Bezienswaardigheden in Irak top-10

Niet veel mensen reizen naar Irak, een land waarbij je denkt aan bloederige aanslagen, conflicten en rokerige slagvelden. De veiligheid laat op veel plekken nog te wensen over, al komen er mondjesmaat meer toeristen naar dit mysterieuze land in het Midden-Oosten. Vooral het noordelijke Koerdische deel van Irak is relatief stabiel. Zelf moet je een afweging maken of het veilig genoeg is, maar voor de bezienswaardigheden hoef je het in ieder geval niet te laten.

Irak, het land tussen de Tigris en de Eufraat-rivieren, staat bekend als ‘de geboorteplaats van de beschaving’. Talloze dynastieën en volkeren hebben hun sporen achtergelaten in het oude Mesopotamië. Her en der kom je langs de overblijfselen van eeuwenoude tempels, piramides, paleizen en vestingen. Er gaat ongetwijfeld een belletje rinkelen bij de hangende tuinen van Babylon en de mythische toren van Babel, die beide ooit in Irak waren te vinden.

Daar vind je nu bijna niets meer van terug, maar het bewonderen van de spaarzame resten is al fascinerend genoeg. Ook uit de ‘moderne’ tijd is van alles te zien. Irak heeft enkele van de oudste moskeeën ter wereld, maar ook wrange monumenten die herinneren aan het sadistische regime van dictator Saddam Hoessein. Je kunt uitgaan in bruisende steden, musea bezoeken en dwalen langs grachtjes met 17e-eeuwse koopmanshuizen. Ooit was Irak een hippiebestemming en geliefd bij westerse toeristen. Na jaren van instabiliteit verdient het land het om weer ontdekt te worden. Voor als de tijd rijp is: hier vind je de 10 beste bezienswaardigheden in Irak!

Bagdad

De Iraakse hoofdstad Bagdad is een van de gevaarlijkste steden ter wereld. De stad met bijna 8 miljoen inwoners is regelmatig het toneel van aanslagen en aanvallen van gewelddadige groeperingen. Door de moeilijke politieke situatie en conflicten tussen militante sektarische groepen vinden bijna dagelijks zelfmoordaanslagen plaats in Bagdad. Geen stad dus om direct op je lijstje te zetten, al heeft Bagdad enkele van de mooiste bezienswaardigheden van Irak.

Als je de moed hebt om Bagdad te bezoeken, kun je een kijkje nemen bij het Abbasid Paleis. Dit paleis kijkt uit over de Tigris-rivier en is een van de mooist bewaarde overblijfselen uit de 13e eeuw, toen Bagdad een centrum was voor handel en wetenschap. Bewonder de Umm al-Qura-moskee van wit kalksteen en blauwe mozaïeken, gebouwd in de jaren negentig om de overwinning van Irak in de Golfoorlog te vieren. De moskee bezit ook een bizarre relikwie: een 600 pagina’s tellende Koran die geschreven is met bloed van de vroegere Iraakse dictator Saddam Hoessein.

Het Iraq Museum (www.theiraqmuseum.com) geeft een dieper inkijkje in de rijke en turbulente geschiedenis van het land. Een van de meest gefotografeerde bezienswaardigheden van Bagdad is de Victory Arch, met twee gekruisigde zwaarden. De overwinningsboog is een beladen monument. Saddam Hoessein bedacht de triomfboog in 1989 om de oorlog tussen Irak en Iran te herdenken. Velen zagen het als een symbool van de grootheidswaanzin van de dictator en wilden het monument weg hebben. Toch heeft de regering het gerestaureerd om zwarte bladzijden uit de geschiedenis niet uit te wissen.

Grote Moskee van Samarra

Samarra is een prachtige oude stad aan de oevers van de Tigris-rivier, 130 kilometer ten noorden van Bagdad. Van de 8e tot de 13e eeuw was het de machtige islamitische hoofdstad van het Abbasidische Rijk, dat zich uitstrekte van Tunesië tot Centraal Azië. Uit die periode is een van de bekendste bezienswaardigheden van Irak overgebleven: de Grote Moskee van Samarra. De moskee werd gebouwd in het jaar 852 en had een oppervlakte van liefst 38.000 vierkante meter. Zo’n vier eeuwen lang was het de grootste moskee ter wereld, tot een invasie van de Mongolen in 1278.

