Wat te doen in Surabaya, Indonesië: 10 tips!

Surabaya ligt in het oosten van Java en is de één na grootste stad van Indonesië, na de hoofdstad Jakarta. Van oudsher is Surabaya een belangrijke havenstad, want al in de 14e eeuw legden hier de eerste schepen aan.  Daarmee is het een van de oudste havensteden van Azië. Inmiddels is het een snel uitdijende metropool met ruim 3 miljoen inwoners, groeiende vervuiling en de meeste verkeersopstoppingen van alle Indonesische steden. De honderd groene parken maken gelukkig veel goed.

Weinig toeristen zetten Surabaya op hun reisroute. De stad wordt vooral gezien als eventuele tussenstop, als je bijvoorbeeld op weg bent van Jakarta naar het eiland Bali. Of Nederlanders bezoeken Surabaya om te graven naar sporen van hun voorouders in Nederlands-Indië. Toch kun je makkelijk enkele dagen doorbrengen in deze stad, die zich heeft ontpopt tot een boeiende culturele mengelmoes.

Je kunt streetfood proberen in Chinatown, ronddwalen in een Arabische wijk en wandelen langs witgepleisterde huizen uit de koloniale tijd. Van de 18e eeuw tot het midden van de 20e eeuw controleerden Nederlanders deze stad, die toen als Soerabaja bekendstond. Na de Tweede Wereldoorlog speelde Surabaya een cruciale rol in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd. Bezoek het Heldenmonument en een voormalige Russische onderzeeër voor een besef van deze heftige periode.

Surabaya heeft moskeeën, tempels, moderne wolkenkrabbers, hippe bars en levendige markten. Niet in de laatste plaats is de stad de ideale uitvalsbasis voor een trip naar de Bromo-vulkaan, een van de bekendste attracties van Indonesië. Het bewonderen van de magische zonsopgang staat nog lang in je geheugen gegrift. Wil je wat langer rondhangen in The City of Heroes, zoals de bijnaam luidt van deze stad? Hier vind je 10 tips wat te doen in Surabaya!

House of Sampoerna

Het is misschien een beetje vreemd om een sigarettenfabriek in het lijstje te zetten, maar het House of Sampoerna is een van de populairste bezienswaardigheden van Surabaya. Dat komt vooral door de boeiende geschiedenis van dit monumentale pand in het centrum van de stad. De fabriek is gevestigd in een statig koloniaal gebouw uit 1858. De eerste jaren gebruikten de Nederlanders het als weeshuis. In 1932 werd het gekocht door zakenman Liem Seeng Tee om er kruidnagelsigaretten te produceren. Dit leidde tot het bekendste sigarettenmerk van Indonesië en ongekende rijkdom voor Seeng Tee en zijn familie.

Het huis van de oprichters is nu een museum waar je alles te weten komt over de geschiedenis van het merk en de productie van tabak. Je ziet er antieke parafernalia, zoals een oude sigarettenkraam, en foto’s van de oprichtersfamilie. Je hoort het verhaal hoe kruidnagel geneeskrachtige eigenschappen zou hebben.

Er is ook een kunstgalerie en een souvenirwinkel. Hier worden trouwens nog steeds sigaretten gemaakt. Bijna 4000 vrouwelijke arbeiders rollen hier tabak met de hand tot de Dij Sam Soe, de meest prestigieuze sigaret van Indonesië. Adres: Taman Sampoerna No.6, Krembangan Utara, Kec. Pabean Cantikan, Kota Surabaya, Jawa Timur 60163, Indonesië.

Surabaya Submarine Monument

In het midden van de stad staat een enorme Russische onderzeeër, het Surabaya Submarine Monument. Deze onderzeeboot, ook bekend als Monumen Kapal Selam (Monkasel), gebruikte de Indonesische marine in 1962 tijdens een zeeslag in Westelijk Nieuw-Guinea tegen de laatste Nederlandse bezetters. Tot 1990 werd de onderzeeër nog gebruikt.

Nu staat het trots op land in Surabaya als toeristische attractie. Je kunt de 76 meter lange onderzeeboot nu bezoeken voor een kijkje binnenin, van de torpedokamer en de periscoop tot de kleine hutten voor de bemanning. Ook krijg je uitleg over de maritieme geschiedenis van Indonesië en de strijd tegen de Nederlandse overheersing. Adres: Jl. Pemuda No.39, Embong Kaliasin, Kec. Genteng, Kota Surabaya, Jawa Timur 60271, Indonesië.

