Astronomische klok van Praag

Je weet al hoe laat het is als je de vele toeristen ziet op het Oude Stadsplein van Praag: de astronomische klok slaat zijn slag! Elk uur verzamelt een meute zich voor de toren van het oude stadhuis om de processie van de twaalf apostelen te bekijken. Twee luikjes gaan open en Jezus marcheert voor zijn discipelen uit, terwijl aan de zijkant het skelet van de dood een zandloper omkeert en een belletje luidt. De voorstelling eindigt met het kraaien van een gouden haan en het luiden van de enorme bel bovenaan de toren.

Het is een parade die zo’n 45 seconden duurt, maar niettemin altijd veel mensen op de been brengt. De astronomische klok (Pražský Orloj) is al sinds jaar en dag een van de populairste bezienswaardigheden van Praag. Niet alleen vanwege de processie bewegende figuren, maar ook door het technische vernuft en de legendes rond het middeleeuwse instrument.

Bijzonder is de Orloj (zoals de Tsjechen zeggen) in ieder geval, want het is een van de oudste nog werkende astronomische klokken ter wereld. De klok werd al gemaakt in 1410, dus al meer dan zes eeuwen maken de wijzers hun rondes. De klok is voortdurend onderhouden en gerepareerd. Volgens de overlevering krijgt Praag namelijk met een vloek te maken als de klok in verval raakt.

Geschiedenis van de astronomische klok

Al kort na de ingebruikname werd de klok gezien als een middeleeuws wonder. Het meest indrukwekkend is de prachtig versierde astronomische wijzerplaat die liefst vier tijden aangeeft: de oude Tsjechische tijd, de Babylonische tijd, de Midden-Europese tijd en de Siderische tijd. Als je wil weten hoe laat het is, moet je naar de goudkleurige Romeinse cijfers kijken. Ook kun je er de stand van de zon, de maan en de planeten aan aflezen.

Eeuwenlang werd gedacht dat de astronomische klok gemaakt is door Jan Růže (ook wel Hanuš genoemd), in de 15e eeuw een beroemde klokkenmaker in Praag. Volgens een bekende legende werd Hanuš verblind door Praagse raadsleden toen ze ontdekten dat hij dezelfde klok voor een andere stad aan het maken was. Ze wilden het meesterwerk liever voor zichzelf houden. Woedend door deze daad beklom de blinde klokkenmaker de toren en saboteerde het mechanisme om het te laten stoppen. De klok bleef toen meer dan 50 jaar stil, voordat die in 1552 weer werd gerepareerd.

Waarschijnlijk is het een broodje aap-verhaal en lijkt Hanuš niet de oorspronkelijke vakman te zijn. Historici wijzen op ene Mikuláš uit Kadaň als de maker. De huidige beschilderde wijzerplaten dateren overigens uit 1866. Het origineel bevindt zich in het stadsmuseum van Praag.

Bezoeken van de astronomische klok van Praag

De astronomische klok van Praag bevindt zich op het Oude Stadsplein (Staroměstské náměstí) in de hoofdstad van Tsjechië. De klok is bevestigd aan de zuidkant van de toren van het oude stadhuis. Je kunt het wonder bekijken vanaf het plein, maar ook een kaartje kopen voor het oude stadhuis. Dan kun je de astronomische klok zien vanuit de kapel van de toren. De klok slaat elk heel uur, van 09.00 tot 23.00 uur.

Om geen tijd te verspillen, kun je ook een skip-the-line ticket kopen voor de astronomische klok. Met dit kaartje loop je zo naar binnen bij de gotische klokkentoren en kun je het binnenwerk bewonderen. Je krijgt dan ook een uitleg over dit middeleeuwse technische hoogstandje. ► Boek hier alvast je tickets voor de astronomische klok van Praag

Het dichtstbijzijnde metrostation is Staroměstská (lijn A). Ook met de tram kun je uitstappen bij halte Staroměstská (lijnen 17 en 18). Als je langer van de astronomische klok wilt genieten, kun je verblijven in Grand Hotel Praha. Dit historische 4-sterrenhotel is het enige hotel van Praag dat uitkijkt over de klok. Vraag wel een kamer aan de voorkant. Adres: Staroměstské náměstí 1/3, 110 00 Praha 1, Tsjechië.

Voor het laatst bijgewerkt op 19 april 2021. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over de astronomische klok van Praag, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © Pixabay.