Wat te doen op het Duitse eiland Borkum: 10 tips!

Borkum is een heerlijk Waddeneiland zo’n 20 kilometer voor de kust van de provincie Groningen. Het klinkt Nederlands en het ligt voor de Nederlandse kust, maar het eiland hoort toch echt bij Duitsland. Borkum is het meest westelijke en grootste eiland van de zeven Oost-Friese eilanden, die keurig op een rij liggen in de Duitse Waddenzee.

Op Borkum kom je voor die unieke sfeer die je ook op de Nederlandse Waddeneilanden tegenkomt. Het is een plek voor pure ontspanning, waar je de zoute zeelucht kunt opsnuiven met het gebrul van de branding en het gekrijs van de meeuwen op de achtergrond. Op Borkum heerst een echt zeeklimaat, want anders dan de buureilanden is het volledig door de zee omgeven. Het eiland heeft prachtige zandstranden die door het getij continu van vorm veranderen. Je kunt er wandelen, fietsen en zeehonden spotten die op zandbanken vlak voor de kust liggen te knikkebollen.

Borkum heeft maar liefst drie vuurtorens, waarvan je er twee kunt beklimmen. Maar het eiland is ook overgoten met een typisch Duits sausje, wat een vakantie anders maakt dan een Nederlandse Waddentrip. De stranden krijgen kleur door de vrolijk gestreepte strandtentjes, de Strandkörbe, die door Duitse badgasten al vroeg worden gereserveerd. Je kunt kuren in een wellnesscentrum of een terrasje pakken op de promenade in het enige dorp, aan de westkant van het eiland. Borkum is makkelijk te bereiken, want vanaf de Groningse kust vaar je er met een ferry zo naartoe. Wil je even diep ademhalen op een Duits Waddeneiland? Hier vind je 10 tips wat te doen op Borkum!

Beklim de Nieuwe Vuurtoren

Als betrekkelijk klein eiland heeft Borkum maar liefst drie vuurtorens: de nieuwe, de oude en de elektrische. Alle drie zijn ze gebouwd om schepen te waarschuwen die te dicht bij de kust kwamen. Het leukste is de Nieuwe Vuurtoren (Neue Leuchtturm) aan de westkant van Borkum, omdat je die kunt beklimmen. Na het bedwingen van 308 treden kom je bij het uitkijkplatform voor een schitterend uitzicht over het eiland, de duinen en de Waddenzee.

De meest westelijke vuurtoren van Duitsland is gebouwd in 1879, in amper zes maanden tijd. De 60 meter hoge bakstenen toren werd gebouwd omdat de oude vuurtoren door brand werd verwoest. De vuurtoren is nog altijd in gebruik, waarbij de lantaarn ‘s nachts schepen de weg wijst voor de monding van de Eems. Om de verwarring met alle lichtbakens compleet te maken, staat dit bouwwerk ook wel bekend als de Grote Vuurtoren (Große Leuchtturm). Adres: Strandstraße 28, 26757 Borkum, Duitsland.

Zwemmen in Gezeitenland

Voor een een hele dag waterplezier en ontspanning kun je terecht in Gezeitenland (‘Getijdenland’), een van de modernste zwem- en wellnessparken van Europa. In het complex van 8000 vierkante meter vind je verschillende binnen- en buitenzwembaden en waterattracties, waaronder een spectaculaire reuzenglijbaan van 75 meter lang.

Als je wat actiefs wil doen, spring je op een board in de Flowrider. Dit is de eerste indoor surffaciliteit in het noorden van Duitsland. Ontspannen kan in de sauna, in whirlpools of op klankbedden. Het complex heeft de vorm van een oceaanstomer, dus is makkelijk te herkennen aan de westkant van Borkum. Adres: Goethestraße 27, 26757 Borkum, Duitsland. Website: www.borkum.de

Uitwaaien op de stranden van Borkum

Wat is een Waddeneiland zonder strand? Uitwaaien, zonnebaden, zwemmen, watersporten, de frisse zeelucht opsnuiven, zandkastelen bouwen… het kan allemaal op Borkum! Het eiland heeft 26 kilometer aan helderwitte en fijne zandstranden, vooral aan de west- en noordkust. Er zijn vier stranden die voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen en die in vakantieperiodes door strandwachten worden bewaakt: het Nordbad (noordelijke strand), het Südbad (zuidelijke strand), het Jugendbad (jeugdstrand) en het FKK-Strand (naaktstrand).

