Tips voor een vakantie in Vilnius, Litouwen

Een vakantie in Vilnius beleef je in de ‘g-spot’ van Europa, zo zei het VVV-kantoor smuilend tijdens een geruchtmakende reclamecampagne in 2018. De hoofdstad van Litouwen is moeilijk te vinden, maar als je er eenmaal bent, is het er geweldig. Zó moeilijk is Vilnius echter niet meer te vinden tegenwoordig. Vilnius is goed bereikbaar en het logische beginpunt van een vakantie in Litouwen, een plek met een rijke geschiedenis, een prachtig oud centrum en monumenten die herinneren aan de strijd die de Litouwers tegen tsaristische soldaten, nazi’s en Sovjets moesten leveren.

Vilnius is al sinds mensenheugenis de hoofdstad van Litouwen, ongeacht de buitenlandse agressors die de stad de afgelopen eeuwen hebben bezet. De oorsprong dateert uit de 11e eeuw, toen er op een heuvel op deze plek een houten kasteel verrees. In de loop der tijd groeide Vilnius uit tot een belangrijk wetenschappelijk, economisch en cultureel centrum, waar ook vele Russen, Joden, Duitsers, Polen en zelfs Schotten hun thuis vonden. Begin 19e eeuw was Vilnius de grootste stad van Oost-Europa, na Moskou en Sint-Petersburg.

Die geschiedenis komt leven in de goed bewaard gebleven binnenstad, met een indrukwekkend geheel van meer dan 1500 gotische, renaissance, barokke en neoklassieke gebouwen, huizen en monumenten. Je kunt er wandelen door de geplaveide straatjes en de bijzondere architectuur bewonderen, koffie drinken in een van de charmante cafés en een van de vele musea bezoeken. Er zijn alleen al 28 schitterend gekleurde kerken en kathedralen – genoeg om een dag mee te vullen tijdens je vakantie. Het is niet verwonderlijk dat het oude centrum van Vilnius in 1994 een notering kreeg op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Maar Vilnius is meer dan een openluchtmuseum: je vindt er ook een bruisend nachtleven, leuke boetiekjes, een creatieve en alternatieve kunstscene en grijze woonblokken uit de Sovjet-tijd. Het is een verbazingwekkend goedkope stad met naar verluidt het schoonste kraanwater van Europa, die geleidelijk aan van een onvindbare g-spot in een hippe hotspot is veranderd. Ga je naar Litouwen? Hier vind je alvast handige tips voor je vakantie in Vilnius.

Bezienswaardigheden in Vilnius

Presidentieel Paleis

Het glanzend witte Presidentieel Paleis (Prezidentūra) is een van de oudste en grootste gebouwen van Vilnius, waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1387. Het was aanvankelijk de residentie van katholieke bisschoppen, maar vanaf de 18e eeuw werd het paleis betrokken door een uiteenlopende reeks van markante figuren. Onder anderen tsaar Alexander I, de Franse koning Louis XVIII, keizer Napoleon en de Poolse staatsman Józef Piłsudski hebben hier de nacht doorgebracht. In de 17e en 18e eeuw raakte het paleis zwaar beschadigd door branden, oorlogen en vernielingen.

Het huidige neoklassieke gebouw dateert uit het einde van de 18e eeuw en is sinds 1997 de officiële residentie van de president van Litouwen. Wanneer hij of zij thuis is, hangt de vlag in de top. Elke dag om 18.00 uur kun je getuige zijn van de wisseling van de wacht en elke zondag om 12.00 uur strijken en hijsen soldaten met veel ceremonie de vlag. Tijdens gratis rondleidingen vrijdagmiddag, zaterdagochtend en zondagochtend kun je het sierlijke interieur bewonderen. Reserveren is aan te raden (zie website). Vanaf de lente tot begin oktober zijn de prachtige paleistuinen open voor publiek. Adres: 3, S. Daukanto a., Vilnius 01122, Litouwen. Website: www.lrp.lt

Gediminastoren

De middeleeuwse Gediminastoren is sinds jaar en dag het symbool van Vilnius. De 48 meter hoge toren is het enige overblijfsel van het kasteel dat rond de 13e eeuw bovenop de heuvel werd gebouwd en het begin was van Vilnius als nederzetting. Het is vernoemd naar Gediminas (1275-1341), de groothertog van Litouwen die Vilnius in de 14e eeuw uitriep tot hoofdstad van zijn Rijk. Het complex bestond oorspronkelijk uit drie kastelen, die in de loop der eeuwen tijdens verscheidene veldslagen zijn verwoest. Elke veroveraar die Vilnius in handen kreeg, plaatste zijn eigen vlag bovenop de Gediminastoren.

