Bezienswaardigheden in Tirana, Albanië

Tirana staat niet echt bekend als een stad met vele musea en bezienswaardigheden waar je dagenlang kunt rondstruinen. De hoofdstad van Albanië mist de rijke geschiedenis en grandeur van Oost-Europese steden als Praag en Boedapest en heeft ook niet de charme en smalle straatjes van oude steden in Zuid-Europa.

Dat wil niet zeggen dat je Tirana dan maar links moet laten liggen. De stad heeft genoeg bezienswaardigheden die een bezoek rechtvaardigen. Je ziet er de soms wrange overblijfselen van de communistische overheersing, monumenten uit de Ottomaanse tijd en nieuwerwetse architectuur. Hier vind je een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden en musea in Tirana.

Et’hem Bey Moskee

De Et’hem Bey Moskee is een van de oudste gebouwen van Tirana en een van de oudste moskeeën van Albanië. De bouw van deze mooie kleine moskee begon in 1789 door Molla Bey, de kleinzoon van de vermoedelijke stichter van Tirana. Zijn zoon Haxhi Et’hem Bey maakte de klus drie decennia later af rond 1823.

Tijdens de communistische overheersing van 1967 tot 1991 was de moskee gesloten, maar gelukkig bleef het gebedshuis de vernietiging bespaard (in tegenstelling tot vele andere kerken, kloosters, moskeeën en religieuze gebouwen die die jaren wel werden afgebroken). Op 18 januari 1991 durfden 10.000 moedige inwoners voor het eerst weer de moskee binnen te gaan en een gebedsdienst te houden, ondanks een verbod van de toenmalige machthebbers. Tot ieders verrassing greep de politie niet in. Dit zou de val van het communisme in Albanië hebben ingeluid. De gebeurtenis was in ieder geval een mijlpaal in de wedergeboorte van de religieuze vrijheid in het land.

Je kunt de moskee bezoeken, de prachtige architectuur bewonderen en de kleurrijke plafond- en muurschilderingen bekijken. De fresco’s beelden bomen, watervallen en bruggen uit, stillevens die je zelden tegenkomt in de islamitische kunst. Voor het bezoeken van de Et’hem Bey Moskee moet je je schoenen uitdoen en vrouwen dienen hun schouders en haar bedekt te hebben. Tussen de gebedsdiensten door worden ook rondleidingen gegeven. De moskee ligt aan het Skanderbegplein in het centrum van Tirana. Adres: Sheshi Skënderbej, Tirana 1000, Albanië.

Klokkentoren van Tirana

Op het Skanderbegplein naast de moskee vind je ook de klokkentoren, dat uitgegroeid is tot een symbool van Tirana. Het is een van de meest gefotografeerde monumenten in de stad, vooral in de avond als de klokkentoren wordt verlicht. De 35 meter hoge toren is in 1822 gebouwd door Haxhi Et’hem Bey, dezelfde man die de bouw van de Et’hem Bey Moskee voltooide. De klok bovenin heeft een curieuze geschiedenis en is al vele malen vervangen.

Na de opening hing er een Weense klok, die in 1928 is vervangen door een Duitse klok. Deze werd vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarna er een klok met Romeinse cijfers voor in de plaats kwam. Deze is in de jaren zeventig weer vervangen door een klok van Chinese makelij. De toren zelf is verschillende keren gerestaureerd, voor het laatst in 2016. Je kunt de 90 trappen van de klokkentoren beklimmen voor een fraai uitzicht over het Skanderbegplein en de rest van Tirana. Je moet wel entree betalen.

Nationaal Historisch Museum

Het Nationaal Historisch Museum is het grootste en belangrijkste museum van Albanië, waar je meer te weten komt over de gecompliceerde en turbulente geschiedenis van het land. Het museum bestaat uit drie verdiepingen die alle tijdperken van Albanië bestrijken, van de vroege oudheid en de middeleeuwen tot de Italiaanse bezetting en het communisme in de 21e eeuw.

Je ziet er archeologische vondsten, maar ook orthodoxe iconen, vilten hoeden en puntige schoenen van de Ottomanen, en boeken, documenten, foto’s, wapens en bankbiljetten. Tot de collectie behoort een replica van het zwaard van Skanderbeg, de nationale held van Albanië. Er is een zaal gewijd aan moeder Teresa en aan de verschrikkingen van het communistische bewind tussen 1945 en 1990.

Boven de entree hangt overigens een enorm groot mozaïek, getiteld The Albanians. Het mozaïek van 400 vierkante meter toont Albanezen als overwinnaars en is een van de laatst overgebleven voorbeelden van socialistisch realisme in Albanië. Volgens lokale media valt het beroemde kunstwerk in stukken uiteen en is het een kwestie van tijd voordat je alleen nog met een helm op het museum kunt bezoeken. Het Nationaal Historisch Museum is gevestigd aan het Skanderbegplein in het centrum van Tirana. Een bezoek duurt al snel 3 uur als je alles wilt zien. Adres: Sheshi Skënderbej 1, Tirana 1000, Albanië. Website: www.mhk.gov.al

Bunk’Art

Bunk’Art is een van de bezienswaardigheden die de donkere jaren van het communisme laten zien. Dit is een enorme ondergrondse bunker met vijf verdiepingen en meer dan 100 kamers in een buitenwijk van Tirana. De bunker werd in de jaren zeventig gebouwd door de communistische dictator Enver Hoxha, die enorm paranoïde was. Bij een nucleaire aanval op Albanië konden hij en zijn regering schuilen in deze atoombunker.

