Bezienswaardigheden in Graz top-10

Graz is de provinciehoofdstad van Stiermarken en de één-na-grootste stad van Oostenrijk, maar het voelt hier niet echt aan als een wereldse metropool. Het is vooral een levendige studentenstad (met 45.000 studenten), maar wel een die doordrenkt is van geschiedenis. Eeuwenlang was Graz een machtsbasis van de Habsburgers, en uit die tijd dateren een paar prachtige pareltjes.

Je kunt er wandelen langs paleizen, kerken en een heus mausoleum die herinneren aan de adellijke aanwezigheid in de stad. Bezoek er de grootste historische wapenkamer ter wereld en beklim de Schlossberg in het hart van Graz, waar je een uitzicht hebt op de vele rode daken in een bonte mix van architectuurstijlen. Aan de rand van Graz kun je een bezoek brengen aan Slot Eggenberg, dat je streelt met zijn barokke schoonheid.

Zowel de stad als het slot zijn uitgeroepen tot Unesco-erfgoed, maar Graz heeft ook een paar bijzondere trekpleisters uit de 21e eeuw. Trek zeker wat tijd uit voor het drijvende Murinsel en de ‘vriendelijke alien’ – dat eruitziet als een buitenaards ruimteschip.

Vanuit Graz kun je ook wandelingen maken in de omliggende bergen of een uitstapje maken naar het Arnold Schwarzenegger Museum in het nabijgelegen dorp Thal. Wil je weten wat je allemaal kunt doen in deze stad? Hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Graz!

Hauptplatz

Het Hauptplatz – oftewel het Hoofdplein – is al eeuwenlang het stralende middelpunt van Graz. Sinds de 12e eeuw is dit het belangrijkste plein in de oude binnenstad en dé plek waar mensen elkaar ontmoeten. In de middeleeuwen vond hier de markt plaats en nog altijd staan er een paar kraampjes waar je terecht kunt voor een smoothie of een warme Käsekrainer, een Oostenrijkse worst met mosterd en mierikswortel.

Het plein is omringd door prachtig versierde herenhuizen en stadspaleizen in allerlei architectuurstijlen, van gotisch en barok tot biedermeier. Blikvanger aan de zuidkant is het prachtige stadhuis (Rathaus), dat gebouwd werd in 1550. Aan het begin en het einde van de 19e eeuw werd het nog twee keer herbouwd. De 19e-eeuwse inrichting met de gewelde plafonds, kroonluchters en houten lambrisering is goed bewaard gebleven, maar je zal moeten trouwen om dit met eigen ogen te kunnen zien.

Een bijzonder pand is ook Palais Stürgkh op Hauptplatz 16 uit 1521, dat in handen was van een rijke koopmansfamilie. Een van de bezienswaardigheden midden op het plein staat de monumentale fontein voor aartshertog Jan (Erzherzog-Johann-Brunnen) uit 1878. Hij was een prominent lid van het Habsburgse Huis die zich inzette voor de modernisering van Graz en Stiermarken.

In het midden van de fontein staat een beeld van de man, omringd door vier vrouwen die de rivieren symboliseren die ooit door de Oostenrijkse deelstaat stroomden. Mocht je rond Kerstmis in Graz zijn, neem dan een kijkje op de kerstmarkt op het Hauptplatz. Op het plein is een tramhalte en alle belangrijke straten van Graz komen hier op uit.

Boek hier een privérondleiding langs de hoogtepunten van Graz

Kathedraal van Graz

Een paar straten vanaf het Hauptplatz staat de Kathedraal van Graz (Grazer Dom), de belangrijkste kerk van de stad. De gotische kerk is gebouwd in de 15e eeuw toen keizer Frederik II over de stad regeerde. Eind 17e en begin 18e eeuw is de kerk flink gerenoveerd en kreeg het gebedshuis zijn barokke uiterlijk.

De buitenkant ziet er nogal sober en ingetogen uit, maar eenmaal binnen staat je een weelderig interieur te wachten. Bewonder het sierlijke hoogaltaar, de hoge gewelfde plafonds, de schilderijen en het orgel met 5354 pijpen.

Overigens waren ooit de buitenmuren versierd met fresco’s, maar daarvan is er slechts één bewaard gebleven. Dat betreft het beroemde Gottesplagenbild (‘Gods plagen’), dat de verschrikkingen uitbeeldt waar Graz in het rampjaar 1480 mee te maken kreeg. De stad werd getroffen door de pest, een sprinkhanenplaag en een invasie van de Turken. Adres: Bürgergasse 1, 8010 Graz, Oostenrijk. Website: www.graz-seckau.at

Mausoleum van Graz

Naast de Dom vind je het monumentale mausoleum dat de Habsburgse keizer Franz Ferdinand II (1578-1637) voor zichzelf en zijn familie liet bouwen. Het is een van de mooiste gebouwen van Graz en een belangrijk voorbeeld van Oostenrijks maniërisme, een bouwstijl waarbij de renaissance in de barok overgaat. De graftombe is gebouwd door Italiaanse architecten die daarmee een Florentijns tintje gaven aan de stad.

