Wat te doen in Thorn, het witte stadje: 10 tips!

Thorn is een van de mooiste dorpen van Limburg, het witte stadje waar je meteen vrolijk wordt van alle witgeschilderde huizen. Al meer dan 200 jaar onderscheidt Thorn zich met zijn ivoren voorkomen van andere pittoreske dorpen in Nederland, als een wit juweeltje langs de meanderende Maas. Het is allemaal te danken aan de Fransen dat we Thorn nu ‘het witte stadje’ noemen.

De Fransen voerden in 1794 een merkwaardig soort belasting in, waardoor de inwoners hun huizen massaal wit schilderden. Maar de eeuwen daarvoor zijn net zo boeiend. Thorn was zo’n 800 jaar zelfs een klein vorstendom, dat volledig werd geregeerd door vrouwen! Twintig adellijke kloosterdames maakten er de dienst uit, en hadden zelfs een eigen rechtsspraak en een munt. Ook aan dit geëmancipeerde ministaatje kwam een einde toen de Franse leger het stadje binnenviel.

Thorn is nu een van de grootste trekpleisters in de provincie Limburg. Jaarlijks komen veel toeristen af op de charmante witte huizen, en terecht. Het witte stadje is een idyllisch plaatje, dat je zeker een keer met eigen ogen moet aanschouwen. Hier vind je alvast wat inspiratie: 10 tips wat te doen in Thorn!

Slenter door het witte stadje

Het eerste wat je natuurlijk gaat doen, is het witte stadje ontdekken! Wandel door straatjes met keitjes langs de vele witgekalkte huizen, die een beetje een mediterraans sfeertje oproepen. Met zon en blauwe lucht zou je je zomaar in een Grieks of Spaans stadje kunnen wanen. Met regen en donkere luchten is het ander verhaal (hoe vaak zullen de eigenaren hun huizen opnieuw wit verven?).

Veel huizen in Thorn zijn al eeuwenoud, daterend uit de 16e of 17e eeuw. Tot de meest statige panden behoren de kanunnikenhuizen, waar de twintig adellijke stiftdames woonden. Een van de oudste is het kanunnikenhuis uit 1630 aan Hoogstraat 33. Mis ook de elegante gietijzeren dorpspomp niet op de Wijngaard. Met de vele witte monumentale huizen is het hele centrum is uitgeroepen tot beschermd stadsgezicht. Bij mooi weer zitten er flink wat Instagrammable straatjes bij.

De witte gloed heeft Thorn te danken aan de Fransen. Bij hun veldtocht naar Nederland in 1794 voerden ze een belasting in op basis van de omvang van de ramen. Hoe meer ramen en hoe groter ze waren, hoe meer belasting je moest betalen. Veel inwoners van Thorn konden dat niet betalen en metselden hun ramen dicht om de belastingaanslag te ontwijken.

Om de bouwsporen te camoufleren, besloten ze ook hun huizen wit te schilderen. Door hun lumineuze idee is Thorn nu een van de fraaiste dorpen van Nederland. Kennelijk waren er geen andere plaatsen in Nederland waar de inwoners op hetzelfde idee kwamen toen de Fransen ons land bezetten.

Abdijkerk van Thorn

De beroemdste bezienswaardigheid is de Abdijkerk van Thorn, als je tenminste iets wilt weten over de ontstaansgeschiedenis van het witte stadje. De geschiedenis van de majestueuze basiliek gaat al terug tot het einde van de 10e eeuw, toen hier een klooster (‘stift’) werd gesticht. Het klooster was alleen toegankelijk voor rijke adellijke dames met macht en invloed, die ‘stiftdames’ zijn gaan heten. Bijna 800 jaar hadden deze vrouwen het voor het zeggen in Thorn.

Oorspronkelijk stond er op deze plek een kleine abdijkerk met enkele houten gebouwen er omheen, maar in de 17e en 18e eeuw verrees hier de huidige gotische kerk (een van de weinige gebouwen in Thorn die niet wit is). In 1860 werd het gebedshuis nog eens flink onder handen genomen door Pierre Cuypers, de beroemde architect die ook het Rijksmuseum in Amsterdam heeft ontworpen. Binnen kun je het witte barokke interieur bewonderen, en er is een museum met een filmzaal en historische schatten uit Thorn. Adres: Kerkberg 2, 6017 HA Thorn. Website: www.abdijkerkthorn.nl