Nu resteren nog de buitenmuren en de imposante 52 meter hoge minaret. De bakstenen minaret heeft een opvallende spiraalvorm en domineert nog altijd de skyline van Samarra. Het is mogelijk om via een spiraalvormige trap naar boven te lopen en te genieten van het uitzicht. Dat deden ook de Amerikanen, die de minaret gebruikten als observatiepost. Tijdens een aanval van Iraakse opstandelingen in april 2005 werd de minaret gedeeltelijk verwoest. De archeologische stad Samarra staat sinds 2007 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Ziggoerat van Ur

Voor eeuwenoude piramides kun je niet alleen terecht in Egypte, want ook in Irak en Iran zijn er een paar te vinden. De best bewaarde is te vinden in de woestijnstad Ur in het zuiden van Irak. De Ziggoerat van Ur werd al gebouwd in de 21e eeuw voor Christus, dus het is een opmerkelijk staaltje bouwkust voor die tijd. In de 6e eeuw voor Christus werd de tempel gerestaureerd door een koning van het oude Mesopotamië, het vroegere Irak.

Waarschijnlijk diende de tempeltoren vooral voor spirituele doeleinden en de verering van goden. Net als een Egyptische piramide heeft een ziggoerat vier kanten, alleen is de structuur rechthoekig. Voor de bouw werd gebruik gemaakt van gebakken modderstenen. Een trap leidt naar het terras op 30 meter hoogte. De eerste opgravingen vonden plaats aan het einde van de 19e eeuw. De ziggoerat ziet er tegenwoordig bijzonder intact uit, maar dat komt door een reconstructie door Saddam Hoessein in de jaren tachtig.

Erbil

Erbil is de hoofdstad van de Iraakse regio Koerdistan, 4 uur rijden ten noorden van Bagdad. Het is een grote en levendige metropool in een relatief veilig gebied, met moderne winkelcentra, cafés en restaurants en een bruisend nachtleven. Erbil is echter ook een van de oudste continu bewoonde steden ter wereld, met een geschiedenis die teruggaat tot 6000 voor Christus.

Op een 415 meter hoge heuvel in het hart ligt de eeuwenoude Citadel van Erbil, een van de beroemdste bezienswaardigheden van de stad. Het bouwwerk zou al 7000 jaar oud zijn. Unesco plaatste de vesting in 2014 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Binnen de dikke muren vind je een moskee, souvenirwinkels, paleisachtige huizen en enkele musea. Een bezoek waard is het Kurdish Textile Museum. Vanaf de citadel heb je een prachtig uitzicht op het centrale plein van Erbil. Souvenirs scoor je in de Qaysari Bazaar, een van de oudste overdekte markten ter wereld. Het drinken van Koerdische thee is een favoriet ritueel in de bazaar. Website: www.visiterbil.com

Babylon

Babylon is een van de bekendste en meest mysterieuze steden uit de antieke wereld. De stad is gesticht rond 2300 voor Christus aan de oevers van de Eufraat-rivier en wordt gezien als ‘de bakermat’ van onze beschaving. Babylon was het centrum van kunst, wetenschap en literatuur en de thuisbasis van epische veldslagen. Het was de hoofdstad van tien verschillende Mesopotamische dynastieën en het politieke en religieuze centrum van de regio. De gloriedagen werden bereikt tijdens het koninkrijk Babylonië in de 6e eeuw voor Christus.

Toen moest het een weelderige plek zijn geweest met paleizen, tempels, versterkte muren en de beroemde Hangende Tuinen van Babylon. Naar verluidt had het ooit muren van 20 meter hoog met hangende planten en terrassen met meerdere verdiepingen. De tuinen worden nu herinnerd als een van de zeven wereldwonderen, want veel is er niet overgebleven van deze legendarische stad. Babylon is nu vooral een archeologische vindplaats met de Isjtarpoort als beroemdste bezienswaardigheid. De blauwe poort is versierd met stieren en draken en een replica van een stadspoort uit 575 voor Christus. Babylon ligt 84 kilometer ten zuiden van Bagdad.

Karbala

De stad Karbala is de heiligste plek voor sjiitische moslims uit Irak en de rest van de wereld. Elk jaar gaan 45 miljoen moslims op bedevaart naar de Imam Hoesseinmoskee in het centrum van de stad. Dit is de laatste rustplaats van imam Hoessein, die tijdens de slag om Karbala in de 7e eeuw werd onthoofd. Sjiieten geloven dat hij een kleinzoon is van de profeet Mohammed.

