Wat te doen bij het Comomeer, Italië: 10 tips!

Het Comomeer is een sprankelend meer in het uiterste noorden van Italië, al eeuwen geliefd bij aristocraten, royalty en beroemdheden. In de oudheid hadden rijke Romeinen al villa’s aan de oever van het meer. Nu bezitten celebrities als George Clooney, Brad Pitt en Sir Richard Branson hier luxe optrekjes. Niet zo gek, want het dromerige landschap met de pittoreske stadjes, de fotogenieke kust en de prachtige uitzichten heeft een enorme aantrekkingskracht.

Je blijft je camera pakken om foto’s te maken van het twee na grootste meer van Italië, na het Gardameer en het Lago Maggiore. Het Comomeer (Lago di Como) ligt aan de voet van de Alpen en heeft een omgekeerde Y-vorm, waardoor je het makkelijk kunt herkennen op de kaart. Smeltende gletsjers leidden lang geleden tot de vorming van dit meer met twee zuidelijke takken, die eindigen bij de steden Como en Lecco. In het midden ligt de beroemde plaats Bellagio. De gletsjers hebben hun werk goed gedaan, want dit is het diepste meer van Italië. Het diepste punt ligt 425 meter onder water!

Voor een vakantie aan het Comomeer hoef je echt geen miljonair te zijn, want ook met een ‘gewoon’ budget is er van alles te zien en te doen. Steek het meer over met een van de vele ferry’s, breng een bezoek aan zwierige villa’s, zoek de rust op in botanische tuinen en wandel met een gelato over een promenade aan de oever van het meer. Rol je handdoek uit bij een van de lido’s voor een duik in het (koude) water of trek de omliggende heuvels in voor ongeëvenaarde uitzichten.

En wie behoefte heeft aan een stukje glamour, kan terecht in Michelin-restaurants en elegante 5-sterrenhotels. Ontdek de magie van deze romantische plek: hier vind je de 10 leukste tips wat te doen bij het Comomeer!

Bellagio, de parel van het Comomeer

Begin je vakantie in het pittoreske stadje Bellagio, bekend als ‘de parel van het Comomeer’. Deze stad ligt op het bovenste puntje van de driehoek waar het meer zich in tweeën scheidt. Alleen daarom al is het een handige uitvalsbasis om andere bezienswaardigheden rondom het Comomeer te ontdekken, met veerboten naar beide oevers. Maar is het vooral de romantische en glamourachtige kant die Bellagio zo aantrekkelijk maakt.

Dit stadje biedt een kleurrijk historisch centrum met smalle fotogenieke straatjes, adembenemende uitzichten en prachtige tuinen met villa’s. Het autovrije centrum is klein en compact, zodat je te voet alle hoogtepunten kunt bereiken. Slenter door de steegjes met de vele boetiekjes en winkels waar je parfum, lederwaren en kleding kunt scoren.

Boek hier een boottocht naar Bellagio

Villa’s in Bellagio

Het maken van een wandeling naar Villa Melzi (www.giardinidivillamelzi.it) is een van de leukste dingen om te doen. De witte villa werd tussen 1808 en 1810 gebouwd voor Francesco Melzi d’Eril (1753-1816), vicepresident van de Republiek Italië. Die villa mag je niet bezoeken, maar je mag wel rondwandelen in de botanische tuin met sculpturen en talloze exotische bomen en planten. Deze tuin aan de oevers van het Comomeer behoort tot de mooiste van Europa en is geopend van maart tot en met oktober. Vanuit het centrum van Bellagio is het zo’n 10 minuten lopen naar de villa.

Maak ook een wandeling naar het park van de 15e-eeuwse Villa Serbelloni aan de oostkant van Bellagio. Dit natuurpark strekt zich uit over een heuvel waar je kunt genieten van panoramische uitzichten over de omgeving. Er is liefst 18 kilometer aan wandelpaden tussen de exotische vegetatie, terrassen, beelden en kunstenaarshuisjes. In het centrum van Bellagio mag je de Basilica di San Giacomo niet missen. De basiliek is gebouwd tussen de 11e en 12 eeuw en bevat een aantal interessante kunstwerken, waaronder het schilderij van een dode Christus. Volgens een legende zouden lokale vissers dit werk uit het Comomeer hebben gevist.