Bezoek Museum Thorn

Museum Thorn is de beste plek voor een kennismaking met de kleurrijke geschiedenis van het witte stadje. Hier leer je meer over strijdende muziekgroepen en de adellijke stiftdames die eeuwen geleden de dienst uitmaakten in Thorn. Je ziet Keltische muntstukken die er opgegraven zijn en kunstwerken van de vele kunstenaars die het Limburgse stadje op het doek hebben vastgelegd. Onder anderen Pierre Cuypers en Karel Appel lieten zich hier inspireren. Vanuit het museum kun je ook een audiowandeling maken door het centrum. Adres: Wijngaard 14, 6017 AG Thorn. Website: www.museumthorn.com

Proef de wijnen van Thorn

Maakt het bezoek aan Thorn je dorstig? Je treft het, want het witte stadje beschikt over een eigen wijnhuis. Sinds 2001 maakt Wijngoed Thorn op hun wijngaarden van 6½ hectare een variëteit aan wijnen, van Pinot Gries en Pinor Noir tot Griesling en Frühburgunder.

Thorn blijkt de perfecte plek voor het maken van wijn, want de regio behoort tot de droogste gebieden van de Benelux en heeft ook nog eens 1600 zonuren per jaar. De wijnstokken groeien op klei en zand in de Limburgse Maasvallei, een gebied dat sinds enige jaren ook een kwaliteitslabel geniet. In het historische centrum van Thorn is een proeflokaal waar je de wijnen kunt proeven. Adres: Bogenstraat 12a, 6017 AV Thorn. Website: www.wijngoed-thorn.nl

Kapel onder de Linden

Voor een spiritueel moment kun je even een bezoek brengen aan Kapel onder de Linden ten noorden van het centrum, die uiteraard ook wit is geschilderd. De kapel werd in 1673 gebouwd in opdracht van de stiftdames als bedevaartsoord. Het staat ook wel bekend als de Loretokapel, omdat een deel gebouwd is naar het voorbeeld van de kapel in het Italiaanse bedevaartsoord Loreto. De Nederlandse variant ziet er trouwens van de buitenkant uit als een gewoon woonhuis, maar binnen proef je de devote sfeer en kun je een kaarsje aansteken. Naast de kapel is het Kapelhuis (www.thorn-kapelhuis.nl), met een fijn terras waar je koffie kunt drinken.

Maak een boottocht over de Maas

Thorn ligt bijna direct aan de Maasplassen en de rivier de Maas, dus het is de perfecte opstapplaats voor een boottocht op de wateren rond het witte stadje. Bij Rederij Cascade kun je inschepen op het schip de Maaslakei voor een Tour de Thorn, waarbij je de geschiedenis van het voormalige vorstendom vanaf het water beleeft. Of ontdek de ongerepte natuur rond de Maas tijdens de Maas Hop & Stop, die je van Thorn naar het maasstadje Wessem en het havenplaatsje Maasbracht brengt. Ook allerlei andere rondvaarten behoren tot de mogelijkheden. Website: www.rederijcascade.nl

Natuurgebied De Koningssteen

Direct ten zuiden van Thorn op de grens van Nederland en België vind je Natuurgebied De Koningssteen, een prachtig gebied met plassen, graslanden en rivierbossen. Vlak langs het gebied stroomt de rivier de Maas. De eilandjes in de rivier waren vroeger bezit van de koning – vandaar de naam. Tot 1957 werd er in het gebied grind gewonnen, maar daarna is het ontwikkeld tot natuurreservaat waar je kunt wandelen, fietsen of vogels kunt spotten. Ook zie je er Konikpaarden en Gallowayrunderen, die er zijn uitgezet om het gras kort te houden. Website: www.limburgs-landschap.be

Fiets een rondje rond Thorn

Als je wat actiefs wilt doen in Thorn, kun de fiets pakken en de omgeving verkennen. Er zijn talloze fietsroutes waarbij je het witte stadje combineert met pittoreske dorpjes langs de Maas en het Limburgse landschap. Grote kans dat je ook een stukje van België meepikt, want 1 kilometer vanaf het centrum van Thorn zit je al bij de zuiderburen. Een van de fietstochten is bijvoorbeeld de Maasstadjes Fietsroute van 40 kilometer, die ontwikkeld is door de VVV Midden-Limburg. Andere fietsroutes, van lang tot kort, zijn te vinden op deze website: www.komoot.nl

Rij met de paardentaxi door Thorn

Ben je even klaar met slenteren? Bij Stoeterij de Nachtegaal kun je terecht voor een ritje met een paardentaxi door Thorn. Je zit met twee tot vier personen relaxt in een koets, terwijl een Fries paard je in een uurtje langs alle hoogtepunten van het witte stadje trekt. Als je met een grotere groep bent, zijn er nog veel meer mogelijkheden. Zo kun je met een paardentram de omgeving rond Thorn verkennen, maar desnoods ook trouwen in een koets. Website: www.stoeterijdenachtegaal.nl

Wandelen in Rivierpark Maasvallei

Thorn is ook een goede uitvalsbasis als je van wandelen houdt, want net ten zuiden van het stadje ligt Rivierpark Maasvallei. Dit is een natuurgebied dat zich 40 kilometer uitstrekt langs beide oevers van de Maas, van Maastricht tot het Belgische plaatsje Kessenich (vlakbij Thorn). Deze vallei vormt tevens de natuurlijke grens tussen Nederland en België.