De moskee dateert al uit de 7e eeuw, maar werd later uitgebreid en verfraaid. Opvallend zijn de twee minaretten en de koepel, die volledig met bladgoud is bekleed. Zowel binnen als buiten is de moskee schitterend versierd met geglazuurde tegels in verschillende kleuren. Voor het bezoeken van het heiligdom moet je conservatief zijn gekleed. Website: www.imamhussain.org

Suleimaniya

Suleimaniya – dat ook wel Suli of Slemani wordt genoemd – is een van de meest ontspannen en gastvrije steden in Iraaks Koerdistan. De stad ligt tussen twee bergketens en is relatief welvarend, met wolkenkrabbers, winkelcentra, supermarkten, hotels, theaters, restaurants en parken. Door de aanwezigheid van enkele universiteiten zie je er veel jonge mensen. Met de vele musea en florerende culturele scene staat Suleimaniya ook bekend als de hoofdstad van de Koerdische cultuur.

Een van de bekendste bezienswaardigheden is de Amna Suraka-gevangenis, dat herinnert aan het wrede regime van Saddam Hoessein. Op deze plek heeft de Iraakse geheime dienst van 1986 tot 1991 Koerdische rebellen en activisten opgesloten en gemarteld. Het paste bij het voornemen van de dictator om het hele Koerdische volk uit te roeien. Tijdens een Koerdische opstand in 1991 werd de gevangenis veroverd en omgevormd tot museum en centrum om oorlogsmisdaden te herdenken. Vroeger stond het ook bekend als de ‘Rode Gevangenis’ door de rode gevel.

Basra

Basra ligt in het zuiden van Irak aan de Sjatt al-Arab-rivier, niet ver van de Perzische Golf. Door de haven en de nabijgelegen olieraffinaderijen is Basra de economische hoofdstad van het land. Tegenwoordig is het moeilijk voor te stellen, maar vroeger stond Basra bekend als het ‘Venetië van het Oosten’. In de oude binnenstad zijn enkele grachtjes met traditionele huizen uit de 16e en 17e eeuw, versierd met prachtig houtsnijwerk en traliewerken. Joden, christenen en moslims woonden er broederlijk zij aan zij. Helaas zijn die de meeste van die oude huizen aan het afbrokkelen.

Tot de bezienswaardigheden behoort het Basrah Museum, gevestigd in een voormalig paleis van Saddam Hoessein. Het museum ging open in 2016 en toont duizenden objecten die verband houden met Mesopotamische, Babylonische en Perzische beschavingen. Sommige archeologische vondsten dateren uit 6000 voor Christus. Bewonder ook de Imam Ali-moskee uit de 7e eeuw. De oude moskee van Basra is één van de oudste in de islam.

Boog van Ctesiphon

De Boog van Ctesiphon is een spectaculaire bezienswaardigheid aan de oever van de Tigris-rivier, 32 kilometer ten zuidoosten van Bagdad. Ctesiphon was in de 2e eeuw de hoofdstad van het Parthische Rijk, dat van 250 voor Christus tot 226 na Christus een groot deel van het huidige Iran en Irak beheerste. Tussen de 3e en 6e eeuw liet de Perzische koning een groot paleis bouwen, met een enorme gewelfde troonzaal.

Deze zaal was destijds ongeveer 37 meter hoog en 50 meter lang. De Boog van Ctesiphon is als enige overgebleven van dit bouwwerk. Het is een opmerkelijk staaltje techniek voor die tijd, want de bakstenen boog is nog altijd de grootste overspanning ter wereld. In 2019 stortte de boog gedeeltelijk in, maar er zijn renovaties gaande om deze prachtige ruïne te behouden. Het paleiscomplex staat ook bekend als Taq Kasra.

Tempels van Hatra

Een van de beste archeologische vindplaatsen vind je in de oude stad Hatra, gelegen in de westelijke woestijn van Irak. Sierlijke tempels en torenhoge zuilen getuigen van de rijkdom die deze stad ooit heeft gekend. Hatra was tijdens de 2e eeuw in het Parthische Rijk een florerende karavaanstad, met vele tempels, torens en dikke vestingmuren. De vestingstad wist zelfs invasies van de Romeinen te weerstaan.

In de 19e eeuw werden de restanten ontdekt van Hatra, die nog in verrassend goede staat bleken te zijn. Helaas hebben terroristen van Islamitische Staat in 2015 een groot deel van de vestingstad vernield. Hatra staat sinds 1985 op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Voor het laatst bijgewerkt op 17 januari 2022. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over bezienswaardigheden in Irak, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © CameraAction/Shutterstock.com; Focus and Blur/Shutterstock.com; mushtaq saad/Shutterstock.com; travellerkhan/Shutterstock.com; Pixabay.