Villa del Balbianello

Op een schiereiland aan de linkeroever van het Comomeer ligt Villa del Balbianello, een van de meest spectaculaire landhuizen in de regio. Al in de 13e eeuw stond er een klooster op deze plek. In 1785 kocht een Italiaanse kardinaal het gebouw en verbouwde het tot villa om er de zomermaanden door te brengen. Het elegante herenhuis heeft sindsdien talloze vooraanstaande lieden ontvangen, waaronder schrijvers, wetenschappers en reizigers.

De laatste eigenaar was graaf Guido Monzino, die de villa bij zijn dood in 1988 naliet aan een Italiaanse organisatie voor het behoud van cultureel erfgoed. Monzino was een fervent reiziger en avonturier die wilde dat de authentieke inrichting zoveel mogelijk behouden zo blijven. Bij een bezoek aan de villa zie je dan ook kaarten, reisbenodigdheden, boeken, antieke meubels en bijzondere kunstvoorwerpen die het leven en de daden van de eigenaar laten zien.

Daaronder bevinden zich ook de relikwieën en souvenirs van zijn poolexpedities en bergbeklimmingen. Monzino was in 1973 de eerste Italiaan die de Mount Everest beklom. Vergeet niet de schoonheid van de tuin en de omgeving in je op te nemen. Niet gek dus dat Villa del Balbianello het decor vormde voor beroemde filmreeksen, zoals die van James Bond en Star Wars. De villa is alleen te bereiken te voet of per taxiboot vanuit het nabijgelegen Lenno. Website: www.fondoambiente.it

Boek hier je ticket of tour voor Villa del Balbianello

Het eiland Isola Comacina

Vlakbij Villa del Balbianello ligt Isola Comacina, het enige eiland in het Comomeer. Het is een piepklein onbewoond eilandje van slechts 600 meter lang. Niettemin kent Isola Comacina een lange en ingewikkelde geschiedenis. Tijdens de Romeinse tijd en in de vroege middeleeuwen was een militair bastion en een belangrijk religieus centrum.

In 1917 erfde koning Albert I van België het eilandje, maar hij schonk het aan de Italiaanse staat. De Brera-kunstacademie in Milaan kreeg het eiland in beheer, die er in 1939 een kunstenaarskolonie van maakte. Er werden drie huizen gebouwd in rationalistische stijl waar kunstenaars creativiteit konden opdoen.

Van maart tot en met oktober kun je vanaf het Antiquarium Museum in Ossuccio een boottocht maken naar Isola Comacina. Je kunt er een wandeling maken over het eiland en een kijkje nemen bij de basiliek van St. Euphemius uit de 11e eeuw. Ook zie je er ruïnes van andere middeleeuwse kerken. Website: www.isola-comacina.it

Como, de hoofdstad van het Comomeer

Een vakantie in deze streek is niet compleet zonder een bezoek aan Como, gelegen aan het meest zuidwestelijke punt van het meer. Dit is de hoofdstad van Lombardije en de grootste stad aan het Comomeer. Het is een elegante stad die doordrenkt is van geschiedenis. Imposante middeleeuwse vestingmuren omsluiten het oude centrum met zijn smalle straatjes, eeuwenoude kerken en gezellige pleinen.

Como heeft ook talloze interessante bezienswaardigheden, waardoor je er best wat langer zou kunnen blijven. Het centrale plein is Piazza del Duomo met de indrukwekkende kathedraal, de Duomo di Como. De bouw begon in 1396, maar het heeft liefst 400 jaar geduurd voordat de gotische kerk eindelijk klaar was. Dankzij alle inspanningen is dit nu een van de mooiste kerken in het noorden van Italië. Elke dag tussen 10.30 en 17.00 kun je naar binnen en de wandtapijten bewonderen die in de 16e eeuw in Toscane en België werden geweven.