Het was de eerste keer buiten Italië dat boven een grafkapel een ovale koepel werd gebouwd. Die turquoise koepel van het mausoleum steekt prachtig af tegen de blauwe lucht. Ferdinand gaf in 1614 opdracht tot de bouw, maar werd in 1619 tot keizer gekroond en verruilde Graz voor Wenen. De bouw van het mausoleum kwam daardoor stil te liggen, waardoor Ferdinand bij zijn dood in 1637 in een half afgewerkt tochtig graf te ruste werd gelegd.

Zijn kleinzoon Leopold I gaf jaren later de opdracht de bouw te voltooien en het interieur te verfraaien. In de crypte van de graftombe liggen naast keizer Ferdinand ook zijn vrouw en zijn zoon. Het mausoleum van Graz is van mei tot en met december elke dag te bezoeken, en van januari tot en met april alleen op dinsdag en vrijdag. Adres: Burggasse 3, 8010 Graz, Oostenrijk. Website: www.domgraz.at

Schlossberg

De Schlossberg is een groene heuvel in het centrum van Graz waarop meer dan duizend jaar geleden door de Slaven een klein kasteel werd gebouwd. Zij noemden het Gradec, dat later in Graz veranderde. In de 16e eeuw werd het versterkt met een robuust fort, dat zelfs Napoleon niet kon verslaan.

Ook verrees er in die tijd een klokkentoren op de heuvel (de Glockenturm), met binnenin de Liesl, de zwaarste klok van Graz. De Schlossberg is tegenwoordig een openbaar park met onder meer een restaurant, een skybar en een biertuin (www.schlossberggraz.at).

Je kunt de top bereiken met een glazen lift in de heuvel, een steile kabelbaan (Schlossbergbahn) of via verscheidene paden en trappen met in totaal 660 treden. Bovenop heb je een adembenemend uitzicht op de historische oude stad. Adres: Am Schlossberg, 8010 Graz, Oostenrijk.

Boek hier een tour of privérondleiding naar de Schlossberg

Slot Eggenberg

Aan de westelijke rand van Graz ligt Slot Eggenberg, het mooiste barokke paleis van Stiermarken. Het paleis werd in 1625 gebouwd voor de rijke adellijke Eggenberg-familie, die destijds de meeste macht en rijkdom had in de regio. De architect kreeg een bijzondere opdracht mee: de inrichting van het kasteel moest een weerspiegeling zijn van de kosmos.

Het slot kreeg daarom vier hoektorens (voor de vier seizoenen), 365 ramen (voor het aantal dagen in een jaar) en 24 staatsievertrekken met 52 deuren en 60 ramen (voor de uren in een dag, het aantal weken in een jaar en het aantal minuten in een uur). Qua decoratie werd alles uit de kast getrokken, want het paleis kreeg liefst 500 plafondschilderingen! Hoogtepunt is de verbluffende Planetenzaal (Planetensaal) met schilderingen van de zeven planeten op het gewelfde plafond.

Van begin april tot eind november kun je een rondleiding volgen in Slot Eggenberg door de weelderig ingerichte zalen met kunst en rococomeubels. In de winter zijn de staatsievertrekken gesloten omdat er geen elektriciteit en verwarming is.

De romantische tuinen rondom het kasteel zijn wel het hele jaar door toegankelijk. Onderdeel van het kasteelcomplex zijn nog drie musea: de Alte Galerie met schilderijen, het Archeologisch Museum en het Muntenkabinet. Ook deze zijn in de winter gesloten. Slot Eggenberg is een van de bezienswaardigheden in Graz met een notering als Werelderfgoed van Unesco, net als de oude binnenstad. Adres: Eggenberger Allee 90, 8020 Graz, Oostenrijk. Website: www.museum-joanneum.at

Murinsel

Tot de meest futuristische bezienswaardigheden van Graz behoort het Murinsel, een kunstmatig drijvend eiland in het midden van de Mur-rivier. Het kunstzinnige eiland werd in 2003 ontworpen door de New Yorkse kunstenaar Vito Acconci omdat Graz dat jaar de show stal als Culturele Hoofdstad van Europa.

De extravagante constructie symboliseerde het overbruggen van een culturele kloof, omdat Graz door de Mur-rivier in tweeën wordt gedeeld. Twee bruggen verbinden het Murinsel met beide oevers, zodat je makkelijk de rivier kunt oversteken. Er is een café waar je een kop koffie of een cocktail kunt drinken in het midden van de kolkende rivier.