Het populairste strand is het Nordbad aan de westkant van het eiland, dat het dichtste bij het dorp ligt. Een grote zandbank van het Borkum-rif houdt hoge golven tegen, waardoor dit de ideale plek is om te zwemmen voor kinderen. In de zomer is het altijd druk en levendig, met live muziek van mei tot oktober. Je kunt er een Strandkorb huren, zo’n vrolijke gestreepte strandstoel voor twee personen die je ook in veel andere Duitse badplaatsen ziet. Het is aan te raden strandstoelen vroeg te reserveren, vooral in het hoogseizoen. Dat kan via Strandkorbverleih Nordstrand (www.borkum-strand.de) of Strandkorb Borkum (www.strandkorb-borkum.de).

Iets ten zuiden van het dorp vind je het Südbad, ook een aantrekkelijk strand waar je van die gestreepte tentjes kunt huren. Dit strand ligt vlakbij de rood-wit gestreepte elektrische vuurtoren (bijgenaamd de ‘kleine vuurtoren’), die tussen 1887 en 1889 is gebouwd. Dit was toen de eerste elektrische vuurtoren van Duitsland.

Flaneer over de Strandpromenade

Het meest bruisende deel van Borkum is de Strandpromenade aan de westkust, een 6 kilometer lange boulevard met talloze cafés, bars. restaurants, winkels en hotels. Flaneer over de boulevard terwijl de zon ondergaat of pak een terrasje voor een kop koffie of een drankje met uitzicht op het strand. De promenade staat ook bekend als Wandelbahn, en je weet wel waarom.

Midden op de promenade staat een muziekpaviljoen uit 1911 waar tijdens muzikanten of het Kuurorkest regelmatig hun deuntjes laten horen. Ter ere van het eeuwfeest in 2011 is de promenade grondig gerenoveerd en gemoderniseerd.

Fietsen op Borkum

Net als de Nederlandse Waddeneilanden is Borkum een paradijs voor fietsers. Het eiland heeft 130 kilometer aan fietspaden langs prachtige duinlandschappen, bossen, kwelders en weides. Vanaf hogere duintoppen heb je een mooi uitzicht op de Noordzee en op de wegen heb je weinig last van verkeer omdat er amper auto’s rijden. Op de fiets kun je in het oostelijke deel van het eiland komen, dat per auto niet bereikbaar is.

Een heel rondje over het eiland is zo’n 45 kilometer fietsen, maar dan moet je wel op sommige zanderige stukken lopen met de fiets aan de hand. Hou er ook rekening mee dat fietspaden op Borkum nogal smal kunnen zijn, waardoor je een beetje lenig moet manoeuvreren om een andere fietser te passeren. Op Borkum zijn talloze plekken waar je fietsen kunt huren, waaronder e-bikes en mountainbikes. In het hoogseizoen vinden ook georganiseerde fietstochten plaats. Voor een overzicht van fietsroutes op Borkum kun je kijken op deze website: www.komoot.nl

Lichtschip Borkumriff

Laat je onderdompelen in de maritieme geschiedenis van Borkum aan boord van het lichtschip Borkumriff. Dit is eigenlijk een drijvende vuurtoren, die jarenlang zo’n 30 kilometer voor de kust lag om passerende schepen te waarschuwen voor zandbanken en ondiepe geulen. Het schip lag in de zogeheten Borkum Riff, ook bekend als de ‘scheepsbegraafplaats’, een berucht deel van de Waddenzee waar talloze schepen schipbreuk leden.

Het vaartuig is in 1988 uit de vaart gehaald en doet nu dienst als museumschip. Voormalige bemanningsleden leiden je rond en er is een tentoonstelling over de geschiedenis van het lichtschip. De Borkumriff was het laatste lichtschip dat in Duitsland werd gebruikt. Soms maakt het schip nog zijn opwachting op nautische evenementen zoals Sail, want het kan nog altijd varen. Adres: Goethestraße 18, 26757 Borkum, Duitsland. Adres: www.feuerschiff-borkumriff.de

Nordsee Aquarium Borkum

Wil je wat doen op Borkum met de kids? Neem ze mee naar het Nordsee Aquarium, voor een ‘duik’ in de wondere onderwaterwereld van de Noordzee. In het aquarium ontdek je de enorme biodiversiteit van de Noordzee. Ook al is het een van de drukste scheepvaartroutes ter wereld, er blijken meer dan 200 soorten vissen in de Noordzee te leven. Hieronder bevinden zich ook vissoorten die je eerder in exotische streken zou verwachten, zoals roggen en de hondshaai. De zeedieren stellen zich voor in 16 bassins, waaronder ook kleinere soorten als kwallen en oesters. Adres: Von-Frese-Straße 46, 26757 Borkum, Duitsland. Website: www.nordsee-aquarium.de

Heimatmuseum Borkum Dykhus

Alles over de lokale geschiedenis kom je te weten in Heimatmuseum Borkum Dykhus, het enige echte museum op het eiland. Het museum neemt je mee naar het leven van de eilandbewoners in vroegere tijden, met authentiek ingerichte huiskamers en keukens van de boeren, vissers en walvisvaarders.