Het gebied is ideaal om te voet te verkennen, waarbij je een gevarieerd landschap ontdekt van zijriviertjes, oude stroomgeulen, uiterwaarden en pittoreske dorpjes. De moeite waard is om een wandeling te maken door het oude vestingstadje Stevensweert, gelegen op een eiland in de rivier de Maas (ruim 10 kilometer van Thorn). In de Maasvallei is 200 kilometer aan wandelroutes uitgezet. Wandelingen kun je beginnen vanuit verschillende Maasdorpen langs de rivier, waar je ook kunt parkeren. Website: www.rivierparkmaasvallei.eu

Wat te doen in Thorn: praktische tips

Overnachten in Thorn

Thorn heeft een paar hotels en bed & breakfasts waar je kunt overnachten. Een goede plek midden in het historische hart is Hotel-Restaurant Crasborn. Het is een gemoedelijk 3-sterren familiehotel tegenover de Abdijkerk met 16 kamers en een restaurant. De binnenplaats is een overdekte binnentuin en er is een straatterras waar je in het zonnetje kunt gluren naar iedereen die voorbij loopt. Je kunt er zowel gewone fietsen als e-bikes huren. ► Boek een overnachting in Hotel-Restaurant Crasborn vanaf € 71

Op een geweldige locatie ligt ook Fletcher Hotel La Ville Blanche, gevestigd in een karakteristiek wit pand in het centrum van Thorn. Het 3-sterrenhotel heeft een restaurant en een mooi beschut terras met rotanstoelen. Je kunt er fietsen of e-bikes huren met een lunchpakket of borrelbox voor onderweg. Het is een van de goedkopere adresjes in Thorn. ► Boek een overnachting in Fletcher Hotel La Ville Blanche vanaf € 26

Eten en drinken in Thorn

Het bekendste streekproduct van Thorn is natuurlijk de lokale wijn, zoals je eerder in dit artikel al hebt gelezen. Als wijnliefhebber mag een proeverij niet ontbreken, maar gelukkig heeft het Limburgse stadje ook nog enkele prima restaurants en cafés. Restaurant Drie Cronen (www.driecronen.nl) is gevestigd in een monumentaal wit pand uit 1638. Hier krijg je zoveel mogelijk streek- en seizoensproducten geserveerd door een chef-kok die een achtergrond heeft als ambachtelijk slager.

Voor een kop koffie met Limburgse vlaai en streekbieren kun je terecht in Grand Café ‘t Stift (www.grandcafehetstift.nl). Aan de voet van de Abdijkerk ligt Brasserie De Wijngaard (www.brasseriedewijngaard.nl), dat ideaal is voor mensen kijken. Er is een groot terras aan de voorkant, maar ook een achterterras waar je je kunt terugtrekken in de luwte.

Reizen naar Thorn

Thorn ligt ongeveer halverwege de provincie Limburg, tussen de Belgische grens en Roermond. Vanaf Amsterdam is het ongeveer 2 uur rijden (170 kilometer) via de snelweg A2 richting Maastricht. Het stadje is makkelijk te bereiken via afslag 41 (Grathem). Er zijn enkele parkeerplaatsen. Een handig en groot parkeerterrein is aan Waterstraat 7 aan de zuidkant van het stadje. Hier vandaan loop je zo naar het centrum.

Kom je met het openbaar vervoer? Je kunt de trein nemen naar Weert en hier bus 73 pakken naar Thorn (26 minuten). Ook vanaf Roermond kun je bus 73 pakken. Bussen vertrekken één keer per uur. Voor de dienstregeling kun je kijken op de website van busmaatschappij Arriva: www.arriva.nl

Voor meer informatie over wat te doen in Thorn kun je contact opnemen met het VVV-kantoor. Adres: Wijngaard 14, 6017 AG Thorn. Website: www.hartvanlimburg.nl

Voor het laatst bijgewerkt op 4 mei 2023. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen in Thorn, het witte stadje in Limburg, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Wijngoed Thorn; Wikipedia; Booking.com.