweldige nationale parken, wildreservaten en natuurgebieden. Zuid-Soedan heeft een van de grootste dierenmigraties ter wereld, maar ook het grootste moerasgebied van Afrika. Op safari in een van de 14 nationale parken is er grote kans om wild te spotten, van olifanten en leeuwen tot nijlpaarden en giraffen.

Zuid-Soedan heeft bergen van meer dan 3000 bergen hoog, maar ook oude handelsposten en kleine dorpjes waar Afrikaanse geschiedenis is geschreven. Midden door het land kronkelt de Witte Nijl, de belangrijkste levensader voor de natuur, mensen en dieren. Helaas laaide de burgeroorlog eind 2013 opnieuw op en kampte het land wederom met honger en oorlog. Recente vredesakkoorden bieden hoop voor de toekomst, maar check wel het reisadvies voordat je gaat. Aan de wilde dieren en bijzondere culturen ligt het niet: hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Zuid-Soedan.

Boma National Park

Van alle wildreservaten in Zuid-Soedan staat Boma National Park met stip bovenaan. Dit is een enorm uitgestrekt natuurreservaat met moerassen, savannes en kleine rivieren in het zuidoosten van het land, tegen de grens van Ethiopië. De oppervlakte is 22.800 vierkante kilometer, ongeveer de helft van Nederland. Tijdens een safari kun je een enorme hoeveelheid wilde dieren spotten, waaronder olifanten, luipaarden, leeuwen, giraffen en bavianen.

Boma National Park is vooral beroemd vanwege de enorme migratie van kob-antilopen, gnoes en gazellen. Naar schatting 2 miljoen dieren galopperen tussen maart en juni over de vlaktes van Zuid-Soedan, afkomstig van de westelijk gelegen de Sudd-uiterwaarden en het Bandigalo National Park. Ze zijn op zoek naar nieuwe waterbronnen na het opdrogen van de moessonbuien. In de droge maanden keren ze weer terug na de overstroming van de Nijl.

Dit zou de grootste migratie ter wereld zijn van wilde dieren, nog groter dan de beroemde verhuizing in Serengeti National Park in Tanzania (al blijven biologen hierover discussiëren). Het is een spectaculair schouwspel om te zien, alleen is een bezoek moeilijk omdat er vrijwel geen wegen zijn in het nationaal park. Je moet een lokale tour operator zien te vinden die je hier mee naartoe kan nemen. Het beheer is sinds augustus 2022 in handen van African Parks: www.africanparks.org

Juba

Juba is de jongste hoofdstad ter wereld, een snel uitdijende metropool met inmiddels meer dan een half miljoen inwoners. De hoofdstad van Zuid-Soedan maakte een veelbelovende groei door na de onafhankelijkheid in 2011. Talloze bedrijven en avontuurlijke ondernemers vestigden zich in Juba om te profiteren van de kansen die de nieuwe natie zou bieden. Ook werden er vele nieuwe hotels geopend. Geweld van strijdende partijen de laatste jaren heeft die hoop snel weer in de kiem gesmoord.

Juba is misschien een jonge stad, maar de geschiedenis gaat al langer terug. Sinds halverwege de 19e eeuw was Juba een verre handelspost, handig gelegen aan de westelijke oever van de Witte Nijl. Je komt naar de hoofdstad om te zien hoe Zuid-Soedan worstelt om een zelfstandig land te zijn, maar veel bezienswaardigheden zijn er niet. Een bezoek waard zijn de All Saint’s Cathedral uit 1959, de Konyo Konyo Market en de Grote Moskee. Of bewonder het mausoleum van John Garang (1945-2005), die leiding gaf aan de onafhankelijkheidsstrijd van Zuid-Soedan.

Bandingilo National Park

Bandingilo National Park is een ander wildreservaat om de massamigratie van wilde dieren te aanschouwen. In de droge tijd trekken één tot twee miljoen antilopen vanuit dit natuurgebied richting Boma National Park en de Ethiopische grens, op zoek naar drinkwater.

Dit reservaat is in 1992 opgericht en ligt direct ten noordoosten van de hoofdstad Juba. Het is daarmee een van de nationale parken in Zuid-Soedan die het meest toegankelijk is, als je tenminste een gids vindt die je mee wil nemen. Naast de migratie is het gebied ook een bezoek waard vanwege de vele andere wilde dieren. In de bossen, moerassen en savannes in de buurt van de Witte Nijl leven ook bosolifanten, Nubische giraffen, leeuwen, cheeta’s, gigantische boszwijnen en de Afrikaanse wilde hond.

Wau

Wau is de tweede grootste stad van Zuid-Soedan, gelegen in het noorden van het land. De stad werd in de 19e eeuw gesticht door slavenhandelaren en is van oudsher de basis van verschillende stammen en etnische groepen. Hierdoor zou Wau een multicultureel pareltje moeten zijn, maar misschien is de stad daarom ook het toneel geweest van enkele van de bloedigste perioden uit de Soedanese burgeroorlog.

Van 1983 tot het meest recente vredesakkoord uit 2022 kwam het regelmatig tot verwoestingen in de stad. Toch zijn er een paar bezienswaardigheden die het strijdgewoel hebben doorstaan. Een topattractie is de koepelvormige Kathedraal van Wau uit 1913. De grootste kerk van Zuid-Soedan staat symbool voor de belangrijke rol die christelijke missionarissen sinds het einde van de 19e eeuw hebben gespeeld in de ontwikkeling van het land.