Het hoogtepunt is het skelet van een 15 meter lange potvis die in 1990 op Borkum is gestrand. Bij het museum hoort de Oude Vuurtoren, het oudste gebouw van Borkum dat in 1576 is gebouwd. Vanaf het uitkijkplatform heb je een weids uitzicht over het eiland en de zee. Twee grote walviskaken wijzen de weg naar het ‘Dykhus’ (dijkhuis), het historische gebouw waarin het museum is gevestigd. Adres: Roelof-Gerritz-Meyer-Straße 8, 26757 Borkum, Duitsland. Website: www.heimatverein-borkum.de

Zeehonden spotten

Borkum is een van de beste Duitse Waddeneilanden om zeehonden te spotten. Het eiland is omringd door zandbanken waar zo’n 1200 grijze zeehonden en kegelrobben zonnen en ravotten. De roofdieren zijn goed te zien op de zeehondenbank Hohes Riff, de uitgestrekte zandbank voor het noordelijke strand van Borkum.

Je kunt ze zien liggen zonnebaden en misschien kom je er wel een tegen tijdens het pootjebaden. Je kunt er naartoe lopen bij laag water, maar de zandbank zelf mag je niet betreden. Ook kun je een boottocht maken naar de zandbanken in het oosten van het eiland om zeehonden te bekijken. Excursies zijn te boeken bij Borkumer Kleinbahn (www.borkumer-kleinbahn.de).

Scheuren met een kitebuggy

Dé trend van dit moment op Borkum is het scheuren in een kitebuggy, een lichtgewicht voertuig met drie grote wielen dat door een vlieger wordt voorgetrokken. Het uitgestrekte noordelijkoostelijke strand met de bijna perfecte windcondities is ideaal voor deze avontuurlijke sport. Als je eenmaal met een kitebuggy op het strand hebt gereden, ben je meteen verslaafd!

Het is geen probleem als je het nog nooit hebt gedaan, want bij de kiteschool World of Wind (www.worldofwind.de) kun je terecht voor een proefles van 3 uur of een langere cursus. Als je iets anders actiefs wil doen, kun je er ook een uitrusting huren of lessen volgen voor kitesurfen, strandzeilen en windsurfen.

Wat te doen op Borkum: praktische tips

Overnachten op Borkum

Borkum heeft een groot aanbod aan accommodatie voor een vakantie, van hotels en pensions tot appartementen en vakantiehuizen. Je kunt goedkoop overnachten in het Borkum Youth Hostel, met 580 bedden de grootste jeugdherberg van Duitsland. De meeste accommodatie vind je aan de westkant van het eiland, in en rond het enige dorp. Ook zijn er twee campings op Borkum: Insel-Camping-Borkum en Camping Aggen. Let erop dat hotels en vakantieappartementen een toeristenbelasting in rekening brengen van een paar euro per dag, met een lager tarief voor kinderen.

Een klassieker is Strandhotel Hohenzollern, een elegant 4-sterrenhotel dat sinds 1898 bestaat. Het ligt direct aan het strand en vanuit een deel van de kamers heb je uitzicht op de Noordzee. Er zijn 22 kamers en suites ingericht in nautische stijl, maar je kunt ook verblijven in een appartement op de bovenste verdiepingen. Het hotel heeft een restaurant en een wellnesscentrum met Finse sauna, stoombad en massages. ► Boek een overnachting in Strandhotel Hohenzollern vanaf € 190

Ook een goed adres is Inselhotel VierJahresZeiten in het centrum van Borkum, op 200 meter lopen van het strand. Het 4-sterrenhotel beschikt over een restaurant met Duitse specialiteiten, een sauna en een buitenzwembad dat het hele jaar door is verwarmd op 22 °C tot 24 °C. Elke kamer heeft schilderijen en accessoires gemaakt door lokale kunstenaars. Nieuw zijn de Villa Düne-suites, met eigen sauna en open haard. ► Boek een overnachting in Inselhotel VierJahresZeiten vanaf € 108

