Wat te doen rond het Lauwersmeer: 10 tips!

Wil je een wandeling maken over een voormalige zeebodem en de majestueuze zeearend zien overvliegen? Vier dan vakantie rond het Lauwersmeer, waar de zilte zeelucht zich vermengt met de zoete geur van bossen en moerassen. Dit is een prachtig natuurgebied op de grens van Groningen en Friesland waar je kunt genieten van stilte, pikdonkere nachten en een bont gezelschap van dieren en planten.

Ooit was dit de Lauwerszee, waar zoet en zout water in elkaar overstroomden. Sinds de bouw van een dam in 1969 bevindt de Waddenzee zich aan de andere kant en is dit het Lauwersmeer geworden. In de loop der jaren ontstond op de vroegere zeebodem een prachtig nieuw landschap met rietvelden, graslanden, meertjes, eilandjes en bossen dat inmiddels te boek staat als een van de belangrijkste vogelgebieden van West-Europa.

Het staat nu bekend als Nationaal Park Lauwersmeer, een paradijs waar voor natuurliefhebbers en watersporters van alles te zien en te doen is. In het park zijn verschillende wandel- en fietsroutes uitgezet waar je de kans krijgt om bijzondere vogels te spotten, van haviken tot zingende wielewalen.

Langs de oevers kom je Schotse hooglanders en konikspaarden tegen, die de struiken en bomen kort moeten houden. Op het Lauwersmeer kun je zeilen en surfen of wachten tot zonsondergang om je over te geven aan volledige duisternis. Kortom, voor stilzitten is geen tijd in deze aantrekkelijke wildernis. Hier vind je 10 tips wat te doen rond het Lauwersmeer!

Wandelen rond het Lauwersmeer

Wandelen is de beste manier om de prachtige natuur van Nationaal Park Lauwersmeer te ervaren. Wandel over de voormalige zeebodem langs velden met orchideeën, loop over houten vlonders door zompige moerasbossen en verbaas je over de exotische Schotse Hooglanders en konikspaarden die je in de weides tegenkomt.

In het natuurgebied zijn elf wandelingen uitgezet, die variëren in lengte tussen de 1½ en 10 kilometer. De wandelroutes zijn aangegeven met gekleurde paaltjes, maar het kan geen kwaad deze Wandelkaart voor het Lauwersmeer aan te schaffen die Falk heeft uitgegeven. Ook kun je informatie inwinnen bij het Activiteitencentrum Lauwersnest, het bezoekerscentrum van het nationale park.

Een leuke wandelroute in mei, juni en juli is het Orchideeënpad (3 kilometer), langs veldjes waar meer dan tien verschillende orchideeën in bloei staan. De Observatietorenroute (6½ kilometer) voert je naar een uitkijktoren met een schitterend uitzicht over het Lauwersmeer. Voor het spotten van konikspaarden, vossen en reeën kun je het beste de Konijnenroute (3,3 kilometer) nemen. Konijnen zie je er niet meer, die zijn door ziektes verdwenen. Een volledig overzicht van alle wandelroutes vind je hier: www.np-lauwersmeer.nl

Ga vogels spotten rond het Lauwersmeer

Vogelaars en amateur-vogelliefhebbers zullen zich helemaal thuis voelen rond het Lauwersmeer, want het natuurgebied is de thuisbasis van meer dan honderd verschillende soorten vogels. Door de combinatie van zoet en zout water strijken hier vele soorten vogels neer, van watervogels en weidevogels tot bosvogels en moerasvolgers. Het Lauwersmeer is onder meer het leefgebied van steltlopers, lepelaars, rietzangers, blauwe en bruine kiekendieven, haviken en buizerds.

Sinds 2009 hebben zich zelfs een paar zeearenden genesteld in het gebied, imposant grote roofvogels waarbij de vleugels een spanwijdte hebben van liefst 2 meter! De meeste vogels kun je spotten in de lente en de herfst, wanneer tienduizenden trekvogels een tussenlanding maken rond het Lauwersmeer om zich bij te voeden. In de winter verblijven er liefst 30.000 brandganzen. Rond het Lauwersmeer zijn verschillende vogelkijkhutten waar je de vogels heimelijk kunt bespieden.

