Saaremaa, Estland: 10 tips voor een vakantie!

Saaremaa is een van de fijnste plekken voor een vakantie in Estland, een eiland met schilderachtige vissersdorpjes, stille stranden, vuurtorens, uitgestrekte sparrenbossen en pittoreske windmolens. Saaremaa is het grootste eiland van Estland, met het formaat van Luxemburg, omringd door de Oostzee aan de ene kant en de Golf van Riga aan de andere kant. Het ligt niet ver van de westkust: na een boottocht van een halfuur ben je er al.

Saaremaa is een eiland met een prachtige natuur en een lange geschiedenis, want 5000 jaar voor Christus woonden er al mensen op Saaremaa. In de loop der eeuwen werd het eiland geregeerd door Denen, Zweden, Duitsers en Russen. Het is nu een populaire vakantiebestemming voor Esten en Finnen om te ontsnappen aan de alledaagse drukte, even uit te waaien en frisse lucht op te snuiven. Je kunt er je handdoek uitrollen op bijna verlaten stranden, fietsen door het lieflijke landschap en je laten verwennen in een van de chique spa’s. Spaaremaa – wordt het eiland dan ook wel genoemd.

Door zijn geïsoleerde ligging heeft Saaremaa altijd haar eigen karakter weten te behouden, met huizen met rieten daken en dorpjes die de tand des tijds hebben doorstaan. De rust en landelijkheid betekent echter niet dat je je hoeft te vervelen op het eiland. Bewonder een van de mooiste middeleeuwse kastelen in de hoofdstad Kuressaare, bezoek duizenden jaren oude meteorietkraters en loop om de beroemdste eik van Estland heen. Wil je een bezoek brengen aan dit heerlijke eiland? Hier vind je handige tips voor een vakantie op Saaremaa!

Kasteel van Kuressaare

De meeste bezienswaardigheden vind je in Kuressaare, de gemoedelijke hoofdstad van Saaremaa. Het stadje wordt gedomineerd door het prachtige Kasteel van Kuressaare, dat op een eilandje bij de haven is gebouwd. Dit monument alleen is al een goede reden om de hoofdstad aan te doen, want het staat bekend als het best bewaarde middeleeuwse kasteel van de Baltische Staten.

De robuuste burcht met zijn rode dakpannen is gebouwd door verschillende machthebbers in een periode tussen 1559 en 1918 en ziet er nog verbazingwekkend goed uit. In het kasteel zit nu een museum over de geschiedenis van Saaremaa met onder meer antieke wapens, foto’s, documenten, kunstwerken en oude gereedschappen. Ook de Tweede Wereldoorlog en de communistische periode komen uitgebreid aan bod. Vergeet niet een kijkje te nemen in de kerker waar gevangenen aan hongerige leeuwen werden gevoerd. Je hoort nog steeds het gebrul van de leeuwen (via een geluidsbandje, uiteraard). Bovenin een van de wachttorens zit een leuk café. Website: www.saaremaamuuseum.ee

Het park en de aarden wallen rond het kasteel zijn gratis toegankelijk, zodat je hier kunt relaxen en rond de vesting kunt wandelen. Vanaf het kasteel loop je langs oude houten huizen over de straat Lossi naar het centrum van Kuressaare met vele terrasjes en restaurants. Onderweg passeer je de Sint-Nicolaas Orthodoxe Kerk, in 1790 gebouwd door de Russische tsarina Catharina de Grote. Het is de oudste orthodoxe kerk van Saaremaa.

Als je vanaf het kasteel de andere kant op loopt, kom je uit bij de haven. Bewonder hier Suur Tõll & Piret, een vrolijke sculptuur dat in 2002 is gemaakt door de beroemde Estse beeldhouwer Tauno Kangro. Suur Tõll was een mythische held van Saaremaa. In het beeld draagt hij met zijn naakte vrouw Piret een boot die gevuld is met vis.

Meteorietkraters van Kaali

Een van de ‘dieptepunten’ van Saaremaa – alleen letterlijk natuurlijk – zijn de meteorietkraters van Kaali. Meer dan 7500 jaar geleden zorgde de inslag van een meteoriet voor een flinke krater op het eiland, met een diepte van 22 meter en een diameter van 110 meter. Ook ontstonden er acht kleinere kraters. De kracht van de inslag destijds was enorm, vergelijkbaar met de explosie van een atoombom.