Wau is ook het eindpunt van de Babanusa-Wau Railway, de enige spoorlijn van Zuid-Soedan. Deze internationale trein vertrekt uit Babanusa in Soedan. Er waren ooit plannen de spoorlijn door te trekken naar de stad Gulu in Oeganda. Website: www.sudanrailways.gov.sd

Nimule National Park

Een van de meest toegankelijke reservaten is Nimule National Park in het uiterste zuiden van het land, tegen de Oegandese grens. Het park is al in 1954 opgericht om de vele wilde dieren te beschermen, waaronder luipaarden, zebra’s, bavianen, wrattenzwijnen en verschillende soorten antilopen. Vanuit de hoofdstad Juba kun je het park relatief makkelijk bereiken. Je kunt je melden bij een van de parkwachters, voor een vergunning en een verplichte gids.

Huur een boot voor een vaartochtje naar Opekoloe Island, waar je grote kuddes olifanten kunt zien. Ook een must is Fola Falls, watervallen waar lokale vissers met een netje vissen proberen te vangen terwijl nijlpaarden en krokodillen toekijken. Het reservaat naast de Witte Nijl, een rivier die in vreedzamere tijden populair was voor rafting tripjes onder expats en toeristen.

Mount Kinyeti

Voor het maken van trektochten en serieuze bergbeklimmingen moet je naar de Imatong Mountains in het zuidoosten van het land. Hier bevindt zich de Mount Kinyeti, de hoogste berg van Zuid-Soedan met een hoogte van 3187 meter. Pas in 1929 was er een Brit die als eerste de top bereikte.

Het gebergte rondom Mount Kinyeti is een van de groenste gebieden van Zuid-Soedan met weelderige bossen en struiken. Hier valt ook de meeste regenval van het land. Bij een klim naar de top door beboste hellingen passeer je een ongerepte wildernis met luipaarden, buffels en olifanten. Ook zijn er enkele dorpen waar lokale stammen leven van hun eigen landbouw.

Southern National Park

Southern National Park is het grootste wildreservaat van Zuid-Soedan, met een oppervlakte van liefst 23.000 vierkante kilometer. Ondanks de naam ligt het nationale park niet in het zuiden, maar in het midden van het land. Het werd opgericht in 1939, en toen bestond Zuid-Soedan nog niet. Door het gebied stromen verschillende rivieren die de thuisbasis zijn van krokodillen, meervallen, tilapia’s en vele andere soorten vissen.

In de bush struinen zoogdieren rond als antilopen, waterbokken, hartenbeesten, buffels, giraffen en colobus apen. Door wapengeweld en politieke instabiliteit is het aantal roofdieren drastisch afgenomen. Het Lion Recovery Fund (www.lionrecoveryfund.org) is bezig de populatie leeuwen weer flink omhoog te brengen. Toeristen kwamen er de afgelopen decennia vrijwel niet en dat zal nog wel even zo blijven door het ontbreken van voorzieningen.

Bor

De stad Bor in het midden van Zuid-Soedan kent flink wat zwarte bladzijden in de geschiedenis, maar heeft ook haar vrolijke kanten. Bor werd in 1983 het epicentrum van de tweede Soedanese Burgeroorlog, toen er een strijd werd ontketend tegen het regime van Soedan. In 1991 vond hier een bloedbad plaats waarbij duizenden onschuldige burgers werden gedood.

Sinds de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan is Bor vooral een bezoek waard vanwege het worstelen. Elk weekend vinden op het Vrijheidsplein wedstrijden plaats van het zeer energieke Bor-worstelen. Je kunt kijken naar zo’n worstelwedstrijd, maar ook meedoen als je wilt. Worstelen in een traditionele sport onder veel stammen in Zuid-Soedan. Deelnemers trekken hun bovenkleding uit en dagen elkaar uit voor een duel. De winnaar gaat er met extra stuks vee vandoor.

Sudd moerassen

Voorgedragen voor een notering op de Werelderfgoedlijst is de Sudd, het grootste moeras van Afrika en het één na grootste moerasgebied ter wereld. Overstromingen van de Witte Nijl en enkele zijrivieren op de laag gelegen vlaktes in het hart van Zuid-Soedan zorgen voor een enorm gebied met ontelbare moerassen, lagunes, kanalen, meertjes en drassige graslanden. In het natte seizoen kunnen de wetlands wel 90.000 vierkante kilometer groot worden (ruim twee keer zo groot als Nederland).

Tijdens de droge tijd krimpt het moeras tot 42.000 vierkante kilometer. Een vaartocht per kano is de beste manier om deze uitgestrekte ‘binnenzee’ te ervaren. Je peddelt er langs nijlpaarden, Afrikaanse olifanten en verschillende soorten antilopen (die hier vandaan migreren naar Boma National Park). Ook is het gebied een belangrijke rustplek voor trekvogels om te overwinteren, waaronder de grote witte pelikaan.

Kodok (Fashoda)

Kodok is een wat onbeduidend dorpje in het noorden van Zuid-Soedan, waar in de 19e eeuw wel wereldgeschiedenis is geschreven. Vroeger stond dit dorp bekend als Fashoda, waarmee het de geschiedenisboeken haalde vanwege het ‘Fashoda Incident’. Uitgerekend in dit dorp stonden in 1898 de vroegere wereldmachten Frankrijk en Groot-Brittannië tegenover elkaar, klaar om het gevecht met elkaar aan te gaan om de strijd om Afrika.

Ternauwernood werd een grote clash voorkomen en werd Afrika grofweg verdeeld in een oostelijk deel voor de Britten en een westelijk deel voor de Fransen. In Kodok is tegenwoordig weinig dat herinnert aan dit sterke staaltje koloniaal imperialisme, dus je moet het je vooral inbeelden. Afgezien daarvan is dit dorp de thuisbasis van de koningen van Shilluk. Die houden er nogal een gesloten bestaan op na.

Voor het laatst bijgewerkt op 3 oktober 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Zuid-Soedan, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Cathedral of St. Mary, Wau.