Teken op reis

Tips over het verwijderen van de teek, de tekentang en de tekenpincet

De teek, dat kleine griezelige zwarte beestje, bezorgt ons steeds meer overlast op reis. Liep je het insect vroeger alleen in onherbergzame verre oorden tegen het lijf, tegenwoordig kun je ook tijdens een wandeling in de bossen of duinen in Nederland of België ongewenst bezoek krijgen van het diertje.

Teken worden actief als de temperatuur boven de 8 tot 10 °C komt. De teek kan je vastzuigen in je vlees, wat op zich geen groot probleem is en goed te behandelen is. Erger is dat een klein deel, zo’n 20 procent, besmet is met Lyme en die levensbedreigende ziekte kan overdragen. Tegen de Ziekte van Lyme bestaat nog geen vaccinatie.

Wat kun je tegen teken doen?

Het beste is natuurlijk, net zoals bij malariamuggen, ervoor te zorgen dat teken niet op je lichaam terecht kunnen komen. Draag een lange broek met de pijpen in de sokken gestopt of hoge schoenen. Vermijd het lopen door hoog gras en heide, tussen dode bladeren en tussen bosbessenstruiken. Teken kunnen niet uit bomen vallen of vliegen. Smeer muggenspray op basis van Deet op je huid of op je kleding of draag geïmpregneerde insectenwerende sokken. Na het wandelen of spelen in bossen of struikgewas wordt aangeraden systematisch het lichaam te inspecteren op de aanwezigheid van teken, vooral in de behaarde zones. Een tekenbeet voel je meestal niet.

Zie je een teek op je lichaam, haal het beestje er dan zo snel mogelijk uit. Dat kun je doen met een tekenpincet of tekentang die je bij de drogist kunt kopen. Pak de teek bij de kop, zo dicht mogelijk bij je huid, en trek het beestje met een gelijkmatige, aanhoudende kracht langzaam los. Doe het voorzichtig, hij moet er in zijn geheel uit. Gebruik liever niet je vingers, maar trek handschoenen aan als je die bij je hebt. Bedwelmen van de teek met alcohol, petroleum of een brandende sigaret heeft geen zin! Door de irritatie verhoogt het de kans dat het diertje zijn speeksel of maaginhoud loslaat in je lichaam en daarmee de kans dat je ziektekiemen krijgt overgedragen. Druk een teek ook nooit plat.

Als je de teek binnen 8 uur verwijdert, is de kans op het afscheiden van vloeistof door de teek en daarmee de besmetting minimaal. Als hij eruit is, maak dan het wondje schoon met alcohol (minimaal 70 procent) en hou de plek goed in de gaten. Schrijf de datum van de beet op in verband met eventueel later optredende medische klachten.

Verschijnen er binnen zes weken een rode huiduitslag en (grote) kringen om de plek, dan ben je besmet met Lyme en moet je aan de antibiotica. Je kunt ook griepachtige verschijnselen krijgen zónder kring. Deze klachten kunnen mogelijk door Lyme worden veroorzaakt. Wanneer het kort na de beet gebeurt is het zeer waarschijnlijk Lyme, maar zelfs 10 jaar na een beet kunnen deze verschijnselen nog optreden. Als je een tekenbeet hebt gehad en griep krijgt, is het dus altijd verstandig naar de huisarts te gaan.

Tekenpincet en tekentang

Bij de drogist, apotheek of de buitensportzaak kun je terecht voor een tekenpincet of tekentang. Dit is een soort tangetje waarmee je de teek vast kan klemmen. Door de pincet te draaien, kun je de teek voorzichtig omhoog trekken. Daarna moet je het diertje even in heet water onderdompelen om hem snel te doden. Het hulpmiddel is natuurlijk weer extra ballast in je rugzak, maar aan te raden als je naar gebieden gaat waar de beestjes zich ophouden. In Nederland zijn de volgende tekenpincetten en tekentangen verkrijgbaar:

Byebites Tekentang
De pincet van Byebites heeft een 2-in-1 functie om zowel kleine teken als grote teken eenvoudig en pijnloos te verwijderen. Hierbij moet je wel zelf alcohol meenemen om het bijtwondje te desinfecteren. Je kunt ook een ‘Steken- en Betenset’ bestellen waar alcoholdoekjes bij zitten. ► Bestel een Byebites Tekentang hier online

Coghlans Tekentang
Goedkope en eenvoudige tekentang die simpel te gebruiken is. De teek verwijder je met een zacht draaiende beweging. De tekentang van Coghlans kun je zowel voor mensen als dieren gebruiken. ► Bestel de Coghlans Tekentang hier online

Care Plus Tekentang
Met een tekentang of tekenpen van Care Plus verwijder je de teek eenvoudig en in z’n geheel. De tekentang heeft een speciaal ontwikkelde grijper en er zitten twee alcoholdoekjes bij een verpakking om de beetwond te desinfecteren. ► Bestel de Care Plus Tekentang hier online

Care Plus Anti Teek Spray
Naast tekenverwijderaars heeft Care Plus ook een Anti-Teek Spray waarmee je je benen kunt inspuiten als je er in de natuur op uit gaat trekken. Deze spray bevat een extract van de lemon-eucalyptus plant, en daar houden teken niet van. De teek raakt bedwelmd en laat vrijwel direct los zodra deze zich op je lichaam bevindt. Beschermt gemiddeld 4-6 uur. De spray is te koop in flesjes van 15 ml of 100 ml. ► Bestel de Care Plus Anti Teek Spray hier online

Tekenkaart met loep
De zogeheten Tekenkaart is een nieuwe methode om teken veilig en effectief te verwijderen, ontwikkeld met wetenschappers, biologen en gespecialiseerde artsen. Het is een kaartje met een inkeping, waarmee je de teek in een rustige en glijdende beweging van je huid af kunt schuiven. Het voordeel hiervan is dat je de teek niet kunt samenknijpen of verdrukken. De Tekenkaart heeft de grootte van een bankpas en is daardoor makkelijk mee te nemen in je portemonnee. ► Bestel de Tekenkaart met loep hier online

Tekenlepel
Ook de Tekenlepel is een eenvoudig hulpmiddel om teken te verwijderen. Het is een lepeltje waarmee je de teek als het ware van je huid schept. Zet de lepel met de inkeping naar de teek toe op de huid. Schuif dan langzaam, met een lichte druk, de lepel over de huid heen zodat de teek verder in de v-inkeping en vervolgens in de lepel komt. ► Bestel de Tekenlepel hier online

Elektrische Tekentang
De Elektrische Tekentang werkt op één AA-batterij en heeft een ‘stun gun’ die de teek meteen doodmaakt na verwijdering. Je moet de schok alleen toedienen ná verwijdering van het insect. De tang heeft een ingebouwd led-lampje en is ontworpen om maximale druk uit te oefenen op de teek. ► Bestel de Elektrische Tekentang hier online

Meer informatie over teken

Op de website van de Stichting Tekenbeetziekten kun je meer informatie vinden over de ziekte. Ga je op vakantie in Nederland, dan kun je op Tekenradar.nl zien waar de insecten zich ophouden. Dit geeft een overzicht van meldingen van tekenbeten in de afgelopen vier weken. Het Engelse woord voor teek is ‘tick‘, mocht je in het buitenland een dokter willen opzoeken.

N.B.: de inhoud van dit onderdeel is grotendeels gebaseerd op de persoonlijke ervaringen van reizigers. Dit is geenszins een medisch advies en er moeten ook geen medische conclusies uit worden getrokken. Voor professioneel advies moet je een gediplomeerde arts raadplegen. Lees voor het gebruik van medicijnen altijd eerst de bijsluiter.

Voor het laatst bijgewerkt op 11 januari 2020. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over teken op reis, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto © depositphotos.com/Erik_Karits.