Net buiten de stad ligt Villa Olmo (www.villaolmocomo.it), een van de meest majestueuze villa’s aan het Comomeer. In de 18e-eeuwse villa vinden nu kunsttentoonstellingen plaats. En Como is de geboorteplaats van Alessandro Volta (1745-1827), de uitvinder van de batterij. Tempio Voltiano is een museum dat de beroemde geleerde is gewijd. In deze ‘tempel’ zie je de allereerste batterijen en ontdek je meer over het persoonlijke leven van Volta. Website VVV-kantoor: www.visitcomo.eu

Neem de kabelbaan naar Brunate

Voor een spectaculair uitzicht over het Comomeer en de omliggende bergen neem je de kabelbaan naar Brunate. Dit dorp ligt op een 700 meter hoge beboste heuvel ten oosten van Como. Door de hogere ligging en het iets koelere klimaat staat Brunate ook bekend als ‘het balkon van het Comomeer’. In de 18e en 19e eeuw was het vakantieoord voor rijke adellijke families die er prachtige art nouveau-villa’s lieten bouwen.

Al in 1894 is de kabelbaan geopend, die je vanuit de stad Como in 7 minuten naar dit schilderachtige dorp brengt. Bewonder de panoramische uitzichten op het meer en de Alpen en wandel door de smalle steegjes die tegen de heuvel omhoog lopen.

Een nog mooier uitzicht staat je te wachten als je een 30 minuten durende wandeling maakt naar Faro Voltiano (‘de Volta-vuurtoren’). Deze achthoekige toren van 29 meter hoog is in 1927 gebouwd ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van de wetenschapper Volta. Een wenteltrap met 143 treden brengt je naar het bovenste terras. Van zonsondergang tot zonsopgang straalt de vuurtoren afwisselend groen, wit en rood licht uit. Je kunt de toren bezoeken van april tot en met oktober. De kabelbaan vertrekt vanaf het plein Piazza Alcide de Gasperi in Como. Website: www.funicolarecomo.it

Tremezzina

Tremezzina ligt aan de westelijke oever van het Comomeer en is in feite een aaneenschakeling van vier dorpen: Ossuccio, Lenno, Mezzegra en Tremezzo. Dit is een van de meest sfeervolle plaatsen aan het meer met beroemde villa’s en prachtige tuinen en uitzichten. De dorpen staan vol met romaanse kerken en kapellen en je kunt er mooie wandelingen maken langs het Comomeer.

Beroemd is Villa Carlotta (www.villacarlotta.it) in het gehucht Tremezzo. Deze neoklassieke villa is gebouwd aan het einde van de 17e eeuw en is nu een kunstmuseum waar je meesterwerken kunt bewonderen van kunstenaars als Canova, Thorvaldsen en Hayez.

Een topstuk van Francesco Hayez is het doek ‘De kus’ uit 1823, met een afbeelding van Romeo en Julia. Bezoek na het museum de botanische tuin rondom de villa dat zich in het voorjaar tot een kleurenspektakel ontpopt met bloeiende azalea’s en rododendrons.

Ook in Tremezzo bevindt zich Villa Meier, gebouwd in het midden van de 19e eeuw voor welgestelden uit Milaan. Bij de villa hoort het stadspark Teresio Olivelli, een botanisch juweeltje waar je onder de schaduw van torenhoge bomen kunt genieten van het uitzicht over het Comomeer.

Wil je wat actiefs doen? Maak een wandeling naar ‘de heilige berg’ Sacro Monte di Ossuccio. Dit heiligdom op de berg Ossuccio bestaat uit 14 kapellen en 230 levensgrote sculpturen van klei en terracotta, omringd door weelderige vegetatie en olijfgaarden. Het pad begint bij Parco Molgisio (www.sacrimonti.org). Sinds 2003 is dit heiligdom Unesco-werelderfgoed.

Menaggio

Iets verder aan de westelijke oever ligt het schilderachtige stadje Menaggio, dat in de prehistorie al werd bewoond. Nu kiezen veel vakantiegangers ervoor om hier te verblijven aan het Comomeer omdat het zo lekker centraal ligt. Vanaf Menaggio kun je makkelijk de ferry nemen naar een van de plaatsen aan de overkant.