Bungkul Park

Trek je even terug in Bungkul Park (Taman Bungkul) als je wilt ontsnappen aan het chaotische verkeer en vervuiling van Surabaya. Dit is een klein stadspark van 900 vierkante meter dat nog dateert uit de koloniale tijd. Je kunt er op adem komen tussen fonteinen, hoge bomen, rozen en een scala aan andere planten. Door de diversiteit van de planten is het park in 2013 door de Verenigde Naties zelfs uitgeroepen tot het beste stadspark van Azië.

Het park is behoorlijk populair onder de locals. ‘s Ochtends komen ze er om te joggen of gymnastiekoefeningen te doen. In de avond kan het flink druk zijn met verliefde stelletjes die hier de romantiek komen opzoeken. Er zijn speeltuinen voor de kids en een skateboardpark als je je skatetalenten wil laten zien. Ook kun je er terecht om je honger te stillen. Bij eetkraampjes kun je streetfood, snacks en sapjes scoren. Adres: Taman Bungkul St, Darmo, Wonokromo, Surabaya City, East Java 60241, Indonesië.

Mount Bromo

Vanuit Surabaya kun je makkelijk een uitstapje maken naar Bromo Tengger Semeru National Park, een buitenaards landschap met vulkanische kegels en enkele actieve vulkanen. De bekendste vulkaan is de 2329 meter hoge Mount Bromo, die voor het laatst in 2004 is uitgebarsten. Ondanks de actieve status is de vulkaan een van de populairste bezienswaardigheden van Indonesië, vooral vanwege de ligging.

Ook de Mount Semeru bevindt zich in het nationale park. Deze vulkaan is sinds 1818 minstens 55 keer uitgebarsten. Met zijn 3676 meter is dit de hoogste berg van Java. Populair is het maken van een tripje naar Mount Bromo om de zonsopgang te bewonderen. Je vertrekt rond middernacht en je komt zo’n 3 uur later aan in het dorp Cemoro Lawang, vlakbij de vulkaan.

Na een wandeling van 45 minuten kom je bij de rand van de rokende krater waar je langzaam de zon ziet opkomen. Of huur een jeep of een paard om de vulkaan te beklimmen. Het betekent een nachtje met weinig slaap, maar wel een onvergetelijke ervaring en schitterende Instagram-foto’s. Voor velen is Mount Bromo een van de hoogtepunten tijdens een rondreis op Java. Als je wat unieks wilt doen, moet je dit zeker op je bucketlist zetten!

Suramadubrug

Een sterk staaltje ingenieus vakmanschap is de Suramadubrug, met een lengte van 5,4 kilometer de langste brug van Indonesië. De brug verbindt Surabaya met het naburige eiland Madura. Sinds de opening in 2009 is dit eiland een stuk toegankelijker. Je kunt nu een uitstapje maken naar Madura voor de prachtige stranden en de opvallende kalksteenformaties.

De brug valt op door de twee 146 meter hoge pylonen en is vanaf de waterkant van Surabaya goed te zien. Vooral ‘s avonds ziet het bouwwerk er betoverend uit, als de brug kleurrijk wordt verlicht. De lichtjes steken mooi af tegen de donkere lucht. Cruiseschepen kunnen nog steeds onder de brug door varen.

Chinatown

Er wonen flink wat Chinezen in Surabaya, dus de stad heeft ook een eigen Chinatown. In de Nederlandse koloniale tijd waren de Chinezen de eerste die zich in Surabaya vestigden. Chinatown is een van de oudste wijken van Surabaya met afgetakelde Chinese huizen. Het hart van deze bruisende buurt is Kya Kya Surabaya, een 750 meter lange straat die je betreed via een Chinese drakenpoort. In deze straat vind je honderden kraampjes waar je eten en drinken kunt scoren.

‘s Avonds komt de straat echt tot leven als de marktventers hun streetfood aan de man brengen. Proef er Javaanse en Chinese gerechten, maar je kunt er ook terecht voor Europese en Amerikaanse snacks. Kya Kya vertaalt zich ongeveer als ‘rondhangen’, dus dat is wat veel bezoekers hier doen. Kraampjes zijn geopend van ongeveer 18 uur tot middernacht en in de weekenden wat langer. De Indonesische naam van de straat is Kembang Jepun, als je die wil vinden op Google Maps.

Al-Akbar Moskee

De Al-Akbar Moskee (Masjid Al-Akbar) in het zuiden van Surabaya is een van de grootste en meest indrukwekkende moskeeën van Indonesië. De Grote Moskee van Surabaya – zoals het gebedshuis ook bekendstaat – is een enorm complex van ruim 22.000 vierkante meter. Verwonder je over de eivormige lichtblauwe koepel, omringd door vier kleinere koepels. De minaret is 99 meter hoog, verwijzend naar de 99 namen van Allah. Deze moskee is gebouwd tussen 1995 en 2000, dus niet heel oud.

