Wat te doen bij een overlijden in het buitenland?

Op vakantie gaan en mooie reizen maken: dat is heerlijk! Het zijn hoogtepunten waar je een tijd van tevoren al naar uitkijkt en na thuiskomst met plezier aan terugdenkt. Maar waar je waarschijnlijk nooit bij stilstaat is het scenario van een overlijden in het buitenland. Naast de emotionele impact dat dit heeft, moet er ineens veel geregeld worden. Maar wat moet je eigenlijk doen als je in zo’n situatie terecht komt? In dit blog geeft Monuta antwoord op deze vragen.

Wat moet je doen als een reisgenoot in het buitenland overlijdt?

Wat je als eerste moet doen hangt af van de omstandigheden waaronder het overlijden heeft plaatsgevonden. Is dit in een ziekenhuis, dan is er al een arts aanwezig die de doodsoorzaak kan vaststellen. Is dit buiten een ziekenhuis, waarschuw dan eerst een arts. Als het overlijden een gevolg is van een ongeluk of misdrijf, waarschuw dan ook de politie. Meestal zal het lichaam in beslag worden genomen voor onderzoek.

Er zijn vervolgens meerdere instanties die je op de hoogte moet brengen van het overlijden. Was de reis via een reisorganisatie geboekt? Geef dan het overlijden aan deze organisatie door. Als hij of zij een reisverzekering had afgesloten, meld je het overlijden bij de alarmcentrale van de reisverzekeraar. Hetzelfde geldt voor een uitvaartverzekering. Vaak zorgt de verzekeraar ervoor dat alles geregeld wordt rondom het overbrengen van het lichaam naar Nederland. Zij werkt daarbij samen met Nederlandse ambassades of consulaten.

Meld het overlijden ook bij een lokale autoriteit, zoals een gemeentehuis. Deze geeft een akte van overlijden af. Deze is nodig voor het vervoer van het lichaam naar Nederland en moet bij de verzekeraar worden ingediend. Daarnaast verstrekken zij nog een ander document, namelijk een laissez-passer. Hierin verklaart een lokale begrafenisondernemer dat aan de wettelijke voorschriften is voldaan. Ook deze is nodig om het lichaam van de overledene terug naar Nederland te brengen.

Je kunt ook zelf contact opnemen met de Nederlandse ambassade. Regels en procedures rondom overlijden zijn in ieder land anders. De Nederlandse ambassade kan daarover uitleg geven of op een andere manier hulp bieden door bijvoorbeeld een tolk in te schakelen.

Hoe ziet het verdere proces eruit?

Het overbrengen van een overledene van het ene land naar een ander land wordt repatriëring genoemd. Repatriëren is een ingewikkeld proces. Ingeborg Lubbers, manager van het team dat gaat over repatriëring bij Monuta legt daarover het volgende uit:

“Als er een repatriëring moet plaatsvinden naar Nederland, dient de familie documenten te ondertekenen waarin zij daarvoor goedkeuring geven. Vaak verloopt dit contact via de alarmcentrale van de reisorganisatie, maar wij organiseren de gehele repatriëring achter de schermen voor de nabestaanden.

Wij regelen onder andere het Medical Statement, nadat het lichaam is vrijgegeven door de lokale autoriteiten. Hiermee kan de uitvaartondernemer in het buitenland de aangifte doen en de benodigde documenten aanvragen. Dit kan een aantal dagen duren, omdat de documenten meestal ook gelegaliseerd moeten worden. In de tussentijd wordt het lichaam gebalsemd en gereedgemaakt voor vervoer, wat per vliegtuig of per auto kan zijn. Tot slot verzorgen wij het vervoer naar de uitvaartondernemer in Nederland die de uitvaart zal begeleiden. De nabestaanden bepalen welke uitvaartondernemer dit is.

Dat repatriëring een ingewikkeld proces is, komt doordat elk land zijn eigen wet- en regelgeving heeft. Ook moet er rekening worden gehouden met lokale gebruiken. Daarnaast hebben nabestaanden verschillende verwachtingen, omdat zij een Nederlandse blik op de laatste verzorging van overledenen hebben, wat heel begrijpelijk is. De laatste verzorging is per land anders en vaak niet zo goed als in Nederland. Daarnaast kan de vrijgave van de overledene een aantal dagen duren. In de tussentijd vragen wij wel veel informatie aan de familie. We kunnen pas verder met regelen van de repatriëring als het lichaam is vrijgegeven. Voor de familie voelt het dan alsof er niets gebeurt. Dat blijft lastig. Goede uitleg, empathie tonen en goed communiceren is daarin erg belangrijk.”

Stappenplan bij overlijden in het buitenland

Hieronder staat stapsgewijs uitgelegd wat je als eerste moet doen als een reisgenoot overlijdt in het buitenland.

Stap 1: waarschuw een arts en eventueel de politie.

• Neem contact op met een lokale (huis)arts. Deze zal de doodsoorzaak vaststellen. Bij overlijden in het ziekenhuis is er al een arts aanwezig.
• Als het overlijden het gevolg is van een ongeluk of misdrijf, neem dan ook contact op met de politie.

Stap 2: controleer of er verzekeringen zijn.

• Ga na of er sprake is van een reisverzekering. Als dit het geval is, neem dan contact op met de alarmcentrale van de betreffende reisverzekeraar.
• Als er geen sprake is van een reisverzekering, ga dan na of er een uitvaartverzekering is en neem contact op met de uitvaartverzekeraar.

Stap 3: geef het overlijden door aan andere organisaties en instanties.

• Als de reis via een reisorganisatie geboekt is, geef dan het overlijden aan deze organisatie door.
• Neem contact op met de Nederlandse ambassade of het consulaat als u meer informatie wilt over wet- en regelgeving rondom overlijden in het betreffende land. Sommige reizigers melden ons echter dat Nederlandse ambassades niet echt behulpzaam zijn bij een overlijden in het buitenland.
• Meld het overlijden bij een lokale autoriteit, zoals een gemeentehuis, als een uitvaartondernemer dit nog niet heeft gedaan. Deze geeft een akte van overlijden af en een laissez-passer.

Vaak zorgt de reis- of uitvaartverzekeraar ervoor dat vervolgens alles geregeld wordt rondom het overbrengen van het lichaam naar Nederland.

Voor het laatst bijgewerkt op 6 augustus 2019. Als je aanvullingen, tips of opmerkingen hebt over wat te doen bij het overlijden in het buitenland, kun je dat laten weten via het contactformulier. Foto’s © depositphotos.com/vvvita/TKphotography; Pixabay.