Varen op het Lauwersmeer

Niet alleen de omgeving, maar ook het Lauwersmeer zélf kun je ontdekken. Het 2000 hectare grote meer biedt volop mogelijkheden om te varen, zeilen, surfen en kanoën. Je kunt zelf een boot of kano huren, maar ook zelf een relaxte rondvaart maken door het waterrijke gebied. Bewonder de Schotse hooglanders of konikspaarden die op graslanden langs de oever grazen of leg je boot voor anker tussen beschutte eilandjes om te picknicken.

Voor een langere vakantie op het water kun je via kanalen en rivieren zelfs doorvaren naar de Friese meren, de stad Groningen of zelfs helemaal naar Duitsland. Mocht je een eigen boot hebben, dan heb je in het Lauwersmeer de keuze uit vier jachthavens. Voor een verzorgde boottocht kun je terecht bij Rondvaartbedrijf Lauwersmeer (www.lauwersmeer.nl) en de Friese Rondvaart Ondernemers (www.rondvaartboten.nl). Je kunt het Lauwersmeer zelfs verkennen aan boord van de Staveren 5 (www.st5.nl), een oude houten vissersboot uit 1935,

Ontdek het Lauwersmeer in het donker

Ook in het donker is het Lauwersmeer een belevenis, met een sterrenhemel om van te dromen. Het Lauwersmeer is uitgeroepen tot Dark Sky Park, waardoor dit een van de donkerste plekken is van Nederland én de wereld. Straatlantaarns en andere ‘lichtvervuiling’ zijn er nauwelijks, waardoor je bij het vallen van de nacht de miljarden sterren van de Melkweg kunt bewonderen.

Je kunt de complete duisternis ervaren vanaf ‘hemelplatforms’, met hoofdsteunen om liggend naar de sterren te turen. Of maak een fietstocht over het donkerste fietspad van Nederland (zorg er wel voor dat je fietsverlichting werkt 🙂 ). Als het bewolkt is, heb je pech. Dan is het aardedonker en zie je geen hand voor ogen.

Rij met een tuktuk rond het Lauwersmeer

Tuktuks zie je vooral rijden in landen als India en Thailand, maar ook rond het Lauwersmeer kun je de blits maken met deze geinige driewieler. Bij Tuk Tuk Lauwersoog (www.tuktuklauwersoog.nl) kun je een mooie rood-witte Piaggio Ape Calessino huren en in je eigen tempo rond het Lauwersmeer tuffen. Ook kun je de provincie Groningen of Friesland in trekken, genieten van het weidse uitzicht met je haren in de wind. In een tuktuk passen maximaal 4 personen. De bestuurder moet minstens 21 jaar zijn en het rijbewijs B op zak hebben. Kleed je warm aan!

Bekijk de haven van Lauwersoog

Ten noorden van het Lauwersmeer ligt de haven van Lauwersoog, waar visserskotters af en aan varen en de geur van vers gevangen vis overal in de lucht hangt. Dit is de grootste garnalenhaven van Nederland met een enorm grote vissersvloot, ook met vissersschepen uit Urk en Denemarken. Na het lossen gaan de vissen en garnalen meteen naar de visafslag, om hun weg daarna te volgen naar vishandels en visrestaurants. Het is vanaf de vroege ochtend één en al bedrijvigheid in de haven, waar je een lange wandeling kunt maken langs de kotters en boomkorren. Uiteraard kun je er ook vis of zeevruchten scoren, want rond de haven zelf zijn alleen al vier visrestaurants te vinden.