Eten en drinken op Borkum

In het dorp en aan de Strandpromenade vind je volop cafés en restaurants. De variëteit is groot, je kunt uit eten gaan in een chique restaurant of kiezen voor pizza of hamburger in een fastfoodtent. In restaurants staat vaak verse vis en schelpdieren uit de Noordzee op het menu, waaronder mosselen, garnalen, oesters en kabeljauw. Voor weinig geld kun je friet, viskoekjes of gebakken vis scoren. Op de stranden zijn enkele strandtenten waar je terecht kunt voor een cocktail, een warme koffie of een snelle hap. Een aanrader is Ria’s Beach Café (www.riasbeach.de).

Een van de beste visrestaurants is Knurrhahn, waar visliefhebbers laaiend enthousiast over zijn. Er is een enorm groot aanbod in zeedieren, van zalm en roodbaars tot krab en pangasius. Het wordt in elke vorm gepresenteerd, van visrolletjes tot een visschotel in een gietijzeren pan. Hier kom je puur voor het goede eten. Het is eigenlijk meer een snackbar waar je zelf het eten bestelt, want obers/serveersters zijn er niet.

Net als in de rest van Oost-Friesland is het drinken van thee een belangrijk ritueel op Borkum. De Oost-Friese theecultuur is zelfs erkend als immaterieel erfgoed door Unesco, want nergens ter wereld wordt zoveel thee gedronken als in deze Duitse streek. Op het eiland zijn dus ook verschillende plekken waar je thee kunt drinken of kopen.

Zo is de oude torenwachterswoning aan de voet van de oude vuurtoren (Toornhus) ingericht als Oost-Fries theehuisje. Andere thee-hotspots zijn Teehaus Borkum (www.restaurant-teehaus-borkum.de) en Omas Borkumer Teestübchen (www.omas-teestuebchen.de), met meer dan honderd soorten thee op de kaart.

Reizen naar Borkum

Borkum is het meest westelijk gelegen eiland van Duitsland, zo’n 30 kilometer van de kust. Het ligt eigenlijk pal ten noorden van de Eemshaven in de provincie Groningen. Je kunt zowel vanuit de Eemshaven als vanuit de Duitse havenstad Emden een veerboot nemen naar Borkum. Vanuit de stad Groningen rijdt een rechtstreekse stoptrein van Arriva (www.arriva.nl) naar de Eemshaven, die er 45 minuten over doet.

De overtocht vanuit Eemshaven duurt ongeveer 50 minuten, en je kunt je auto meenemen aan boord. De overtocht vanuit Emden met een reguliere ferry duurt ongeveer 2 uur en 15 minuten. Je kunt ook met een snelle catamaran naar de overkant, dan is de vaartijd ongeveer 60 minuten. Op een catamaran mogen alleen passagiers mee, geen auto’s of fietsen. Voor het meenemen van je auto of de catamaran kun je het beste tijdig reserveren. De veerdienst wordt verzorgd door de Borkumlijn: www.borkumlijn.nl

Bij aankomst in de haven van Borkum ben je niet meteen in het dorp, dat ligt zo’n 7 kilometer verderop. Als je geen eigen vervoer hebt, kun je gebruikmaken van een dure taxi of een nostalgisch treintje. De Borkumer Kleinbahn brengt je in zo’n 10 tot 15 minuten in het centrum van het dorp en je krijgt meteen een eerste indruk van het eiland. Het treintje rijdt al sinds 1888 en is daarmee de oudste eilandspoorlijn van Duitsland. De rit met het treintje is inbegrepen bij je ferryticket. Meer info: www.borkumer-kleinbahn.de

Je kunt Borkum niet alleen bereiken per boot, maar ook per vliegtuig. In het midden van het eiland ligt Flugplatz Borkum, een klein vliegveld dat alleen geschikt is voor kleine passagiersvliegtuigjes. De Ostfriesischer-Flug-Dienst (www.fliegofd.de) vliegt één of twee keer per dag van de Duitse stad Emden naar Borkum, een vlucht van drie kwartier.

Voor meer informatie over wat te doen op Borkum kun je kijken op de officiële website van het VVV-kantoor: www.borkum.de

Voor het laatst bijgewerkt op 8 juli 2021. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen op Borkum, Duitsland, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Pixabay; World of Wind.