De koepel van glas en staal is echter ook een creatieve hotspot waar allerlei evenementen worden gehouden. Dat varieert van sfeervolle concerten tot films op zwoele zomeravonden, dus check het programma als je in Graz bent. ‘s Avonds wordt de koepel mooi verlicht en ziet het eruit als een ruimteschip. Adres: Lendkai 19, 8020 Graz, Oostenrijk. Website: www.murinselgraz.at

Kunsthaus Graz

Tussen de rode daken van Graz doemt opeens een merkwaardig biomorf gebouw op, waar in je fantasie zomaar wat buitenaardse wezens uitgestapt kunnen zijn. Dit is echter geen grote zeekomkommer of reusachtige blaas, maar de thuisbasis van Kunsthaus Graz.

Deze blob met de bijnaam Friendly Alien is ontworpen door twee Britse architecten toen Graz in 2003 Culturele Hoofdstad van Europa was. Het is verbonden met het ‘IJzeren Huis’, een warenhuis uit 1846 dat destijds bekendstond als een van de eerste gietijzeren gebouwen van Europa.

In deze mysterieuze blauwe bubbel zijn tentoonstellingen te zien van mediakunst, internetkunst, film, fotografie, design én architectuur. Er zijn ongeveer vier exposities per jaar, waarbij de moderne kunst te zien is in grote strakke ruimtes waar een beetje daglicht naar binnen komt. De oostgevel, die bedekt is met 930 fluorescerende ringlampen, wordt gebruikt voor lichtprojecties. Adres: Lendkai 1, 8020 Graz, Oostenrijk. Website: www.museum-joanneum.at

Landhaus Graz

Even denk je in het noorden van Italië te zijn, zodra je geconfronteerd wordt met de prachtige architectuur van het Landhaus. De binnenplaats is omlijst met driedubbele arcaden en luchtige loggia’s, waardoor je het gevoel hebt een Venetiaans palazzo te betreden. Je begrijpt meteen waarom het Landhaus tot de mooiste renaissance gebouwen van Midden-Europa wordt gerekend.

Het Landhaus is in 1557 gebouwd door een Italiaanse architect als regionaal machtscentrum en nog steeds zetelt hier het provinciaal bestuur van Stiermarken. Ze vergaderen er in een weelderige zaal met massieve tegelkachels en een fraai gestuukt plafond met wapenschilden. De binnenplaats is regelmatig het toneel van feesten, concerten en filmvertoningen. En in december staat hier de Eiskrippe: een kerststal gemaakt van 35 ton ijs. Adres: Herrengasse 20a, 8010 Graz, Oostenrijk.

Landeszeughaus

Een deel van het Landhaus biedt onderdak aan het Landeszeughaus, een museum met de grootste collectie historische wapens ter wereld. Verdeeld over vier verdiepingen vind je hier maar liefst 32.000 antieke wapens en militair materieel, van de late 15e eeuw tot de vroege 19e eeuw. De verzameling loopt uiteen van helmen en harnassen tot handvuurwapens, zwaarden en sabels.

Tot de topstukken behoren de compleet bewaard gebleven paardenharnassen uit het begin van de 16e eeuw. De plek van het museum is niet toevallig gekozen, want ooit was dit ‘s werelds grootste wapenkamer. Het leger van Stiermarken sloeg hier zijn wapenvoorraad op door voortdurende aanvallen van de Ottomanen. Adres: Herrengasse 16, 8010 Graz, Oostenrijk. Website: www.museum-joanneum.at

Basilika Mariatrost

Basilika Mariatrost is een beroemde barokke bedevaartskerk in Graz die elk jaar duizenden pelgrims aantrekt. De kerk is tussen 1714 en 1724 gebouwd op de 470 meter hoge Purberg-heuvel in het noordoosten van de stad toen aan een Mariabeeldje wonderen werden toegeschreven.

In de 17e eeuw bad ene Johann Maximilian von Wilfersdorf tot het gotische Mariabeeldje uit 1465 toen zijn dochter ernstig ziek was. Op wonderbaarlijke wijze wist ze te genezen. De ‘troostende Maria’ heeft nu een centrale plek in de basiliek, die rijkelijk is versierd met marmeren zuilen en fresco’s die het leven van Maria en Bijbelse taferelen uitbeelden.

Ook de buitenkant is indrukwekkend, met de twee 61 meter hoge torens en de koepel. Je bereikt de entree door een klim van 216 treden over de zogeheten Angelus-trap. Voor spiritueel aangelegde vakantiegangers is dit een een soort mini-pelgrimstocht, maar je geniet er ook van een prachtig uitzicht. Adres: Kirchplatz 8, 8044 Graz, Oostenrijk. Website: mariatrost.graz-seckau.at

Voor het laatst bijgewerkt op 28 juli 2025. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de beste bezienswaardigheden in Graz, Oostenrijk, kun je het laten weten via het contactformulier. Foto’s © Shutterstock.com; Flickr.com/barnyz.