Niet-moslims zijn welkom voor een bezoek, mits je bescheiden gekleed gaat. Vriendelijke medewerkers leiden je graag rond of je kunt de lift nemen naar de top van de minaret voor een spectaculair uitzicht over Surabaya. Hiervoor moet je wel een kaartje kopen. Tijdens gebedsdiensten is de minaret gesloten voor het publiek. Adres: Jl. Masjid Al-AkbarTimur No.1, Pagesangan, Kec. Jambangan, Kota Surabaya, Jawa Timur 60274, Indonesië.

Sanggar Agung-tempel

Ook al is Indonesië vooral een moslimland, toch zijn er in Surabaya enkele tempels te vinden. De mooiste is de Sanggar Agung-tempel uit 1999 die aan de rand van de zee is gebouwd. Het is oorspronkelijk gebouwd als Chinese tempel voor aanhangers van het boeddhisme, confucianisme en taoïsme. In de architectuur zie je echter ook stijlen terug van Balinese, Javaanse en Thaise architectuur. Door de honderden brandende kaarsen en de geur van wierook hangt er een vredige sfeer in de tempel.

Meest fotogeniek is de oceaanpoort van Sanggar Agung. Bovenop staat een 20 meter hoog standbeeld van Guanyin, de godin van de genade, geflankeerd door draken en beelden van hemelse koningen. Indonesische Chinezen en Chinese toeristen komen hier graag een selfie maken. Tijdens Chinees Nieuwjaar kan het altijd behoorlijk druk zijn hier. Adres: Jl. Sukolilo No.100, Sukolilo Baru, Kec. Bulak, Kota Surabaya, Jawa Timur 60122, Indonesië.

Heldenmonument

Het Heldenmonument (Tugu Pahlawan) is een van de bekendste bezienswaardigheden in het stadscentrum van Surabaya. De 41 meter hoge witte zuil is in de jaren vijftig gebouwd ter herdenking van de slachtoffers van de Slag om Surabaya op 10 november 1945. Dit was de grootste veldslag van de Indonesische vrijheidsstrijders tegen de Nederlandse koloniale overheersing en Brits-Indiase troepen, waarbij duizenden mensen omkwamen.

De eerste Indonesische president Soekarno nam het initiatief voor de bouw van het monument, dat een  omgekeerde spijker moet voorstellen. Hij legde ook de eerste steen. Onderaan de zuil vind je het 10 November Museum met een beschrijving van de gebeurtenissen in 1945. In het gebouw van twee verdiepingen kun je een film zien en er is een tentoonstelling met wapens, documenten, foto’s en diorama’s. Het museum is maandag gesloten. Adres: Pahlawan St, Alun-alun Contong, Bubutan, Surabaya City, East Java 60174, Indonesië.

De Javasche Bank

Veel koloniale gebouwen in Surabaya zijn vervallen of platgegooid, maar De Javasche Bank is goed bewaard gebleven. Het pand in neorenaissance stijl is in 1829 gebouwd als filiaal van de centrale bank van Nederlands-Indië. In 1910 volgde een restauratie waardoor het pand beter bestand was tegen het tropische klimaat. Na de nationalisering van De Javasche Bank in 1951 was het tot 1972 een kantoor van Bank Indonesia.

In 2012 werd het gebouw aangewezen als cultureel erfgoed en nu zit hier het Bank Indonesia Museum. Verdeeld over drie verdiepingen zie je hier allerlei items die met het bankwezen te maken hebben. Zo zijn er tentoonstellingen van verouderde bankapparatuur uit de Nederlandse tijd en oude Indonesische valuta. Wandelend door het pand proef je de sfeer van het Nederlandse kolonialisme, dat we nu gelukkig achter ons hebben gelaten. Het museum is gratis toegankelijk. Adres: Jl. Garuda No.1, Krembangan Sel., Kec. Krembangan, Kota Surabaya, Jawa Timur 60175, Indonesië.

Wat te doen in Surabaya: praktische tips

Overnachten in Surabaya

Surabaya is geen toeristische bestemming, maar toch heeft de één na grootste stad van Indonesië honderden hotels waar je kunt overnachten. Dat komt vooral doordat veel zakenlieden de stad bezoeken. Er zijn verschillende torenhoge en moderne hotels van internationale ketens als Sheraton en Marriott. Gubeng, niet ver van het gelijknamige treinstation, is de wijk waar veel backpackers overnachten. Dit is een levendig gebied met talloze bars, cafés, restaurants, hotels en guesthouses. Surabaya heeft ook appartementen te huur voor toeristen.