Ook de Gediminastoren is niet meer compleet: hij bestond ooit uit drie verdiepingen. De huidige rode bakstenen toren bevat nu twee verdiepingen en is na de Tweede Wereldoorlog gerenoveerd. Binnen is een museum en bovenop een uitzichtplatform waar je een panoramisch uitzicht hebt over Vilnius en omgeving. Je kunt de Gediminastoren bereiken via een steil pad op een heuvel, vanaf de kathedraal is het ongeveer 15 minuten lopen. Of je kunt het kabeltreintje nemen naar de top. Adres: Arsenalo g. 5, Vilnius 01143, Litouwen. Website: www.lnm.lt

Kathedraal van Vilnius

Het belangrijkste plein in de historische binnenstad van Vilnius is de belangrijkste plek om af te spreken en het domein van skaters, toeristen, ambtenaren, studenten en zwervers. Maar aan dit plein vind je ook de prachtige witte Kathedraal van Vilnius, een mooi voorbeeld van klassieke architectuur in het land. De eerste kerk stond hier al in 1387, maar de huidige kathedraal dateert uit 1783-1801. In 1922 benoemde de paus de rooms-katholieke kathedraal tot ‘basiliek’. In de catacomben vind je een museum over de geschiedenis van de kathedraal en ook liggen er koningen en hooggeplaatste figuren begraven. Bij de kerk staat een 52 hoge klokkentoren, waar je naar boven kunt voor een mooi uitzicht over Vilnius. Adres: Šventaragio g., Vilnius 01143, Litouwen. Website: www.bpmuziejus.lt

Užupis

Užupis is een van de oudste buurten van Vilnius, met een Boheemse gemeenschap van kunstenaars en vrijzinnige inwoners die hun wijk in 1997 afscheidden van de rest van de stad en tot zelfstandige republiek uitriepen. Užupis heeft een eigen president, een eigen volkslied en zelfs een eigen grondwet, die je daar op de muren kunt lezen (merk op dat terwijl de ‘president’ van honden houdt en de ‘minister van buitenlandse zaken’ een kattenliefhebber is.). Tijdens de Sovjet-tijd werd Užupis Street ook wel ‘de straat van de dood’ genoemd door het hoge misdaadcijfer. Nu is het een veilige wijk met kunstgalerieën, boetiekjes, hipster-cafés, restaurants en straatkunst op elke hoek.

Genocidemuseum

Dit museum is ongetwijfeld een van de meer ontnuchterende bezienswaardigheden in Vilnius en een must voor iedereen die geïnteresseerd is in de Sovjet-geschiedenis. Het Genocidemuseum is gehuisvest in het voormalige hoofdkwartier van de KGB, waar de Sovjets tot hun vertrek in augustus 1991 hun gruweldaden uitvoerden. Je kunt de gevangenis bezoeken met de cellen waar de dodelijke executies plaatsvonden, die er nog precies zo uitzien als op het moment dat de laatste KGB-officieren vertrokken.

Een moderne tentoonstelling vertelt de verhalen van duizenden mannen, vrouwen en kinderen die werden gevangen genomen, gemarteld en geëxecuteerd tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlogen en het daaruit voortvloeiende Sovjet-regime. Ook leer je hier meer over de aanhoudende strijd voor onafhankelijkheid van Litouwen. Adres: Aukų g. 2A, Vilnius 01400, Litouwen. Website: www.genocid.lt

Heuvel van de Drie Kruizen

Voor een van de beste uitzichten over de stad kun je een klim maken naar de Heuvel van de Drie Kruizen (Trys kryžiai), waar je ondanks de nabije drukte van de stad toch een serene rust voelt. Volgens een legende plaatsten drie monniken in de 17e eeuw drie witte kruizen op de heuvel ter nagedachtenis aan zeven monniken die in de 14e eeuw gemarteld en gedood werden. Ze werden aan houten kruisen gebonden en in de Neris-rivier gegooid. Tijdens het Stalin-regime in de jaren ’50 zijn de kruizen weggehaald, maar in 1989 zijn drie nieuwe en moderne exemplaren teruggeplaatst. Je vindt de Heuvel van de Drie Kruizen in Kalnai Park, ten oosten van de oude binnenstad. Adres: Kalnų parkas, Vilnius 01100, Litouwen.

Praktische informatie over een vakantie in Vilnius

Reizen naar Vilnius

Vilnius is gemakkelijk te bereiken voor een vakantie. Luchtvaartmaatschappij Air Baltic vliegt dagelijks rechtstreeks van Amsterdam Schiphol naar de hoofdstad van Litouwen. De vliegtijd is 2 uur en 20 minuten. Ook rijden er internationale treinen van Minsk, de hoofdstad van Wit-Rusland, naar Vilnius. Deze treinreis duurt ongeveer 2½ uur. Lees hier meer over reizen naar Litouwen

Meer informatie

Voor meer informatie over een vakantie in Vilnius kun je ook kijken op de website van het VVV-kantoor, het Vilnius Tourist Information Center: www.vilnius-tourism.lt

Voor het laatst bijgewerkt op 24 januari 2019. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over een vakantie in Vilnius, Litouwen, dan kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © depositphotos.com/bloodua; Pixabay; Wikimedia Commons; GO Vilnius.