Bezienswaardigheden in Overijssel top-25

Overijssel is een prachtige provincie in het oosten van Nederland waar je je kunt onderdompelen in geschiedenis en natuur. Verken het middeleeuwse Deventer met haar charmante straatjes en levendige festivals. Bewonder de adembenemende schoonheid van Nationaal Park Weerribben-Wieden, met zijn uitgestrekte moerassen en waterwegen.

Laat je verrassen door de historische Hanzestad Zwolle, met haar indrukwekkende architectuur, de bruisende cultuurscene en kunstmuseum De Fundatie. Ontdek het idyllische Giethoorn, ook wel het ‘Venetië van het Noorden’ genoemd, met zijn schilderachtige grachten, de vele bruggetjes en boerderijen met rieten daken.

Overijssel laat je genieten van veelzijdige en betoverende landschappen, steden, musea en attracties. Wil je vakantie vieren in het oosten van Nederland? Hier vind je de 25 beste bezienswaardigheden in Overijssel.

Zwolle

Zwolle is de hoofdstad van Overijssel, met grachten, middeleeuwse monumenten en een kunstzinnige vibe. Als je vakantie viert in de provincie, mag een bezoek aan deze gezellige Hanzestad aan de IJssel niet ontbreken. Zwolle heeft het beste kunstmuseum van de provincie (De Fundatie), de mooiste boekwinkel van Nederland (Waanders in de Broeren) én het kleinste museum van de Benelux (Sinterklaasmuseum). Je kunt er eindeloos shoppen, uitstekend uit eten en relaxen in deze ongelooflijk groene stad. Zwolle heeft meer dan 30 parken, waarmee het een van de groenste steden is van ons land.

Zwolle vergaarde haar rijkdom in de 14e en 15e eeuw en die gloriejaren zie je nog steeds terug in de charmante middeleeuwse binnenstad, met kerken, kloosters, grachten, een stadspoort, torens en de resten van een stadsmuur. Nu biedt Zwolle een boeiende mix van oud en nieuw. De ene keer loop je in een stompe toren die de vorm heeft van een peperbus, het volgende moment duik je in het leven van een rock ‘n roll-junkie in het Herman Brood Museum. ► Lees hier meer over de bezienswaardigheden in Zwolle

Giethoorn

Het waterrijke dorp Giethoorn is een van de grootste trekpleisters van Overijssel, bekend als het ‘Venetië van het Noorden’. Met de pittoreske grachten, vele bruggetjes en een autovrij centrum heeft het dorp wel iets weg van deze Italiaanse stad. Huur een stil fluisterbootje en vaar tussen boerderijen met rieten daken en onberispelijk verzorgde tuinen.

Of maak een wandeling over de eilandjes van dit fotogenieke dorp die door 176 houten bruggetjes met elkaar verbonden zijn. Als je ook de meren en natuurgebieden rondom Giethoorn wil verkennen, kun je zo meerdere dagen doorbrengen in het dorp. ► Lees hier meer over de bezienswaardigheden in Giethoorn

Deventer

Deventer is een van de meest pittoreske steden van Overijssel met een geschiedenis die teruggaat tot de 9e eeuw. Toen was Amsterdam nog voornamelijk een moeras! Al in het jaar 877 werd Deventer gesticht als nederzetting aan de noordelijke oever van de IJssel, maar de echte glorietijd kwam als Hanzestad vanaf de 12e eeuw. Als een van de negen Nederlandse Hanzesteden profiteerde Deventer in de middeleeuwen van de handel met andere machtige steden aan de Oostzee en de Noordzee.

In de 15e en 16e eeuw speelde de stad een belangrijke rol in de boekdrukkunst, waaruit vele eeuwen later de Deventer Boekenmarkt uit is ontsproten. Elke eerste zondag van augustus vindt hier de grootste boekenmarkt van Europa plaats. De rest van het jaar kun je er terecht voor talloze bezienswaardigheden die de rijke historie belichten.