Ga op safari rond het Lauwersmeer

Het Lauwersmeer is natuurlijk geen Afrika, maar toch kun je er met een landrover een heuse safari maken. Onder begeleiding van een boswachter of een ervaren gids uit de buurt ervaar je de echte Hollandse wildernis op de vroegere bodem van de zee. Je hobbelt over paden en velden die normaal gesproken verboden zijn voor auto’s en je krijgt uitleg over de bijzondere flora en fauna die het gebied rijk is. Een verrekijker is een must om mee te nemen! Een landrover heeft plek voor 6 tot 8 personen en een safari duurt zo’n 2 uur. Website: www.lauwersoog.nl

Neem de kinderen mee naar de speeltuin

Als je wat wilt doen met kinderen, kun je ze meenemen naar twee avontuurlijke speeltuinen rond het Lauwersmeer. Naast het Activiteitencentrum Lauwersnest is een speelbos waar ze met verzamelde materialen uit de natuur hun eigen hut of nest kunnen bouwen. Of voel je even als Tarzan en klim in een boom of rooster je broodje of marshmallows boven een vuurtje in een overdekte vuurplaats. Tegenover restaurant Het Booze Wijf kunnen kinderen ravotten in de waterspeeltuin. Met een baggertoestel en andere speelattributen kunnen de kids spelen en kliederen met water en ontdekken hoe ‘watersystemen’ werken.

Maak een uitstapje naar Schiermonnikoog

Vanaf de haven van Lauwersoog kun je Schiermonnikoog in de verte zien liggen, dus hoe aanlokkelijk is het om dit eiland ook te bezoeken? Met de boot ben je in drie kwartier op dit verst gelegen bewoonde Waddeneiland, een eldorado voor natuurliefhebbers en levensgenieters. Aan de noordkust vind je hier een strand van 18 kilometer lang, dat op sommige plekken tot het breedste van Europa wordt gerekend.

Huur een fiets en maak een tocht door Nationaal Park Schiermonnikoog, een schitterend natuurgebied met wadplaten, duinen, bossen en geurige bloemen. Bekijk de witte en rode vuurtoren en bewonder bijzondere strandvondsten in het Schelpenmuseum. Je kunt een veerboot nemen van Wagenborg Passagiersdiensten (www.wpd.nl), direct naast de haven van Lauwersoog. Je mag je auto niet meenemen naar het eiland, maar bij de ferryterminal zijn grote parkeerplaatsen.

Ga wadlopen vanaf Lauwersoog

Wil je écht wat actiefs doen tijdens je vakantie rond het Lauwersmeer? Trek hoge dichte schoenen aan en trotseer de modder en watergeulen voor een wadlooptocht in de Waddenzee, iets wat je zal bijblijven als een onvergetelijke ervaring. Onder begeleiding van een gids kun je een tocht maken over zandplaten voor de kust die bij laag water droog komen te staan. Je hebt een oneindig uitzicht richting de horizon, je loopt op een slikveld tussen krabbetjes, mossels en kokkels en met een beetje geluk zie je op zandbanken zeehonden relaxen.

Echte die hards kunnen vanaf het vasteland helemaal naar Schiermonnikoog lopen, een zware tocht van 5 uur. In Lauwersoog zijn enkele wadloopcentra, waarbij je per boot naar een zandplaat wordt vervoerd. Kijk bijvoorbeeld bij Tour de Wadden (www.tourdewadden.nl) voor meer informatie. Je kunt je trouwens ook van je duurzame kant laten zien en het wad op lopen om afval op te ruimen. Check de website van Doe eens Wad: www.doeeenswad.nl

Wat te doen rond het Lauwersmeer: praktische tips

Overnachten rond het Lauwersmeer

Rond het Lauwersmeer zijn genoeg mogelijkheden om te overnachten. Een leuke plek is Landal Natuurdorp Suyderoogh, dat zich in het oosten van het natuurgebied bevindt. Je kunt hier terecht in 220 vrijstaande bungalows, verspreid over een waterrijk gebied met sloten en meertjes. Ook is er bij het vakantiepark een overdekt zwembad en een restaurant met bowlingbaan. Dit is trouwens ook een van de beste plekken om de beroemde duisternis van het Lauwersmeer te ervaren, als je in het donker je vakantiehuis zoekt. Een ontspannen vakantie is hier gegarandeerd. ► Boek hier een verblijf in Landal Natuurdorp Suyderoogh