Het kloppende hart is Piazza Garibaldi, een plein met gezellige cafés en restaurants waar je lokale gerechten kunt proeven. Dit is een goed beginpunt voor een historische wandeling door het middeleeuwse deel van de stad. Wandelen gaat soepel omdat je geen hellingen hoeft te trotseren, zoals op veel andere plaatsen aan het Comomeer. Vanaf het plein kun je gaan shoppen in Via Calvi, de belangrijkste winkelstraat met boetiekjes, schoenenwinkels en zaken waar je woonaccessoires en ambachtelijke producten kunt kopen.

De mooie promenade langs het meer van Menaggio biedt een schitterend uitzicht op het meer en de steden Bellagio en Varenna aan de overkant. Als golfen je ding is, is er een 18-holes golfbaan in de buurt. Golf Club Menaggio Cadenabbia (www.golfclubmenaggio.com) bestaat al sinds 1907 en is daarmee de één-na-oudste golfclub van Italië. Website VVV-kantoor: www.menaggio.com

Varenna

Fraai gelegen aan de oostelijke oever van het Comomeer ligt Varenna, een historisch vissersdorp uit de 11e eeuw. Ook hier hoef je je niet te vervelen als je wat wilt doen, want wandelen (en klimmen) door de eeuwenoude steegjes met de kleurrijke huizen en stenen trappen is al aangenaam in dit rustige stadje. Varenna is bovendien erg goed te bereiken, want met een directe trein vanuit Milaan ben je er al in een uur.

Begin je verkenning op Piazza San Giorgio, het centrale plein van de stad waar de kerk van San Giorgio staat. Deze kerk uit 1313 wordt beschouwd als een meesterwerk van Lombardische architectuur. De vloer is gemaakt van zwart marmer dat afkomstig is uit Varenna.

Villa Monastero (www.villamonastero.eu) behoort echter tot de bekendste bezienswaardigheden van Varenna. In de 12e eeuw werd hier een nonnenklooster gebouwd, maar halverwege de 16e eeuw werd het omgebouwd tot de privéwoning van een rijke adellijke familie. Nu is het een museum met antieke meubels en decoraties van de verschillende bewoners. Dwaal door 14 kamers, met als hoogtepunten de muziekzaal en de Sala Rossa met rococo wandtapijten. De parel is de botanische tuin met zeldzame en exotische planten, die zich 2 kilometer uitstrekt langs de oever van het Comomeer. Website VVV-kantoor: www.varennaturismo.com

Orrido-kloof in Bellano

Aan de oostoever een stukje naar het noorden vind je een van de grootste natuurlijke bezienswaardigheden bij het Comomeer: Orrido di Bellano. Dit is een smalle kloof die 15 miljoen jaar geleden is ontstaan door erosie van de Pioverna-rivier. De kracht van het stromende water een diepe rotsachtige kloof uitgehouwen met watervallen, spelonken, kleine meertjes en grotten. Orrido is het Italiaanse woord voor ‘afschuwelijk’, verwijzend naar het huilende echogeluid dat het water in het ravijn maakt.

Zo afschuwelijk is het echter niet als je dit natuurwonder van dichtbij ziet. Via een systeem van houten loopbruggen kun je in de kloof wandelen en oog in oog staan met het gekletter van de watervallen, de gladde rotsen en het schuimende water van de rivier.

Ook ‘s avonds kun je de natuurlijke schoonheid bewonderen, als de loopbruggen zijn verlicht. Als het weinig heeft geregend, zie je de watervallen misschien niet. De Orrido-kloof ligt in het dorp Bellano, een uurtje rijden ten noorden van Varenna.

Cernobbio

Nog meer gracieuze villa’s vind je in Cernobbio, een stadje aan de westelijke oever dat niet heel ver van Como ligt. Sterker nog, Cernobbio heeft drie van de beroemdste villa’s aan het Comomeer. Spendeer zeker een uurtje of twee in Villa Bernasconi (www.villabernasconi.eu) dat opvalt door het torentje en de levendige art nouveau-architectuur.