Bewonder De Proosdij, het oudste woonhuis van Nederland uit 1130. Museum De Waag neemt je mee door de geschiedenis aan de hand van 17e-eeuwse meesterwerken en intrigerende verhalen. Ook voor kinderen er van alles te doen, zeker als je ze meeneemt naar het Speelgoedmuseum Deventer. ► Lees hier meer over de bezienswaardigheden in Deventer

Enschede

Helemaal in het oosten van de provincie Overijssel ligt de moderne stad Enschede, amper 7 kilometer van de Duitse grens. Met ruim 160.000 inwoners is Enschede veruit de grootste stad van Overijssel én een van de grootste steden van Nederland. Daarvan telt de stad zo’n 30.000 studenten die een studie volgen aan de University of Twente (vroeger de Universiteit van Twente, in gewoon Nederlands). Velen daarvan komen uit het buitenland. Daarmee is Enschede echt een internationale studentenstad.

Enschede heeft niet veel historische gebouwen, maar wel een rijke geschiedenis met bier en textiel. Sinds 1922 is de stad de thuisbasis van Grolsch (www.grolsch.nl) en de bierbrouwer is dan ook een van de populairste bezienswaardigheden van Enschede. In 2½ uur krijg je een uitgebreide rondleiding in de bierbrouwerij.

Eind 19e eeuw was Enschede een van de belangrijkste textielsteden ter wereld, zo kom je onder meer te weten in De Museumfabriek (www.demuseumfabriek.nl). Oude en moderne kunst vind je in het Rijksmuseum Twente (www.rijksmuseumtwenthe.nl), terwijl je in Roombeek getuige kunt zijn van de herrijzenis van een stadswijk die tijdens de Vuurwerkramp in 2000 deels in de as werd gelegd.

Nationaal Park Sallandse Heuvelrug

Midden in Overijssel ligt Nationaal Park Sallandse Heuvelrug, een prachtig gebied met bossen, uitgestrekte heidevelden en 16 heuvels (die lokaal ‘bergen’ worden genoemd). Opvallend zijn de hoogteverschillen die je bijna nergens anders tegenkomt in Nederland. Dat levert sowieso prachtige vergezichten op! De hoogste heuvel is de Grote Koningsbelt, die ruim 75 meter aantikt.

Het bekendst is echter de 60 meter hoge Holterberg, met vlakbij een Canadese begraafplaats. Het nationaal park is een heerlijke plek om te wandelen, te fietsen en te mountainbiken. Vanaf een startpunt kun je een wandelroute volgen van 3 tot 10 kilometer door de gekleurde pijlen op routepalen te volgen. Grote kans dat je volledige stilte ervaart en een ree tegenkomt. Een goed startpunt om het park te verkennen is Buitencentrum Sallandse Heuvelrug met een bezoekerscentrum, restaurants en een parkeerplaats. Website: www.sallandseheuvelrug.nl

Avonturenpark Hellendoorn

Avonturenpark Hellendoorn is een van de populairste attractieparken in Overijssel. Het begon als theehuis in 1936 en is inmiddels is het een volwaardig familiepretpark met ruim 30 attracties, shows en entertainment. Attracties variëren van achtbanen en thrill rides tot bootjes en treintjes voor de allerkleintjes. Een adrenalinekick krijg je in de Balagos, waarbij je door een looping en een kurkentrekker naar beneden tolt. Of trotseer een regenbui in de Wild Waterval.

Zing en dans mee tijdens de Disco Show en zorg dat je op de juiste plek bent voor een meet & greet met de karakters in het park. Je kunt zomaar Bella, Baba of Odelia tegenkomen. Ook op warme dagen kun je er een onvergetelijke dag beleven in Avonturenpark Hellendoorn. Dan kun je terecht in het waterpretpark Aquaventura Slidepark met 11 spectaculaire waterglijbanen dat open is van mei tot en met oktober bij mooi weer. Hellendoorn ligt verscholen in de bossen van de Sallandse Heuvelrug, niet ver van Almelo. Adres: Luttenbergerweg 22, 7447 PB Hellendoorn. Website: www.avonturenpark.nl

Nationaal Park Weerribben-Wieden

Een stukje unieke natuur vind je in Nationaal Park Weerribben-Wieden, net ten westen van Giethoorn. Met ruim 10.000 hectare is dit namelijk het grootste aaneengesloten laagveenmoerasgebied van Noordwest-Europa. Héél veel water tref je dus in dit gebied, variërend van meren en plassen tot slootjes en moerassen. Daartussen bevinden zich rietlanden, weilanden, moerasbossen en bloemrijke hooilanden. En de mens is verantwoordelijk voor dit alles, want door turfwinning en het telen van riet is dit bijzondere natuurgebied ontstaan.