Het ondergrondse complex was lange tijd geheim, maar in 2014 is het geopend als Bunk’Art 1: een historisch museum en galerie voor hedendaagse kunst. Je kunt afdalen in de spookachtige gangen van de bunker en onder meer een kijkje nemen in de telecommunicatieruimte, de militaire verbindingskamer en de kamers voor de stafchef en officieren. De kamers zijn ingericht alsof een nucleaire aanval elk moment kan plaatsvinden.

In het centrum van Tirana heb je nog Bunk’Art 2, een nucleaire bunker voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Hier kom je alles te weten over de communistische politie, gevangenissen, werkkampen en slachtoffers van de dictatuur. Adres: Rruga Fadil Deliu, Tiranë 1001, Albanië. Website: wwwbunkart.al

Resurrection of Christ Orthodox Cathedral

De Resurrection of Christ Orthodox Cathedral (Kathedraal van de Wederopstanding van Christus) is de belangrijkste Grieks-orthodoxe kathedraal van Albanië, die pas in 2012 is geopend. Na de val van het communisme in 1991 werd de vrij vrijgemaakt voor de bouw van nieuwe religieuze bouwwerken. De Grieks-orthodoxen in het land hebben miljoenen euro’s bij elkaar gekregen om een New Yorks architectenbureau in te huren voor het ontwerp van deze moderne kerk.

Het duurde acht jaar voordat de kathedraal gereed was, maar daarmee heeft Albanië wel de op twee na grootste orthodoxe kerk van Europa. De kathedraal heeft een opvallende koepel van 32 meter hoog, verschillende kapellen, een cultureel centrum, een bibliotheek en een klein museum. Los staat een klokkentoren van 46 meter hoog met zestien klokken bovenin. Je bent welkom om binnen te kijken. In de avond is de kathedraal verlicht als een casino in Las Vegas. Je vindt de Resurrection of Christ Orthodox Cathedral vlakbij het Skanderbegplein. Adres: Rruga Deshmoret e 4 Shkurtit, Tirana 1001, Albanië. Website: www.orthodoxalbania.org

Mount Dajti

Voor bezienswaardigheden kun je ook even net buiten Tirana terecht. Ongeveer 26 kilometer ten oosten van de hoofdstad ligt Mount Dajti, een berg van 1631 meter hoog en een heerlijke plek om even aan de drukte van Tirana te ontsnappen. Op de top heb je een adembenemend uitzicht over de omgeving, enkele restaurants en het Daji Adventure Park waar je je sportieve capaciteiten kunt testen. In de bossen van Mount Dajti Nationaal Park kun je wandelingen maken en paardrijden.

Mount Dajti is een van de meest toegankelijke bergen van Albanië, die te bereiken is via een weg en een kabelbaan. Het tochtje met de kabelbaan duurt 13 minuten en onderweg zie je eeuwenoude ruïnes en voormalige beruchte militaire bunkers waar onder het communistische bewind politieke gevangenen werden geëxecuteerd. Het opstapstation voor de kabelbaan, de Dajti Ekpres, ligt in een oostelijke wijk van Tirana en is vanuit het centrum te bereiken per bus of taxi (een rit van ongeveer 20 minuten).

Museum van de Geheime Dienst

Een oude villa uit de jaren ’30 van de vorige eeuw biedt sinds 2017 onderdak aan het Museum of Secret Surveillance. De villa was in het communistische tijdperk het hoofdkwartier van de veiligheidsdienst van Albanië. Net als de Stasi in Oost-Duitsland hielden spionnen en ambtenaren zich bezig met het bespioneren van burgers, waar ze dikke dossiers over bijhielden. Eerder tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog gebruikte de Gestapo – de geheime politie van Duitsland – het gebouw voor haar afschuwelijke praktijken.

Het museum is gewijd aan de vele onschuldige slachtoffers die opgepakt, gemarteld, gestraft en vastgezet zijn door het afluisteren, controleren en bespioneren. Na een bezoek begrijp je de slechtste kanten van het dictatoriale regime. Het museum staat ook bekend als het House of Leaves door de klimplanten die de gevel bedekken. Je vindt het tegenover de orthodoxe kathedraal in het centrum van Tirana. Adres: Rruga Deshmoret e 4 Shkurtit, Tirana 1000, Albanië. Website: www.muzeugjethi.gov.al

Voor het laatst bijgewerkt op 13 april 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over bezienswaardigheden en musea in Tirana, Albanië, kun je dat laten weten via het contactformulier.

Foto's © Wereldreizigersclub; Andrii Lutsyk/Shutterstock.com; Flickr.com/Journey Jeff's Pix; Flickr.com/Alessandro Giangiulio; Jess Kraft/Shutterstock.com; AGrumpyBritAbroad/Shutterstock.com.