Kaali is nu  de oudste bekende meteorietkrater van Europa, maar verwacht geen spectaculair landschap op deze plek. De krater is gevuld met bruin water en ziet er nu uit als een lieflijk klein meertje, omgeven door een groene beboste heuvel. Het is niettemin een van de toeristische trekpleisters van Saaremaa en boeiend omdat dit als het zeldzaamste natuurwonder van Estland wordt beschouwd. Bij de krater is een museum, een souvenirshop en een restaurant. Kaali ligt ongeveer 18 kilometer ten noorden van Kuressaare. Toegang is gratis. Website: www.kaali.kylastuskeskus.ee

De windmolens van Angla

Niet alleen Nederland heeft een traditie met windmolens, ook op het eiland Saaremaa waren vroeger heel wat molenaars te vinden. In het dorpje Angla staan nog vijf houten windmolens overeind, waarmee dit een beetje de Estlandse versie is van ‘De Zaanse Schans’. De grootste molen, gebouwd in 1927, is bijna een exacte kopie van een Nederlandse windmolen uit de polder. De windmolens van Angla staan op een van de hoogste heuvels van Saaremaa, om zo de meeste wind te vangen.

Met de rustieke weilanden en bossen op de achtergrond is het een behoorlijk fotogeniek plaatje, goed voor enkele leuke Instagrammable foto’s. Je kunt de molens gratis vanaf de weg bekijken, maar beter is het om een kaartje te kopen voor het complex. Je kunt enkele molens betreden, maar pas wel op voor de lage plafonds, houten balken en krakkemikkige trappen. Er is een museum over het boerenleven op Saaremaa, een aangenaam restaurant en een souvenirwinkel. Website: www.anglatuulik.eu

De Panga-klif

Als je rondrijdt op Saaremaa lijkt het eiland net zo plat als Texel, totdat je de Panga-klif ziet. Deze klif bevindt zich aan de noordkant van het eiland en stijgt tot 21 meter uit boven de zee. Dit is natuurlijk niet gigantisch hoog, maar het is daarmee wel de hoogste rots in het westen van Estland. De hele klif is ongeveer 2½ meter breed. Het was vroeger een rituele plek waar offers in de zee werden gebracht: bier, wodka, bloemen, munten… maar ook overleden mensen.

De beste tijd voor een bezoek aan de Panga-klif is in de avond, voor een adembenemende zonsondergang. Vanaf het land is de klif best wel moeilijk te zien, tenzij je op het randje gaat staan en voorover buigt (met alle gevaren van dien). Je kunt het natuurfenomeen beter zien vanaf het water en met een drone. Het is sowieso een prachtig gebied waar je een wandeling kunt maken, een oude vuurtoren kunt bewonderen, kunt picknicken en vogels kunt spotten. Er is een kraampje waar je koffie, drankjes en souvenirs kunt kopen. Toegang is gratis. Website: www.pangapank.ee

Stranden van Saaremaa

Wil je een dagje naar het strand? Daarvoor hoef je op Saaremaa niet ver te zoeken. Het bekendste strand ligt tussen Mändjala en Järve aan de zuidkant van het eiland, zo’n 10 kilometer van Kuressaare. Je kunt de auto pakken, maar er loopt ook een fietspad vanaf de hoofdstad. Het is een mooi rustig zandstrand met een ondiepe en warme zee, dus ideaal voor kinderen. Op sommige dagen is de kust bezaaid met kleine kwallen, maar die zijn dood of ongevaarlijk. Er zijn geen strandtenten, dus neem je eigen eten en drinken mee.

Kuressaare heeft een eigen stadsstrand in een kleine baai, vlak achter het kasteel. Hier is wel een café en er lopen strandwachten rond. In de ondiepe zee staat een glijbaan voor kinderen. Wie een afgelegen strandje zoekt, kan naar Tukhana aan de noordkant van het eiland. Het strand is 500 meter breed en ligt verscholen achter een bos met dennenbomen. Je kunt het alleen bereiken via een onverharde weg.

Sörve vuurtoren

In het uiterste zuidelijke puntje van Saaremaa staat de zwart-witte Sörve vuurtoren, die 52 meter de hoogte in rijst. De huidige betonnen vuurtoren dateert uit 1960. Eerder stond hier een toren uit 1770, die tijdens de Tweede Wereldoorlog is verwoest. Sörve is een van de meest indrukwekkende vuurtorens van het eiland die je in de zomer kunt beklimmen. Een trappenhuis van 248 treden brengt je naar het uitkijkplatform op 45 meter hoogte, waar je een fantastisch uitzicht hebt over de zee en het eiland.