Je kunt het nationaal park verkennen via verschillende wandel- en fietsroutes, maar het leukste is misschien wel varen. Huur een kano en doorkruis het mysterieuze moerasgebied met de vele waterwegen en plassen. Misschien zie je dan wel otters, die in 2002 zijn uitgezet en die goed gedijen in het gebied. De otter is uitgegroeid tot hét symbool van Weerribben-Wieden, maar hier leven ook reeën, vossen, ringslangen, zeearenden en vele soorten watervogels. Het bezoekerscentrum in Sint Jansklooster is een goed startpunt om het nationaal park te verkennen, mét theeschenkerij. Adres: Beulakerpad 1, 8326 AH Sint Jansklooster. Website: www.visitweerribbenwieden.com

Hengelo

Vlakbij Enschede ligt Hengelo, dat ooit bekendstond als ‘metaalstad’. Een van de bekendste bedrijven is Stork (opgericht in 1865), dat lange tijd in Hengelo zware machines en spoorwegmateriaal produceerde. Veel oude fabrieksgebouwen hebben inmiddels een andere bestemming gekregen en zijn omgevormd tot bijvoorbeeld een hotel. Bijzonder is Tuindorp ’t Lansink, een wijk met verschillende soorten woningen, hofjes en tuinen die door de gebroeders Stork in 1911 werd opgericht. Fabrieksdirecteuren en arbeiders woonden hier naast elkaar.

Door het verleden als industriestad is een van de bekendste bezienswaardigheden het Oyfo Techniekmuseum (www.oyfotechniekmuseum.nl) dat ook in een oude fabriek is gevestigd. Het is een echt doe-museum waar je alles te weten komt over techniek, variërend van stoommachines en smartphones tot robots en kunstmatige intelligentie. Voor een leuk gezinsuitje kun je een bezoek brengen aan Attractiepark De Waarbeek (www.waarbeek.nl), met draaimolens, achtbanen en andere attracties voor kinderen van 3 tot en met 12 jaar.

Attractiepark Slagharen

Een uitje naar Attractiepark Slagharen is al jaren een favoriet onder gezinnen die vakantie vieren in Overijssel. Je kunt je vermaken met 30 attracties, van spannende achtbanen en thrill rides tot ritjes met auto’s en treinen die wat minder adrenaline opwekken. Laat je meevaren in een boomstam, schommel over woeste oceanen in een piratenschip of stap in het reuzenrad voor een overweldigend uitzicht op 44 meter hoogte. Neem je zwemkleding mee, want spetteren kan ook in subtropisch waterpark Aqua Mexicana.

Veel attracties zijn geïnspireerd op het Amerikaanse wilde westen: je kunt over de prairies draven of in de huid kruipen van een cowboy door je aan te sluiten bij de Red Bandits. Slagharen is dan ook begonnen in 1963 als Shetland Ponypark, waarbij je ritjes kon maken op een Shetlandpony. Inmiddels is het een van de populairste pretparken van Nederland met ruim 1 miljoen bezoekers per jaar. Bij Slagharen hoort een groot vakantiepark waar je kunt overnachten in cottages, lodges, stacaravans en luxe wigwamtenten.

Kampen

Kampen is een eeuwenoude Hanzestad aan de IJssel, vol monumenten, legenden en zeevaartgeschiedenis. Ooit lag Kampen namelijk aan de Zuiderzee, waardoor de stad kon profiteren van de noordelijke handel met de Scandinavische landen. In de 14e eeuw was Kampen daardoor zelfs een van de meest machtige steden in Noordwest-Europa. Je snuift dus letterlijk geschiedenis op als je door de straatjes wandelt in de historische binnenstad.