Het landhuis werd in 1906 gebouwd voor de familie Bernasconi, die rijk werd in de textielindustrie. Voor € 8 kun je naar binnen en het verhaal beleven van deze familie. Regelmatig vinden er evenementen plaats, zoals concerten en wijnproeverijen. Ook fotogeniek is Villa Erba (www.villaerba.it) die in de 19e eeuw werd gebouwd door Luigi Erba, broer van de prominente Italiaanse zakenman Carlo Erba. Met de paleisachtige villa wilde hij de grootsheid van de familie laten zien. Het herenhuis biedt nu onderdak aan tentoonstellingen, congressen en evenementen.

Het derde architectonische juweeltje is Villa d’Este, dat met zijn grandioze renaissance uiterlijk pronkt aan de oever van het Comomeer. Door de jaren heen verbleven er vele politici en intellectuelen Je kunt hier alleen binnen gluren als je er logeert, want hier zit momenteel een van de beste 5-sterrenhotels ter wereld.

Sluit de dag af in Harry’s Bar (www.harrysbarcernobbio.it), een bekend café uit 1973 aan het stadsplein Piazza Risorgimento. Vanaf het terras geniet je van een voortreffelijk uitzicht over het meer.

Wat te doen bij het Comomeer: praktische tips

Overnachten bij het Comomeer

Aan goede accommodatie rondom het Comomeer is geen gebrek, zoals je hierboven al hebt kunnen lezen. Probeer te overnachten in een van de stijlvolle hotels aan de oever van het meer, als je het kunt veroorloven. Naast een groot aanbod aan hotels kun je ook kiezen uit vele bed & breakfasts, appartementen en vakantiehuizen. Kampeerders en caravanbezitters kunnen terecht op een stuk of tien campings, vooral aan de noordelijke kant van het meer.

De meeste accommodatie is te vinden in de stad Como, die bovendien ook nog eens erg betaalbaar is. Natuurlijk kun je ook in een van de andere plaatsen rondom het Comomeer verblijven. Kies een stad uit met goede bootverbindingen als je zoveel mogelijk bezienswaardigheden wilt zien. Dan kun je makkelijk met een ferry het meer oversteken om een ander stadje te zien. Je hoeft dan niet met een auto op de smalle wegen rond het meer te rijden, waar je in de zomer te maken hebt met veel verkeersdrukte.

Een vakantie aan het Comomeer is het populairst in de zomermaanden, van juni tot en met augustus. De temperatuur loopt dan op tot een aangename 25 tot 27 °C. Tijdens het hoogseizoen betaal je ook het meest voor je hotel, appartement of vakantiehuis. Wil het Comomeer bezoeken in het laagseizoen? Let erop dat veel hotels gesloten zijn van de december tot en met maart. Uitzondering is de grote stad Como, waar de meeste hotels het hele jaar open zijn. Hier is zelfs een kerstmarkt in december.

Eten en drinken bij het Comomeer

Traditioneel voedsel in de plaatsen rond het Comomeer is polenta, een soort puree die gemaakt is van maïsgriesmeel of gemalen tarwe. Het is een beetje te vergelijken met onze aardappelpuree en wordt veel gegeten in het noorden van Italië. Je eet polenta in combinatie met kaas, vlees of gebakken vis uit het meer. Jaren geleden kon je het gerecht makkelijk kopen bij speciale polentaverkopers, I pulentatt, als een soort fastfood.

De bekendste vis van het Comomeer is de missoltini, die al sinds de middeleeuwen als een delicatesse wordt beschouwd. Deze vis zwemt vooral in het noordwestelijke deel van het Comomeer. Na de vangst worden eerst de ingewanden eruit gehaald. Vervolgens wordt de vis gezouten en zo’n 10 dagen gedroogd in de zon. Voor de maaltijd wordt de missoltini gegrild en op smaak gebracht met olijfolie, azijn, peterselie en laurierblaadjes. Je kunt de vis proberen in talloze restaurants rond het Comomeer.