Kaartjes koop je bij het museum tegenover de vuurtoren, waar tentoonstellingen te zien zijn over andere vuurtorens van Estland en de maritieme geschiedenis van Saaremaa. Het is ook leuk om helemaal naar het uiteinde van de landtong te lopen, ten zuiden van de vuurtoren. Hier komen de Golf van Riga en de Oostzee bij elkaar en op heldere dagen kun je in de verte de contouren zien van Letland. De vuurtoren ligt in het zuiden van het schiereiland Sörve en is goed te bereiken per auto. Naast de parkeerplaats is een fijn café en een souvenirwinkel. Website: www.sorvekeskus.ee

Tehumardi oorlogsmonument

Op weg naar het zuiden van Saaremaa is het de moeite waard even een stop te maken bij het Tehumardi oorlogsmonument. Het is een betonnen bouwwerk in Sovjet-stijl, in de vorm van een zwaard met afbeeldingen van mannelijke gezichten. Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de ‘Nachtelijke Slag bij Tehumardi’, een van de bloedigste veldslagen op Saaremaa tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In de late uren van 8 oktober 1944 vond er bij Tehumardi een zware strijd plaats tussen Sovjet-troepen en een konvooi Duitse soldaten, een nutteloze en nietsontziende veldslag die aan beide kanten zware verliezen opleverde. Ze gingen elkaar te lijf met geweren, bajonetten, messen en zelfs met hun handen. Bij het monument is een begraafplaats van omgekomen soldaten uit Estland, die voor de Sovjets tegen de nazi’s moesten vechten. Het oorlogsmonument ligt pal naast de hoofdweg en er is een ruime parkeerplaats.

Vilsandi Nationaal Park

Natuurliefhebbers kunnen een uitstapje maken naar Vilsandi Nationaal Park, een archipel van zo’n 150 kleine eilandjes en rotsen aan de westkant van Saaremaa. Het ongerepte gebied is een paradijs voor vogels, want er zijn ongeveer 250 soorten te vinden. De eidereend is de bekendste en komt het meeste voor. In mei maken meer dan 10.000 brandganzen een tussenstop op Vilsandi.

Ook zijn de eilandjes het domein van bijzondere flora en fauna, met jeneverbesstruiken en dertig verschillende soorten orchideeën. Onderdeel van het nationaal park is het onbewoonde Nootamaa, waar een grote kolonie zeehonden ligt te zonnebaden. Dit is het meest westelijke stukje van Estland. Je kunt een dagtrip naar Vilsandi maken via een tour operator als Islander (www.islander.ee) en vanuit Papissaare vaart een reguliere boot naar Vilsandi, het enige bewoonde eiland van de archipel. Website: www.kaitsealad.ee

Schiereiland Harilaid

Mocht je van wandelen houden, dan kun je een uitstapje naar Vilsandi combineren met het schiereiland Harilaid. Dit is een onbewoond natuurgebied aan de noordwestkant van Saaremaa met verlaten kusten, ondiepe baaien, inhammen, duinen, meren en bossen. Het is ook een beschermd vogelreservaat en geliefd bij meeuwen en andere zeevogels. Om de afwisselende natuur van dichtbij te zien, kun je een wandelpad nemen van 11 of 13 kilometer.

Onderweg kun je een blik werpen op de beroemdste attractie, de vuurtoren van Kiipsaare. De 25 meter hoge vuurtoren stond ooit op land, maar door het afbrokkelen van de kust staat-ie inmiddels in de zee. Door de zanderige ondergrond staat de vuurtoren ook nog eens scheef. Beklimmen is niet aan te raden, dat is levensgevaarlijk. Het schiereiland maakt officieel onderdeel uit van Vilsandi Nationaal Park.