Bewonder in de haven een replica van de Kamper Kogge, een zeilvrachtschip waarmee de stad in de middeleeuwen handel dreef. Bezoek het Stedelijk Museum voor een onderdompeling in de nautische geschiedenis van de Hanzestad. Beklim de Nieuwe Toren voor een weids uitzicht over Kampen, boek een rondleiding door een van de laatste sigarenfabrieken van Nederland en wandel door een van de drie stadspoorten die zijn overgebleven uit de 14e en 15e eeuw. ► Lees hier meer over de bezienswaardigheden in Kampen

Almelo

Op het laagste punt van Twente ligt de stad Almelo, ooit op de korrel genomen door Herman Finkers. ,,Een stoplicht springt op rood, een ander weer op groen. In Almelo is altijd wat te doen”, zei de Twentse cabaretier, die bekendstaat om zijn droge humor. Zo droevig is het niet gesteld, want er zijn best genoeg leuke dingen te doen in de groenste stad van Overijssel.

Zo kun je er binnenstappen in de traditionele bakkerij van Bolletje (www.bolletjewinkel.nl), je weet wel – van het beroemde beschuit. Bezoek het bakkerijmuseum om te zien waar het allemaal begon en drink thee in een authentieke koffieschenkerij uit 1867. In het Stedelijk Museum Almelo (www.stadsmuseumalmelo.nl) kom je alles te weten over de geschiedenis van de stad van de Tukkers.

Tot de oudste bezienswaardigheden van Almelo behoort de Grote Kerk, waarvan de geschiedenis teruggaat tot de 15e eeuw. Binnen kun je de drie orgels en de kroonluchters van Venetiaans glas bewonderen. Vlakbij is het Wevershuisje (www.wevershuisje.nl), een karakteristieke stadboerderij uit 1600. Er is een permanente expositie over het maken van textiel met spinnewielen, weefgetouw en oude gereedschappen. En mis ook niet het klootschieten, een traditionele Almelose sport waarbij je een houten bal over een bepaalde afstand moet gooien.

Oldenzaal

Oldenzaal is een van de oudste steden van Overijssel en was ooit een belangrijke Hanzestad in Twente. Al in de Romeinse tijd woonden hier mensen en in 1296 mocht Oldenzaal stadsrechten in ontvangst nemen. Als Hanzestad verrezen er stadsmuren rondom ‘de oude zaal‘ – waar de naam vanaf is geleid toen er een koninklijk hof was gevestigd. Helaas zijn de stadsmuren vanaf de 17e eeuw gesloopt, maar nog altijd zijn er enkele historische bezienswaardigheden te vinden.

Het bekendst is de 12-eeuwse Sint-Plechelmusbasiliek in het hart van de stad. Met een gids kun je de 61 meter hoge kerktoren beklimmen en genieten van een geweldig uitzicht over Oldenzaal. Of breng een bezoek aan het Palthe Huis (www.palthehuis.nl) waar je een reis maakt terug in de tijd. In dit historische woonhuis beleef je hoe de familie Palthe geleefd moet hebben in de 18e eeuw. Meteen kom je alles te weten over de ontstaansgeschiedenis van Oldenzaal.

In Museum De Pelgrim (www.museumdepelgrim.nl) ontdek je van alles over typisch Oldenzaalse rituelen en tradities, maar je staat óók even stil bij je eigen leven. Naast het bezoeken van de musea kun je er goed winkelen en genieten van de warme en gastvrije inwoners die zo trots zijn op hun stad. Niet voor niets staat Oldenzaal ook wel bekend als ‘de glimlach van Twente’.