Wil je weten hoe het is om in een Oudfriese of moderne terpwoning te vertoeven? Dan kun je terecht in Landal Vakantiepark Esonstad aan de westkant van het Lauwersmeer (in de provincie Friesland). Een deel van de vakantiewoningen heeft een terras aan het water, ideaal als je over een eigen boot beschikt. Kampeerders kunnen terecht op een camping. Er is verder een overdekt zwembad, een brasserie en een overdekt speelparadijs voor kinderen. ► Boek hier een verblijf in Landal Vakantiepark Esonstad

Ook in Lauwersoog zijn mogelijkheden om te overnachten, met een camping, vakantiebungalows en chalets. Voor een hotel of een appartement moet je in het Friese dorp Anjum zijn, een paar kilometer van het Lauwersmeer. ► Reserveer online een hotel in Anjum

Eten en drinken rond het Lauwersmeer

Na een hele dag op of rond het Lauwersmeer wil je natuurlijk wat doen om te relaxen. Gelukkig zijn er rond het meer aangename plekken om je blozende hoofd te verwennen met een drankje of een maaltijd. Direct aan het Lauwersmeer vind je Restaurant Het Booze Wijf (www.boozewijf.nl), met prima vlees- en visgerechten. Vanaf het grote terras heb je uitzicht op de museumhaven met tjalken en skûtsjes.

Goed eten en drinken kun je ook op de pier van de vissershaven, met uitzicht op de Waddenzee en Schiermonnikoog in de verte. Helemaal aan het uiteinde vind je Waddenpaviljoen De Noorman (www.lauwersoog.nl), waar met de nautische inrichting het zeevaardersgevoel wordt opgewekt. Denk aan modelschepen, visnetten en een boot hangend aan het plafond. De meeste verse vis krijg je misschien wel bij ‘t Ailand (www.ailand.nl). Hier kun je genieten wat lokale vissers die dag uit zee hebben gehaald.

Reizen naar het Lauwersmeer

Het Lauwersmeer ligt aan de noordelijke kust van de Waddenzee, op de grens van de provincies Friesland en Groningen. Een auto is het makkelijkst om naar het Lauwersmeer te reizen. Vanaf Amsterdam is het ruim 2 uur rijden (190 kilometer), via de Afsluitdijk (A7) of via de provincie Flevoland (A6). De rijtijd vanaf Utrecht is ongeveer 2½ uur. Vanaf Leeuwarden en Groningen is het drie kwartier rijden. Rond het Lauwersmeer zijn talloze parkeerplaatsen waar je gratis kunt parkeren.

Met het openbaar vervoer kun je er ook komen, maar dat is wat ingewikkelder. Je kunt de trein nemen naar Groningen of Leeuwarden en verder reizen met de bus. De busrit met Qbuzz (www.qbuzz.nl) van Groningen naar Lauwersoog duurt 50 minuten. Je kunt eventueel een stoptrein nemen van Winsum naar Groningen en daar de bus nemen naar Lauwersoog (25 minuten). De busrit van Leeuwarden naar Lauwersoog duurt ruim 1 uur, met vervoersmaatschappij Arriva (www.arriva.nl).

Meer informatie over wat te doen rond het Lauwersmeer vind je op de officiële website van Nationaal Park Lauwersmeer: www.np-lauwersmeer.nl

Voor het laatst bijgewerkt op 11 december 2020. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen rond het Lauwersmeer, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Wereldreizigersclub; Wouter Jansen/Shutterstock.com; HillebrandBreuker/Shutterstock.com; Marcel Kerkhof/Shutterstock.com; corlaffra/Shutterstock.com; Pixabay.