De eik van Orissaare

In de categorie ‘bizarre bezienswaardigheden’ valt de eik in het dorpje Orissaare in het noordoosten van Saaremaa. Dit is de beroemdste boom van Estland die ook buiten de landsgrenzen inmiddels wat faam heeft opgebouwd. De 150 jaar oude eikenboom staat namelijk midden op een voetbalveld, waar regelmatig wedstrijden worden gespeeld. De Sovjets probeerden de eik in 1951 met hun tractors omver te halen, maar de boom hield kranig stand. Ze besloten de eik daarom maar te laten staan. Inmiddels zijn de lokale voetballers eraan gewend geraakt en spelen ze om de boom heen. De eik van Orissaare is in 2015 bekroond als European Tree of the Year…

Praktische tips voor een vakantie op Saaremaa

Overnachten op Saaremaa

Saaremaa is een favoriete bestemming onder Esten en Finnen, dus er zijn volop mogelijkheden om te overnachten op het eiland. Je kunt terecht in hotels, appartementen, vakantiehuizen en boerderijen. Het is raadzaam voor de zomermaanden tijdig te reserveren. Van september tot en met april is het laagseizoen en dan dalen de prijzen met zo’n 50 procent.

De meeste hotels vind je in de hoofdstad Kuressaare, waaronder enkele elegante hotels en luxe spa resorts. Een aanrader is het Ekesparre Boutique Hotel, het oudste hotel van Saaremaa dat de deuren opende in 1908. Het romantische 4-sterrenhotel heeft 10 kamers en bevindt zich in een prachtig Jugendstil-gebouw, op een steenworp afstand van het kasteel. ► Boek een overnachting in het Ekesparre Boutique Hotel vanaf € 86

Verblijf je graag in een vakantiehuis, dan is Lepametsa Holiday Houses aan de zuidkant van Saaremaa een prima plek. Dit is een klein vakantiepark met gezellige houten chalets met één of twee slaapkamers, gelegen in een mooie beboste omgeving. Elk huisje heeft een terras en barbecue. De gastvrouw Maie is erg hartelijk en je kunt fietsen bij haar huren. Het strand is op fietsafstand en de hoofdstad Kuressaare ligt 7 kilometer verderop. ► Boek een verblijf in Lepametsa Holiday Houses vanaf € 50 per nacht

Eten en drinken op Saaremaa

Het eiland Saaremaa staat door de eeuwen heen bekend om gerookte vis, donker brood en zelf gebrouwen bier. Dit zie je dan ook veel terug op de menukaarten in restaurants. Probeer bijvoorbeeld het lokale bier Poïde (www.poidebeer.com), dat gebrouwen is met rogge. De brouwerij bevindt zich in een industrieel art deco gebouw in Kuressaare en is ook te bezoeken voor een rondleiding en proeverij.

De beste restaurants zijn in Kuressaare te vinden. Wij hadden zelf een uitstekende ervaring in visrestaurant Ku-Kuu (www.kuressaarekuursaal.ee), waar je ook heen moet gaan voor een vleugje nostalgie. Het restaurant bevindt zich in de voormalige Kuursaal uit 1889, met een klassieke inrichting, houten panelen, glas-in-loodramen en verweerde gevels met afbladderende verf.

Het restaurant is beroemd in de zomer om de visschotels, met de meest verse vis van het eiland. De chef-kok is een gepassioneerd visser en heeft er verstand van (zou je zeggen). Het restaurant heeft een mooi buitenterras waar je kunt genieten van de zonsondergang achter het kasteel. Ku-Kuu heeft een vermelding in de White Guide, een toonaangevende restaurantgids voor Scandinavië en Estland.

Reizen naar Saaremaa

Je bereikt Saaremaa makkelijk met een veerboot vanaf Virtsu aan de westkust van Estland (2 uur rijden vanuit Tallinn). Rederij Praamid vaart de hele dag heen en weer naar Kuivastu op het eiland Saaremaa, een overtocht van ongeveer 27 minuten. Auto’s en campers kunnen mee aan boord. In de drukke zomermaanden is het raadzaam vooraf een ticket te bestellen voor een specifieke vertrektijd. Dat kan via de website: www.praamid.ee

Saaremaa heeft ook een kleine luchthaven, ongeveer 3 kilometer vanaf Kuressaare. Met de Estlandse luchtvaartmaatschappij Saartelennuliinid kun je van de Estlandse hoofdstad Tallinn naar Saaremaa vliegen, een vlucht van een halfuur. Doordeweeks zijn er twee vluchten per dag en in het weekend is er één vlucht per dag. Voor het boeken van een vliegticket kun je terecht op deze website: www.sll.flights

Voor meer informatie over een vakantie op het eiland Saaremaa kun je kijken op de officiële website van het toeristenbureau: www.visitsaaremaa.ee

Voor het laatst bijgewerkt op 15 september 2020. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over een vakantie op het eiland Saaremaa in Estland, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Wereldreizigersclub; Visit Estonia/Priidu Saart.