Genemuiden

Genemuiden is dé tapijtstad van Nederland. Sinds de 16e eeuw begonnen inwoners hier kokosmatten te maken en uiteindelijk groeide dat uit tot de productie van vloerbedekking en moderne tapijten. Bijna twee derde van het kamerbrede tapijt in de Nederlandse huiskamers is afkomstig uit deze stad! Breng dus zeker een bezoek aan het Tapijtmuseum (www.tapijtmuseum.nl) om te zien hoe de tapijtindustrie zich de afgelopen eeuwen heeft ontwikkeld.

Het museum ligt in de historische binnenstad met een geschiedenis die teruggaat tot 1275, want toen kreeg Genemuiden al stadsrechten. Je vindt er talloze oude gebouwen en karakteristieke huizen, waarbij de Grote Kerk (of Hervormde Kerk) sinds 1883 het stadsbeeld bepaalt in deze protestante gemeente. Daar tegenover ligt het Historisch Centrum Genemuiden (www.oudgenemuiden.nl), gevestigd in een voormalige kruidenierswinkel. Hier kom je meer te weten over de veerramp uit 1922 en de vele stadsbranden die de stad hebben getroffen.

Genemuiden ligt aan de rivier Zwarte Water en heeft daarom ook een pittoreske haven. Families en vriendengroepen kunnen het water op aan boord van de Vijf Gebroeders (www.vareningenemuiden.nl), een turfschip van meer dan honderd jaar oud. Rij of fiets een stukje naar het zuiden van de stad voor een bezoek aan Stoomgemaal Mastenbroek (www.stoomgemaal.nl). In de zomer en op speciale dagen ben je welkom in dit stoomgemaal dat in 1855-1856 is gebouwd om de Mastenbroekerpolder te bemalen.

Ootmarsum

Ootmarsum is een stadje in Twente dat je trakteert op geschiedenis, kunst en cultuur. Je proeft de middeleeuwse sfeer in de goed bewaard gebleven stadskern, die zich binnen de wallen bevindt. De pleinen, steegjes en smalle straatjes met keien en oude karakteristieke huizen brengen een nostalgisch gevoel in je los. Misschien daarom staat het ook wel bekend als kunstenaarsdorp met tal van galerieën, kunstwinkels, ateliers van lokale kunstenaars en kunstmanifestaties zoals Kunst in Ootmarsum (www.kunstinootmarsum.nl).

Ootmarsum telt 30 Rijksmonumenten, waaronder het statige Drostenhuis uit de 18e eeuw. De patriciërswoning met antieke meubels, schilderijen en gebruiksvoorwerpen geeft een goed beeld van het ‘herenleven’ twee eeuwen geleden. Je kunt het Drostenhuis bezoeken met een entreekaartje voor Openluchtmuseum Ootmarsum (www.openluchtmuseumootmarsum.nl), dat je meeneemt naar het boerenleven in Twente van vroeger.

Voor een artistieke kennismaking met kunstschilder Ton Schulten (1938) breng je een bezoek aan het Museum Ton Schulten (www.tonschulten.nl) in het centrum van Ootmarsum. In Galerie Chez-Moi kun je zijn schilderijen en zeefdrukken kopen. Een straat verderop bevindt zich Schoolmuseum Educatorium (www.schoolmuseumootmarsum.nl). Het onderwijsmuseum heeft een unieke collectie schoolplaten, leesplankjes, rekenmaterialen, schoolbanken en landkaarten. Werp dan meteen blik op de Simon en Judaskerk, gebouwd van zandsteen uit het Duitse Bad Bentheim.

Denekamp

Niet ver van de Duitse grens in landelijk gebied ligt het dorp Denekamp, dat al jaren in trek is bij toeristen vanwege de vele mogelijkheden om er te wandelen en te fietsen. De grootste attractie is echter Landgoed Singraven (www.singraven.nl) met een statig herenhuis, een park en een watermolen. Alles is al eeuwenoud, want in 1381 werd het landgoed voor het eerst genoemd.

Van Pasen tot en met oktober kun je een rondleiding krijgen in het huis en de enorme collectie kunst en antiek bewonderen, waaronder een doosje dat gemaakt is van schildpad en ingelegd is met goud en parelmoer. Het hele jaar door kun je een kaartje kopen voor het park dat in Engelse landschapsstijl is aangelegd. Dan kun je tevens een bezoek brengen aan het Arboretum met vele unieke boomsoorten. Bijzonder zijn ook de zaagmolen en korenmolen op het landgoed uit 1448 die nog altijd in gebruik zijn.