Voor een vleugje grandeur uit de koloniale tijd boek je een kamer in het Majapahit Hotel, het meest iconische hotel van Surabaya. Het werd in 1910 door de Nederlanders gebouwd als Hotel Oranje. Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd in 1945 kreeg het hotel een grote historische betekenis. Kort na het uitroepen van de onafhankelijkheid scheurden pro-nationalistische jongeren het blauw van de Nederlandse vlag af. Hierdoor bleef het rood en wit over van de Indonesische vlag.

Nog altijd is het een elegant en klassiek 5-sterrenhotel en een van de beste plekken om te overnachten in Surabaya. Het is een oase van rust midden in de stad, met een weelderig gazon waar je ontspannen achterover kunt leunen. Verder heeft het hotel een zwembad, een spa, een fitnessruimte en een tennisbaan.

Er zijn twee restaurants en twee cafés, waaronder het Sarkies Seafood Restaurant dat is vernoemd naar de oprichters – de gebroeders Sarkies. In de middag kun je er genieten van een High Tea. Een art deco-inrichting, oude foto’s en antieke meubels houden de (verfoeide) geschiedenis levend. ► Boek een overnachting in het Majapahit Hotel vanaf € 72

Eten en drinken in Surabaya

In Surabaya kun je gerechten proeven die typisch zijn voor de stad en de Javaanse keuken. Een beroemd lokaal gerecht is ayam penyet, gebakken kip dat wordt geserveerd met sambal, plakjes komkommer, gebakken tofu en tempeh. De kip wordt met een stamper tegen een vijzel geperst om het zo zacht en mals mogelijk te maken. Een van de beste adressen om dit te proberen, is Warung Bu Kris, met verschillende vestigingen in Surabaya en elders op Java.

Voor bekend streetfood kun je bij straatverkopers op zoek naar bakwan malang, een soort knoedels met een mengsel van gemalen vlees of vis en geserveerd met tofu, noedels en gehaktballen in een soepachtige bouillon. Deze specialiteit komt uit Oost-Java. In andere delen van Indonesië bestaat de bakwan vooral uit groente.

Surabaya heeft ook een bruisend nachtleven met vele bars en clubs. De duurste bars vind je in de 4- en 5-sterrenhotels. Een geweldig uitzicht over de skyline van Surabaya heb je bij Citilites Skyclub & Bistro, gevestigd op de 21e etage van het Java Paragon Hotel. Je kunt er ook eten (pasta, steak en vis) tegen de achtergrond van de nachtelijke lichtjes van de stad.

Reizen naar Surabaya

Surabaya ligt in het oosten van het Indonesische eiland Java, bijna 800 kilometer vanaf de hoofdstad Jakarta. De stad heeft een eigen internationale luchthaven, Juanda International Airport (SUB) (www.juanda-airport.com), ongeveer 20 kilometer ten zuidoosten van het centrum. Vanuit Nederland zijn geen rechtstreekse vluchten naar Surabaya. Bij vertrek vanaf Amsterdam Schiphol kun je overstappen in Jakarta, Singapore of Kuala Lumpur. Je bent dan minimaal 17 uur onderweg.

Vanuit Jakarta gaan elke dag tientallen vluchten naar Surabaya, van verschillende Indonesische luchtvaartmaatschappijen. De vlucht duurt 1½ uur. Ook vanuit Denpasar op het eiland Bali gaan elke dag vele vluchten naar Surabaya (1 uur).

Voor het vervoer van het vliegveld naar het centrum van Surabaya kun je een taxi of de bus nemen. In de aankomsthal kun je taxibonnen kopen. De rit naar het centrum duurt 35 tot 45 minuten. Bussen vertrekken ongeveer elke 15 minuten van het vliegveld naar het busstation van Purabaya ten zuiden van de stad. De reis duurt ongeveer 45 minuten. Vanaf Purabaya moet je een andere bus nemen naar het stadscentrum.

Reizen met de trein naar Surabaya

Met de trein kun je in ruim 8 uur van Jakarta naar Surabaya reizen. Er rijdt één sneltrein overdag en twee treinen rijden ‘s nachts. Voor informatie over tickets en dienstregeling kun je kijken op de website van de Indonesische spoorwegmaatschappij Kereta Api Indonesia (KAI) (www.kai.id). De nachtbus vanuit Jakarta doet er 11 uur over. Kom je vanuit Bali? Eén tot twee keer per dag rijdt er een trein van Ketapang (waar de ferry aankomt) naar Surabaya. Dit is een treinreis van 6½ uur.

Voor meer informatie over wat te doen in Surabaya kun je kijken op de officiële website van het toeristenbureau: tourism.surabaya.go.id

Voor het laatst bijgewerkt op 20 februari 2023. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen in Surabaya, Indonesië, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com.