Aan goede restaurants is geen gebrek rond het meer. Niet zo gek, als je bedenkt dat Lombardije de grootste concentratie Michelin-restaurants heeft van heel Italië. Alleen in de plaatsen rondom het Comomeer zijn vijf restaurants met de prestigieuze Michelin-ster op zak. Probeer bijvoorbeeld een tafeltje te reserveren bij Ristorante Materia (www.ristorantemateria.it) in Cernobbio, geleid door de jonge chef-kok Davide Caranchini. Het tijdschrift Forbes riep hem in 2016 uit tot meest getalenteerde chef-kok van Europa.

Reizen naar het Comomeer

Het Comomeer ligt in het uiterste noorden van Italië, net ten zuiden van Zwitserland. Vanaf de stad Como is het slechts 7 kilometer tot de Zwitserse grens. Ook Milaan ligt niet ver, zo’n 50 kilometer naar het zuiden. Vanaf Amsterdam is het ongeveer 11½ uur  rijden naar de westelijke oever van het Comomeer. Je rijdt via Zwitserland, waarvoor een tolvignet verplicht is (als je gebruikmaakt van de snelwegen).

Wil je de trein nemen? Dan ben je 12 tot 16 uur onderweg. Vanaf Amsterdam CS kun je de nachttrein nemen naar Zürich. Hier vandaan vertrekt een rechtstreekse intercity naar Como (2½ uur). Wat sneller is het om eerst de trein te nemen naar Frankfurt en daar over te stappen op een trein naar de Zwitserse stad Lugano. Vanuit deze stad rijdt elk halfuur een trein naar Como (33 minuten).

Met het vliegtuig kom je het snelste bij het Comomeer. Je kunt dan het beste een vlucht boeken naar Milaan, die zo’n 1½ uur duurt. Je kunt vliegen naar vliegveld Milan Malpense (50 kilometer van Como) of Milan Linate (62 kilometer van Como). Luchtvaartmaatschappijen KLM, Alitalia en easyJet bieden meerdere vluchten per dag aan van Amsterdam Schiphol naar Milaan.

Op beide luchthavens van Milaan kun je een auto huren, zodat je na een uur aan de zuidkant van het Comomeer bent. Wil je in een noordelijker gelegen stadje zijn, dan ben je 1½ tot 2 uur  aan het rijden. Je kunt al een auto huren vanaf zo’n € 10 per dag. Reserveren is aan te raden, zeker in de vakantieperiodes.

Vervoer rondom het Comomeer

Als je met je eigen auto op stap bent, ben je flexibel om de omgeving te verkennen. Let erop dat autorijden in de oude binnensteden in de plaatsen aan het meer meestal niet is toegestaan (sowieso zijn de straatjes vaak te krap). Ligt je hotel in het centrum? Vraag dan van tevoren advies waar je je auto kunt parkeren. Mogelijk mag je wel even naar het hotel rijden om je bagage te droppen. Hou er verder rekening mee dat het in de zomer erg druk is met toeristen. Het is vol op de (smalle) wegen, die je ook nog eens moet delen met voetgangers, bussen en bestelwagens.

Je kunt de stadjes en bezienswaardigheden rondom het Comomeer ook goed bezoeken door gebruik te maken van een van de veerboten. De belangrijkste rederij is Navigazione Laghi (www.navigazionelaghi.it), met vele routes kriskras over het meer. De ferry’s varen het hele jaar door, al zijn er in het laagseizoen (de winter) veel minder afvaarten. Alleen in de zuidoostelijke tak zijn er in het laagseizoen geen bootverbindingen. Bij sommige veerboten kun je ook je auto meenemen. Bij de aanlegplaats staat dan de vermelding Traghetto.

Voor meer informatie over wat te doen bij het Comomeer kun je kijken op de officiële website van het toeristenbureau: www.lakecomotourism.it

Voor het laatst bijgewerkt op 17 maart 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen bij het Comomeer in Italië, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com.