Tot de andere bezienswaardigheden in Denekamp behoort Museum Natura Docet (www.naturadocet.nl), het oudste natuurhistorische museum van Nederland. Vertaald uit het Latijns als ‘natuur onderwijst’ is dit museum in 1911 geopend door een lokale onderwijzer die natuurvondsten begon te verzamelen. Nu kun je er de wereld rondreizen in ‘wonderkamers’ en zie je het skelet van een wolharige mammoet met gigantische slagtanden. Ben je een fietsfanaat? Breng dan een bezoek aan het Hennie Kuiper Wielermuseum (www.henniekuiperwielermuseum.nl) dat helemaal gewijd is aan de voormalige profwielrenner.

Rijssen

Tussen Deventer en Almelo ligt Rijssen, een middeleeuwse stad waar de protestante kerk nog altijd een belangrijke rol speelt in het leven van veel inwoners. In 1243 kreeg Rijssen stadsrechten en iets eerder begon de bouw van de Schildkerk, die een prominente plek inneemt in het centrum. Rondom de kerk vind je veel winkels, restaurants, cafés en terrassen, maar die zijn dus op zondag gesloten (vanwege de zondagsrust).

Naast het kerkelijke leven kent Rijssen een industrieel verleden, met steen-, jute- en textielfabrieken die overuren draaiden in de 19e en 20e eeuw. Een overblijfsel uit die tijd is Pelmolen ter Horst (www.depelmolen.nl) uit 1752. De achtkantige stellingmolen aan de Regge-rivier maakte onder meer olie uit lijnzaad, dat nodig was voor de industrie. Je kunt de molen van dinsdag tot en met vrijdag bezoeken. In de winkel zijn lijnkoeken en ambachtelijk gemaakte lijnolie te koop.

In het Rijssens Museum (www.rijssensmuseum.nl) kom je meer te weten over de kerkelijke en industriële geschiedenis van de ‘Poort naar Twente’, zoals de stad ook wordt genoemd. Bekijk schilderijen van Rijssense kunstschilders en een collectie van 500 strijkijzers, en lees hoe zwaar het werk was in de jute-industrie. Het museum bevindt zich in een statig kasteel uit de 18e eeuw. Heb je zin in een ouderwets treinritje? Aan de voet van de 32 meter hoge Rijsserberg ligt het Leemspoor (www.leemspoor.nl). Over dit smalspoor werd een eeuw geleden leem naar de steenfabrieken vervoerd. Je kunt spoor bezichtigen en er een ritje op maken.

Leuk voor kinderen is een bezoek aan het Internationaal Brandweer Museum (www.brandweermuseum.nl) met een grote collectie brandweermateriaal van korpsen uit de hele wereld. Je ziet er een antieke slangenwagen uit begin vorige eeuw en brandweerhelmen uit Japan en China. Voor een avondje theater of een film check je de agenda van Parkgebouw Rijssen (www.parkgebouw.nl). Dit prachtige gebouw uit 1914 is het culturele hart van Rijssen dat gebouwd werd door een jutefabriek voor ‘ontspanning en vermaak’ van haar arbeiders.

Andere bezienswaardigheden in Overijssel

Delden

• Zoutmuseum

Enter

• Klompenmuseum & Zompenmuseum

Haaksbergen

• Museum Buurt Spoorweg

Holten

• Natuurmuseum Holterberg

Markelo

• Eungs Schöppe Museum

Nieuwleusen

• Palthehof Museum

Raalte

• American Motorcycle Museum

Vriezenveen

• Historisch Museum Vriezenveen

Voor het laatst bijgewerkt op 14 oktober 2024. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over bezienswaardigheden in Overijssel, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Museum de Fundatie/Pedro Sluiter; Shutterstock.com; Museum MORE/Har Sanders.