Amsterdam, 19 maart 2018 – De komst van de lente betekent in Valencia letterlijk het einde van de donkere winterdagen. In de sinaasappelstad vult een feestvuur de straten en nachten om het nieuwe seizoen vol warmte en licht in te luiden.
Volksfeest
Las Fallas is een groots straatfeest dat door UNESCO verkozen is tot cultureel werelderfgoed. Het hoogtepunt vindt traditioneel plaats tijdens een festivalvierdaagse van 15 tot en met 19 maart.
Dit volksfeest is een uitbundige combinatie van een lichtfestival, een optocht met carnavalswagens, veel knal- en siervuurwerk, muziek, paella, katholieke bloemenofferande, traditionele Valenciaanse klederdracht en een gigantisch paasvuur.
Middeleeuws carnaval
Falla is het middeleeuws Valenciaans woord voor de fakkels van de uitkijktorens die de stad verdedigden. In de middeleeuwen was het de gilde van de timmerlui die op 19 maart het feest van hun patroonheilige Sint Jozef vierde.
Met het lengen van de dagen kon men de parot uit zijn houder halen. Deze houten mast werd gebruikt om de avondlantaarn op te hangen. Ter gelegenheid van Sint Jozef werd de parot verbrand voor de deuropening van de timmerwerkplaats. Houtkrullen en schaafsel wakkerden het vuur aan.
Wijkprojecten
Buurtbewoners kwamen met hun oude spullen en vodden om het vuur op te stoken. Dat gaf inspiratie om de parot aan te kleden tot de lastigste buurtgenoot of klant van de timmerman. Vanaf toen werd de lantaarnmast een satirische ninot, die zich bewees als hoofdrolspeler in een klucht voor de buurt. Met een voetstuk, een llibreto (uitleg over betekenis) en vuurwerk worden de echte fallas.
Vaak zijn er taferelen samengesteld uit meerdere ninotpoppen. De ninots werden in de loop van de tijd steeds groter en carnavalesker. Ondertussen gebruiken de makers ook nationale en wereldthema’s.
Eén van deze ninots wordt door het publiek gekozen als ninot induldat. Tijdens de verbranding van alle fallas wordt deze gespaard voor het vuur. Je kan deze ninot het hele jaar door bezoeken in het Museo Fallero.
In vuur en vlam
Al bij het ontstaan van de ninots was dit een gemeenschappelijk buurtproject. Er zijn bijna 300 buurtverenigingen in Valencia die van Las Fallas een feest maken. De ninots worden ook nu nog bekostigd door de buurt met de opbrengst uit wijkfeestjes en paella-dinners.
De buurtcomités zijn ook verantwoordelijk voor de straatverlichting. Er is een jaarlijkse verkiezing van de mooist verlichte straat. Wijken als Russafa en Malverrosa staan bekend staan voor hun waanzinnige lichtshows en minutieus verlichte straatgevels.
Tijdens Las Fallas is de traditionele Valenciaanse klederdracht een must voor de fallera’s en fallero’s van het buurtcommité. Met de kostbare jurk met handgemaakte schoenen lopen de vrouwen zeker in het oog. De opgedraaide vlechten dekken netjes hun oren af tegen al het lawaai van het vuurwerk.
Doorwaakte nachten
In maart zorgt het Middellandse Zeeklimaat overdag al vaak voor heerlijke temperaturen. Als de zon onder is, koelt het ‘s nacht nog erg af, dus warme kleding mag niet in je koffer ontbreken als je Las Fallas wil meemaken.
Verwacht tijdens de vierdaagse niet dat je veel slaap kan halen. Ondanks de late nachten vol vuurwerk komt er de volgende ochtend een vrolijke fanfare langs in de straat. Zelfs tijdens de siësta lopen de straten over van muziek en knalvuurwerk.
Meer dan een vierdaagse
In Valencia start alles met een selectie van de Fallera Mayor in juli het jaar daarvoor. Met deze verkiezing weet de stad in oktober wie hun ceremonievrouw is tijdens de komende Fallas.
In het laatste weekend van februari opent Las Fallas tijdens La Crida met knalerwten en een lichtspektakel. De Fallera Mayor nodigt iedereen uit om in Valencia mee te komen feesten.
Vanaf 1 maart begint de herrie pas goed. Dagelijks worden om 14.00u de zogenaamde mascletà’s op het stadhuisplein aangestoken. Mascletà betekent voornamelijk knalvuurwerk dat volgens traditionele ritmes afgaat. Elke dag is anders dankzij een beurtrol voor pyrotechnische teams.
Op 15 maart wordt het startschot gegeven voor La Plantà. De fallero’s trekken een lange nacht met de opbouw van hun falla in de eigen wijk. Die nacht is er de eerste in een reeks van vier opeenvolgende vuurwerkspektakels die als grootste ter wereld worden gezien.
Op 16 maart gaat een jury langs de meer dan 750 kunstwerken loopt. Er zijn verschillende categorieën en natuurlijk hoopt elke wijk tot de verkiezing van het resultaat van hun maandenlange werk.
Op 17 en 18 maart komen de prachtige aangeklede vrouwen en meisjes van alle buurtverenigingen elk met een bosje anjers naar de grote basiliek. Dit massale bloemenoffer aan de Heilige Maagd. Met al deze bloemen wordt de de mantel van een reusachtig beeld versiert, dat de stadsheilige voorstelt.
Op 18 maart is er het vuurwerkhoogtepunt de ‘Nit del Foc’ (de nacht van het vuur). Om een goede plek te bemachtigen moet je zeker een uur van tevoren naar de Paseo de la Alameda.
Op 19 maart loopt iedereen door de stad om nog een laatste keer de ninots te bewonderen. Op het hout van de ninots is ook vuurwerk bevestigd wat een spectaculair effect veroorzaakt eenmaal de fik erin gaat tijdens la Cremà (Het Verbranden). Zoals de traditie het wil, veranderen de prachtige ninots iets voor middernacht in reusachtige fakkels die het lentevuur aanwakkeren. De volgende ochtend zijn Las Fallas voorbij en kan de lente in Valencia in volle glorie losbarsten.
Handige reisartikelen voor je vakantie
Foto´s © Shutterstock.com.
